April 22, 2024

අකමැතිම

පෙනේ නම් ඔබට මා දැන්
ඔබ කැමතිම රතු ගවුම ඇඳ
ඇවිද යන හැටි තවමත්
මල් ඉහුනු තණ බිම මැද
පාවහන් රහිතව,
ඔබ අකමැතිම විදිහට

පෙනේ නම් ඔබට මා දැන්
තවම සක්මනට යනහැටි
අප ගිය අතුරු මං වල
නවතිමින් ඉඳහිට
දොඩන්නට නාඳුනන කුක්කෙකුට,
ඔබ අකමැතිම විදිහට

පෙනේ නම් ඔබට මා දැන්
වැහි බීරමක් එනවිට
නොඉඳ උණුහුම් වී
ඔබ දුන් නිල් පොරෝනය මැද
තෙමෙන්නට යන හැටි
ඔබ අකමැතිම විදිහට

~හෙල්මලී

Digital painting

(මේක මම බොහොම ඉස්සර ලීව කවියක්. හදිසියේ ආයෙත් හම්බවෙලා recycle කරලා ගත්තා. පරණම ෆෑන්ස් ලාට මතක තිබ්බොත් කියලායි ඒ disclaimer එක. චිත්‍රය අලුත්!)




April 16, 2024

The Boy, the Mole, the Fox and the Horse


මම සාමාන්‍යයෙන් motivational/උපදේශාත්මක වර්ගයේ පොත් කියවන්නේම නැහැ. ඒවායේ උපදෙස් මට සෙට් වෙන්නේ නැති ගතියක් තියෙනවා. ඒත් Charlie Mackesy ගේ The Boy, the Mole, the Fox and the Horse පොත ට නම් මට බොහොම ආසා හිතුණා. මේක සරල තීන්ත රේඛා චිත්‍ර වැඩිපුර තියෙන, වචන අඩුවෙන් තියෙන පොතක්. මේ චිත්‍රත් අදහසුත් දෙකම කතුවරයාගේ. මේ පොතේ වාක්‍යයෙන් දෙකෙන් හිතට වදින දේවල් හරි ලස්සනට කියලා තියෙනවා. ඇත්තටම නම් පොත දකින්න කලින් මේ quotes සමාජ මාධ්‍ය වල සැරිසරනවා මම දැකලා, ඒවායේ තිබුණු පොඩි හෘදයංගම ගතියක් නිසා ඒවාට ආසා හිතිලා තිබුණා. මම මේ පොත පොත් සාප්පුවකදී දැක්කේ මම වැඩකරන පුස්තකාලයට පොත් ගන්න ගිය ගමනකදී. ඉතින් ඒක අපේ පොත් එකතුවට එකතු කර ගන්න දෙසැරයක් හිතන්න නම් වුවමනා වුණේ නැහැ.





ලොකු පණ්ඩිත කතා නැතිව, පොඩි humour ගතියකුත් එක්ක තියෙන මේ පොතේ අන්තර්ගතය කියවන්න නම් යන්නේ විනාඩි දහයක් විතර. ඒත් ආයෙත් ආයෙත් කියවලා බලන්න පුළුවන් නැවුම් ගතියක් ඒ හැම පිටුවෙම තියෙනවා.

 


Charlie Mackesy ඉතාම දක්ෂ චිත්‍ර සහ මූර්ති ශිල්පියෙක්. ඔහුගේ නිර්මාණ විශාල ප්‍රමාණයක් මේ වෙද්දී ජනගත වෙලා තියෙනවා. ඒත් ඔහු කලින් පොතක් ලියලා නම් තිබිලා නැහැ. Charlie Mackesy ගේ මේ තීන්ත රේඛා චිත්‍ර සමාජ මාධ්‍ය වල දැකලා පොත් ප්‍රකාශකයෙක් ඔහුගෙන් අහලා තියෙනවා මේවා එකතු කරලා පොතක් කරමුද කියලා. 2019දී The Boy, the Mole, the Fox and the Horse පොත එළිදැක්වුණේ එහෙම. නොහිතූ විදිහට ජනප්‍රිය වුණු මේ පොත Sunday Times Bestsellers List top ten අතරේ එක දිගට සති සීයකට වඩා තිබුණා ලු. මේ පොතට Charlie Mackesyට සම්මාන රැසක් ලැබිලා තියෙනවා. ඉන්පස්සේ මේ පොත ඇසුරෙන් Charlie Mackesy සහ Matthew Freud එකතුවෙලා හැදුව කෙටි චිත්‍රපටියට 2023දී ඔස්කා සම්මානයක් ලැබිලා තියෙනවා.







"Sometimes I think you believe in me more than I do" said the boy
"You'll catch up" said the horse

සමහරවෙලාවට එහෙම අපි ගැන විශ්වාස කරන කෙනෙක් හිටියොත් ජීවිතේ බොහොම දුර යන්න පුළුවන් කියන එක ඇත්ත තමයි.

The Boy, the Mole, the Fox and the Horse | Charlie Mackesy
Penguin Random House UK (2019)

April 11, 2024

Rumi ගේ කවි

 


මේක පසු සටහනක් ම නෙමෙයි, acknowledgement එකක්. Rumi ගේ quote එකෙන් උපන්න සිතිවිල්ලක්. ඉස්සර එක කාලයක් මම කිසිම දෙයක් ලියන්න, පරිවර්තනය කරන්න බැරිව, කොටින්ම කියනවා නම් කිසිම නිර්මාණයක් නොකර writer's block එකකට අහුවෙලා සෑහෙන්න කාලයක් හිටියා. 

ඒ කාලේ Rumi ගේ කවි, සටහන් හොයන්න, ඒවා කියවන්න මට මඟ කිව්වා මගේ හොඳ යාලුවෙක්. එයා 'කොහොම හරි ආයෙත් ලියන්න ගන්න' කියලා මාව තල්ලු නොකර ආයෙත් ලියන එකට මටත් නොදැනී මට මඟ පෙන්නුවා. ඒ කාලේ මම Rumi ගේ නිර්මාණ දාස් ගාණක් කියවන්න ඇති. ඒ වචන බොහොම සරල, සුන්දර වගේම නැණවත් ඒවා බවත් ඒවා කියවීමම සුවපත් වීමක් කියලා ආපස්සට බලද්දී තේරෙනවා. 

සමහරුන්ට අපි වචනයෙන් ස්තූතියි කියලා නැති බව මතක් වෙන්නේ බොහොම කාලයක් ගියාට පස්සේ. හැබැයි මම එක දවසක් ස්තූති කරන්න හදද්දී එයා කිව්වා මම පස්සේ කාලෙක 'දේදුනු' කතාව ලීව දවසේ ඒ ණය ගෙවලා ඉවර කළා කියලා. 😄 
ඉතින් මේ ස්තූතිය ඒ යාළුවාට. ඒ වගේම Rumi ට. 

-digital painting

April 09, 2024

දුම්රිය ගමන

දුම්රියපළේ පළමු පන්තියේ විවේකාගාරයේ කැඩපතින් ශ්‍රීමත් මෝහන් ලාල් තම පිළිඹිබුව දෙස බැලුවේය. ඒ කැඩපත ඉන්දියාවේ නිපදවන ලද්දක් බව බැලූ බැල්මට පෙනුණි. එහි පසුපස රතු පැහැති ඔක්සයිඩ තැනින් තැන මැකී ගොස් තිබුණු අතර විනිවිද පෙනෙන වීදුරු ඉරි කිහිපයක් එහි මතුපිට දක්නට විය. ශ්‍රීමත් මෝහන් කැඩපත දෙස බැලුවේ අනුකම්පාවත් මහන්තත්වයත් මුසු බැල්මකිනි.

“උඹත් මේ රටේ අනිත් දේවල් වගේ තමයි, අසාර්ථකයි, කිලුටුයි, උදාසීනයි,” ඔහු මිමිණුවේය.

කැඩපත ශ්‍රීමත් මෝහන් වෙත මඳහසක් පෑවේය.

“ඔබතුමා නම් නියමයි,” එය කීවේය. “ඔබ සාර්ථක පාටයි, ඒ වගේම කඩවසම්. ඔය පිළිවෙලට කැපුව උඩු රැවුල, එංගලන්තයේ සාවිල් රෝ පැත්තෙන් ගත්තු ඔය ඇඳුම් කට්ටලය, කබායේ බොත්තමේ රැඳුණු කානේෂන් මල, ඔබෙන් හමන විලවුන්, ටැල්කම් පවුඩර්, සබන් සුවඳ.. මේ හැම දෙයක්ම! ඔව් මහත්මයා ඔබ නම් බොහොම වැදගත් පාටයි.”

ශ්‍රීමත් මෝහන් පපුව පුම්බා, තමා පැළඳ සිටි එංගලන්තයේ ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්ව විද්‍යාලයට අනුබද්ධ බැලිඅල් විද්‍යාලයේ ටයි පටිය සිය දහස් වන වතාවටත් සකස් කරගෙන කැඩපතට ආචාර කළේ ය.

ඉනික්බිති ඔහු තම අත් ඔරලෝසුව දෙස බැලුවේය. තව තරමක වෙලාවක් ඉතිරිව තිබිණි.

“කොයි හායි!”

සුදු නිල ඇඳුමෙන් සැරසුණු සේවකයෙක් විවේකාගාරයේ දැල් දොරින් මතු විය.

“එක පොඩි වීදුරුවක් ගේනවා” ශ්‍රීමත් මෝහන් අණ කළේ ඒ පානය ද අතින් ගෙන ගැඹුරු කල්පනාවක නිමග්න වීම සඳහා වේවැල් පුටුවක අසුන් ගනිමිනි. විවේකාගාරයෙන් පිටත බිත්තිය අද්දර ශ්‍රීමත් මෝහන් ලාල්ගේ ගමන් මලු ගොඩගසා තිබිණි. ඒ අතර වූ කුඩා අළු පැහැති යකඩ ට්‍රන්ක පෙට්ටියක් මත මෝහන් ලාල් ආර්යාව වන ලක්ෂ්මි වාඩි වී සිටියාය.ඈ බුලත් විටක් සපමින්, පුවත්පතකින් පවන් ගසාගනිමින් සිටියාය. වයස හතලිස් ගණන් වල මැද හරියේ සිටි ඈ තරබාරු මිටි තැනැත්තියක් විය. ඈ පැළඳ සිටියේ රතු බෝඩරයක් සහිත කිලිටි සුදු සාරියකි. ඇගේ නාසය මත දියමන්ති නාස් මුදුවක් දිලිසුණු අතර දෑතේ රන් වළලු කිහිපයක් විය. ශ්‍රීමත් මෝහන් සේවකයාට විවේකාගාරය තුළට හඬගසන තෙක් ඈ ඔහු සමඟ සාමීචියේ යෙදෙමින් සිට තිබිණි. ඔහු ගිය විගස ඈ ඒ අසලින් ගමන් කරමින් සිටි කුළීකරුවෙකුව නවත්වා ගත්තාය.

“ගැහැණු අයගේ කෝච්චි පෙට්ටිය කොයි හරියේද නවත්තන්නේ?”

“ප්ලැට්ෆෝම් එකේ කෙළවරේ.”

කුළීකරු තම තලප්පාව පැතලි කර කොට්ටයක් සේ සකසා, ඇගේ යකඩ ට්‍රන්ක පෙට්ටිය ඔසවා හිස මත තබාගෙන දුම්රිය වේදිකාව ඔස්සේ ඇවිද ගියේ ය. ලාල් ආර්යාවද තම පිත්තල කෑම බඳුන අතින් ගෙන ඔහු පසුපස හෙමින් ඇවිද ගියා ය. අතරමඟදී බුලත් වෙළෙන්දෙකු ළඟ නැවතුණු ඈ තම රිදී බුලත් අසුරණය පිරවීමට බුලත් මිළදී ගෙන නැවතත් කුළීකරු පසුපස ඇදුනා ය. කුළීකරු විසින් තම ට්‍රන්ක පෙට්ටිය බිම තැබූ විට ඈ නැවතත් ඒ මත හිඳගෙන ඔහු සමඟ සාමීචියේ යෙදෙන්නට විය.

“මේ පැත්තට යන කෝච්චිවල සෙනඟ ද?”

“මේ දවස්වල කොයි පැත්තට යන කොච්චිවලත් සෙනඟ තමයි. ඒත් කාන්තා මැදිරියේ ඉඩ තියෙයි.”

“එහෙනම් ඉක්මණින් කාලා ඉවරකරගෙන ඉන්න ඕන. එතකොට ඒ කරදරෙත් ඉවරයි.”

මේසේ කියා ලාල් ආර්යාව පිත්තල බඳුන විවර කර එහි ඔබා තිබුණු චපාති කිහිපයකුත් අඹ අච්චාරුවකුත් පිටතට ගත්තා ය. ඈ ආහාර ගන්නා තුරු කුළීකරු ඈ ඉදිරිපස බිම ඇන තබාගෙන ඇඟිල්ලකින් පොළොවේ ඉරි අඳිමින් සිටියේය.

“සහෝදරී තනියමද මේ ගමන යන්නේ?”

“නැහැ අයියා, මගේ මහත්තයා එක්ක. එයා කෝච්චිය එනකම් අර විවේක කාමරේ ඉන්නේ. එයා පළවෙනි පන්තියේනේ යන්නේ. මහත්තයා ලොකු තනතුරක් දරන බැරිස්ටර් කෙනෙක්. ඒ නිසා එයාට කෝච්චිවලදී එක එක නිලධාරීන්, ඉංග්‍රීසි මහත්තුරු මුණගැහෙනවා. මම ඉතින් ගමේ ගෑනියෙක්නේ. මට ඉංග්‍රීසිත් බැහැ ඔය ලොකු ලොකු පැලන්තිවල ගති පුරුදුත් බැහැ. ඒ නිසා මම තුන්වෙනි පන්තියේ ගෑනු කෝච්චි පෙට්ටියේ යනවා.”

ලක්ෂ්මි ඉතා සතුටින් සාමීචියේ යෙදෙමින් සිටියාය. ඉඳහිට ඕපාදූපයක් කතා කිරීමට කැමැත්තක් දැක්වූ ඇයට නිවසේදී කතාකරන්නට කෙනෙක් සිටියේ නැත. ඇගේ ස්වාමිපුරුෂයාට ඇය වෙනුවෙන් වෙන්කරන්නට කාලය නොවිණි. ඈ නිවසේ ඉහළ මාලයේ විසූ අතර ඔහු විසුවේ පහත මාලයෙහි ය. මළ පොතේ අකුරු බැරි ඇගේ දුගී ඥාතීන් තම බංගලාව වටා කැරකෙනු ඔහු නොරිස්සූ නිසා ඔවුන් කිසිවෙක් එහි පැමිණියේ නැත. ඉඳහිට රැයකදී ඔහු ඈ වෙත පැමිණ විනාඩි කිහිපයක් ගත කළේය. ඔහු ඉංග්‍රීසියට හුරු හින්දි බසින් ඈට විවිධ අණ පනවද්දී ඈ විරෝධයක් නොපා ඒවාට කීකරු වූවාය. ඉහළ මාලය වෙත ඔහුගේ රාත්‍රී ගමන් වලින් මෙතෙක් නම් ප්‍රතිපලයක් ලැබී තිබුණේ නැත.

සංඥා එළි දැල්වී සීනුව නාද වූයේ දුම්රිය පැමිණෙන බව අඟවමිනි. ලාල් ආර්යාව ඉක්මණින් ආහාර ගැනීම නිම කර, අඹ අච්චාරුවේ තිබුණු අඹ ඇටය ලෙවකමින්ම ඈ නැගී සිටියාය. ඉනික්බිති මහා හඬින් රාමතෙල් හළ ඈ දිය කරාමය වෙත ගොස් තම මුවත් දෑතත් සෝදා ගත්තා ය. තම සාරි පොටින් දිය පිසදාගත් පසු ඇය නැවත තම ට්‍රන්ක පෙට්ටිය වෙත ගියේ දිගටම රාමතෙල් හරිමින්, කුස පිරවූ කෑම වේල ගැන දෙවියන්ට පින් දෙමින් ය.

දුම්රිය දුම් දමමින් පැමිණියේය. දුම්රියේ කෙළවර, ගාඩ්වරයාගේ දුම්රිය මැදිරියට ආසන්නයේම වූ කාන්තා මැදිරියේ වැඩි සෙනඟක් නොමැති බව ලක්ෂ්මි දුටුවාය. ඉතිරි මැදිරිවල නම් සෙනඟ පිරී තිබිණි. තම තරබාරු සිරුර දුම්රියේ දොරකඩින් ඇතුළට ගෙන කවුළුවක් අසල අසුන්ගත් ඈ තම සාරියේ ගැට ගසා තිබූ ඇනා දෙකක කාසියක් දී කුළීකරු ව පිටත් කර හැරියාය. ඉනික්බිති ඇය තම බුලත් අසුරණය විවර කර බුලත් කොළ දෙකක්, පුවක්, හුණු සහ කරදමුංගු කලවම් කර බුලත් විටක් ඒදා ගත්තා ය. මේ විට මුවෙහි ලූ විට ඇගේ දෙකොපුල් පිම්බී පෙනුණි. ඉන් අනතුරුව ඇය තම අත්ල මත නිකට රුවාගෙන දුම්රිය වේදිකාවේ කලබල වෙත අලසව බලා සිටියාය.

දුම්රියේ ආගමනය ශ්‍රීමත් මෝහන් ලාල්ගේ සන්සුන් බව බිඳීමට සමත් වූයේ නැත. ඔහු තම ස්කොච් පානය තොලගාමින් තම ගමන් මලු පළමු පන්තියේ මැදිරියට දැමූ විට තමන්ට දැනුම් දෙන ලෙස සේවකයාට දැනුම් දුන්නේය. කඩිමුඩිය, කලබලය, අනවශ්‍ය උද්යෝගය ආදී දේ හැදියාවක් නොමැති බවේ ලක්ෂණ බව ඔහු විශ්වාස කළේය. තමන් උසස් හැදියාවක් ඇති අයෙකු වූ නිසා හැම දේම පිළිවෙලට තිබීම ඔහුට රිසි විය. පිටරට ගෙවූ පස් වසරින් පසු ශ්‍රීමත් මෝහන් ඉහළ සමාජ පන්තිවල අයගේ පැවතුම් සහ චර්යාවන් පුරුදු පුහුණු කර තිබිණි. ඔහු හින්දියෙන් කතා කළේ කලාතුරකිනි. එසේ කතා කළත් ඒ අත්‍යවශ්‍ය වචන පමණක් වූ අතර ඒවාද උච්චාරණය කළේ ඉංග්‍රීසි ඌරුවටය. ශ්‍රීමත් මෝහන් ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්ව විද්‍යාලයෙන් ඔප වැටුණු තමන්ගේ ඉංග්‍රීසි දැනුම ගැන ආඩම්බර විය. ඔහු ඉංග්‍රීසියෙන් කතාබහ ප්‍රිය කළ අතර ඕනෑම ප්‍රබුද්ධ ඉංග්‍රීසි ජාතිකයෙකු මෙන් ඔහුට පොත පත ගැන, දේශපාලනය ගැන, මිනිසුන් ගැන වැනි ඕනෑම මාතෘකාවක් ගැන කතා කළ හැකි විය. තමන් ඉංග්‍රීසි ජාතිකයෙක් මෙන් ඒ බස හසුරන බව ඉංග්‍රීසින් ම කියනු ඔහුට නිතර ඇසී තිබිණි.

දුම්රිය මැදිරියේ තමන්ට ගමන් කරන්නට සිදුවන්නේ තනිව දැයි ශ්‍රීමත් මෝහන් කල්පනා කළේ ය. එය යුධ හමුදා කඳවුරක් සහිත පෙදෙසක් බැවින් ඇතැම්විට හමුදා නිලධාරීන් දුම්රියෙන් ගමන් කරන්නට ඉඩ ඇත. එවැන්නන් සමඟ ඇතිවිය හැකි සිත්ගන්නාසුළු කතාබහ සිහිවී ඔහුගේ සිත උණුසුම් බවින් පිරුණි. වෙනත් බොහෝ ඉන්දියානුවන් මෙන් ඉංග්‍රීසි ජාතිකයන් සමඟ කතාකිරීමට ඔහු කිසිවිටෙක උනන්දුවක් පෙන්වූයේ නැත. එමෙන්ම ඔහු අනෙත් ඉන්දියානුවන් මෙන් මහා හඬින් කතාකරන, තම මතයේම එල්බගත් කලහකාරී අයෙකු නොවීය. ඔහු හැඟීම් විරහිත ලෙස තමන්ගේ වැඩක් බලාගෙන සිටීම පුරුදු කර තිබුණි. දුම්රිය මැදිරිය තුළ කවුළුව අසල තමන් සිටින කෙළවරේ සිට ටයිම්ස් පුවත්පත පිටතට ගෙන කියවීම ඔහුගේ පුරුද්ද විය. ඔහු සඟරාවේ නම පෙනෙන පරිදි නවා එහි හරස්පද ප්‍රහෙලිකාව විසඳයි. සාමාන්‍යයෙන් ටයිම්ස් සඟරාව නොවැරදීම ඉංග්‍රීසි ජාතිකයන්ගේ අවධානය ඇද ගැනීමට සමත් විය. ඔහු තම කාර්යය අවසන් බව හඟවා සඟරාව පසෙකින් තැබූ විට කවුරුන් හෝ ඒකාන්තයෙන්ම එය කියවන්නට ඉල්ලනු ඇත. සාමාන්‍යයෙන් මෙලෙස සංචාරය කරද්දී ඔහු නොවරදවා පළඳින බැලිඅල් ටයි පටිය නම් බොහෝ විට යම් කෙනෙකු හඳුනා ගැනීමට ඉඩ ඇත. මේ මඟින් ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්ව විද්‍යාලය, එහි කථිකාචාර්යවරු, එහි බෝට්ටු තරඟ, රගර් තරඟ ආදී දේ ගැන විශාල වපසරියක කතාබහ ඇතිවීමට ඉඩ තිබේ. ටයිම්ස් සඟරාවත්, ටයි පටියත් අසාර්ථක වුවහොත් ශ්‍රීමත් මෝහන් ‘කොයි හායි’ කියා අඬ ගසා සේවකයාව ගෙන්වාගෙන තම ස්කොච් පානය පිටතට ගනී. ඉංග්‍රීසි ජාතිකයන් ව නම්මා ගැනීමට විස්කි නම් කිසි විටෙකවත් අසාර්ථක වූයේ නැත. ඉනික්බිති ශ්‍රීමත් මොහාන්ගේ එංගලන්තයේ දුම්වැටි පිරුණු අලංකාර රත්‍රන් දුම්වැටි ඇසුරුම කල එළි බසී.

‘ඉන්දියාවේදී එංගලන්තයේ සිගරට්? මේවා ගෙන්වා ගත්තේ කොහොමද? හැබෑටම එකක් ගත්තාට කමක් නැද්ද?’

කිසිම ගැටළුවක් නැහැ, පාවිච්චි කරන්න යැයි කියවෙන ශ්‍රීමත් මෝහන් ගේ සන්සුන් මඳහස එවිට ඔවුන්ට දකින්නට ලැබෙනු ඇත.

කෙසේ වෙතත් මේ ඉංග්‍රීසි ජාතිකයින් ඔස්සේ තමන් ප්‍රිය කරන ආදරණීය එංගලන්තය සිහි කැඳවා ගැනීම කළ හැකිද? එංගලන්තයේදී පස් වසරක් තිස්සේ හුරු පුරුදු වූ අළු පැහැති ගමන් මලු සහ කබායන්, කාන්තාවන් සමඟ යුගල කණ්ඩායම් සැදී කළ ක්‍රීඩා, අවන්හල් වල ගත් රාත්‍රී ආහාර, පිකැඩිලි හි වෛශ්‍යාවන් ආදිය ඔහුට සිහි විය. ඒ පස් වසරක කලබල සුන්දර ජීවිතය! එය හතලිස් පස් වසරක් තිස්සේ ඉන්දියාවේ කිළුටු, ග්‍රාම්‍ය ඉන්දියානුවන් සමඟ, දියණුවට ඇති මඟ ගැන කියවෙන අධම කතා අසමින් ගෙවුණු කාලයටත්, ළූනු ගඳ සහ දහදිය ගඳ හමන තරබාරු ලක්ෂ්මි සමඟ කෙටි ලිංගික කටයුතු සඳහා උඩුමහල ට යනෙන රාත්‍රීන් වලින් යුතු කාලයටත් වඩා බෙහෙවින් වටිනාකමින් වැඩි විය.

ශ්‍රීමත් මොහාන්ගේ මේ සිතිවිලි ප්‍රවාහය බිඳ වැටුණේ සාහිබ්ගේ ගමන් මලු දුම්රියේ එන්ජිමට යාබද පළමු පන්තියේ මැදිරියට පැටවූ බව සේවකයා දැනුම් දුන් විටයි. ඔහු මවාගත් කල්පනාකාරී ගමනකින් තම මැදිරිය වෙත ඇවිද ගියේය. එහෙත් මැදිරිය හිස් ව පැවතුණු බව දැක ඔහුට පුදුමයක් සහ කනස්සල්ලක් දැනුණි. සුසුමක් හෙලූ ඔහු මැදිරියේ කෙළවරක අසුන් ගත්තේ මින් පෙර කීප වතාවක් කියවා තිබුණු ටයිම්ස් සඟරාව දිග හැර ගනිමිනි.

ශ්‍රීමත් මෝහන් කවුළුවෙන් පිටත දුම්රිය වේදිකාව වෙත නෙත් යොමු කළ විට ඉඩ ඇති දුම්රිය මැදිරියක් සොයමින්, හැම මැදිරියකටම එබිකම් කරමින් වේදිකාව ඔස්සේ පැමිණෙන ඉංග්‍රීසි සොල්දාදුවන් දෙදෙනෙක් දැක ඔහුගේ මුහුණ සතුටින් ආලෝකවත් විය. පිටේ එල්ලාගත් ගමන් මලු වලින් යුතු ඔවුන් ගමන් කළේ තරමක් වැනෙමිනි. ඔවුන් ගමන් කළ යුත්තේ දෙවෙනි පන්තියේ මැදිරිවල වූවත් ඔවුන් ව තම පළමු පන්තියේ මැදිරියට පිළිගැනීමට ශ්‍රීමත් මෝහන් තීරණය කළේය. ඔහුට ඒ ගැන ගාඩ්වරයාට කතා කළ හැක.

ඉදිරියේම වූ දුම්රිය මැදිරිය වෙත පැමිණි එක් සොල්දාදුවෙක් එහි කවුළුවෙන් එබිකම් කළේය. හිස් ව තිබුණු අසුන ඔහුගේ ඇස ගැටිණි.

“ඒයි බිල්!” ඔහු කෑ ගැසුවේය. “මෙතැන එකක් තියෙනවා.”

ඔහුගේ සගයා ඒ වෙත පැමිණ මැදිරිය තුළට එබී බලා ශ්‍රීමත් මෝහන් දෙස බැලුවේය.

“ඔය කල්ලා ව එළවලා දාපන්,” ඔහු පහත් හඬින් තම මිතුරාට කීවේය.

මැදිරියේ දොර විවර කළ ඔවුහු අඩක් සිනාමුසුව-අඩක් විරෝධය පාන ලීලාවෙන් සිටි ශ්‍රීමත් මෝහන් වෙත හැරුණෝය.

“මේ මැදිරිය වෙන් කරලා තියෙන්නේ!” බිල් කෑ ගැසුවේය.

“රිසර්ව්ඩ්. ආමි- ෆවුජ්” ජිම් කෑ ගැසුවේ තම කාකි කමිසය පෙන්වමිනි. “ එක් ඩුම් ජාඕ - ගෙට් අවුට්!”

“මේ අහන්න, මේ අහන්න, සත්තකින්ම,” ශ්‍රීමත් මෝහන් තම ඔක්ස්ෆර්ඩ් ඉංග්‍රීසි උච්චාරණයෙන් විරෝධය පාන්නට විය. මෙය අසා සොල්දාදුවෝ මඳක් නැවතුනහ. මේ මිනිසා කී දේ ඉංග්‍රීසියට සමාන බවක් ඔවුන්ට හැඟිණි. නමුත් බීමත්ව සිටි ඔවුන්ට තමන්ට ඇසෙන දේ ගැන විශ්වාසයක් තිබුණේ නැත. දුම්රිය එන්ජිම දෙසින් විසිල් හඬක් ඇසුණු අතර ගාඩ්වරයා තම කොළ පැහැති කොඩිය වනනු පෙනුණි.

සොල්දාදුවෝ ශ්‍රීමත් මෝහන් ගේ ගමන් මල්ල ගෙන එය දුම්රිය වේදිකාවට වීසි කළහ. ඉනික්බිති ඔහුගේ තර්මස් ෆ්ලාස්කුවත්, බ්‍රීෆ්කේසයත්, නිදි මැදිරියේ පාවිච්චියට ගෙන ආ පොරෝනාත්, ටයිම්ස් සඟරාවත් මීට එක් විය. ශ්‍රීමත් මෝහන් කේන්තියෙන් පුපුරමින් සිටියේය.

“මේ මොන විකාරයක්ද, මොන අපරාධයක්ද!” ඔහු කෑ ගසද්දී ඔහුගේ කටහඬ කේන්තිය නිසා බැරෑඬි වී තිබිණි. “මම උඹලාව අත් අඩංගුවට ගන්න කියනවා- ගාඩ්, ගාඩ්!”

බිල් සහ ජිම් මෙය අසා යළි වරක් මඳක් නැවතුනහ. ඔවුන්ට ඒ ඇසුන දේ ඉංග්‍රීසියට සමාන බවක් ඔවුන්ට දැනුණ ද එහි ඇසුණු රජුගේ ඉංග්‍රීසි වල තානය වටහා ගැනීමට ඔවුහු අපොහොසත් වූහ.

“කට වහගනින්!” ජිම්, ශ්‍රීමත් මෝහන් ට වැරෙන් අතුල් පහරක් එල්ල කළේ ය.

එන්ජිම දෙසින් යළිත් කෙටි විසිල් හඬක් ඇසුණු අතර දුම්රිය සෙමෙන් ගමනාරම්භ කළේ ය. සොල්දාදුවෝ ශ්‍රීමත් මොහාන්ගේ බාහුවලින් අල්ලා ඔහුව දුම්රියෙන් පිටතට තල්ලු කළහ. ඇද වැටෙද්දී පසුපසට විසි වූ ඔහු තම පොරෝනාවේ පටලැවී ගමන් මල්ල මතට පතිත විය.

ශ්‍රීමත් මෝහන් ගේ දෙපා පොළොවට ඇලවී ඇති බවක් ඔහුට දැනුණි. ඔහුගේ මුව ගොලුවී තිබිණි. තමා පසුකර වේගයෙන් ඇදෙන දුම්රියේ ආලෝකවත් කවුළු දෙස ඔහු බලා සිටියේය. දුම්රියේ අග කොටසේ රතු එළියක් දැල්වී තිබිණි. ගාඩ්වරයා විවර දොරටුවක් අසල කොඩි අතැතිව සිටගෙන සිටියේය.

තුන්වන පන්තියේ කාන්තා මැදිරියේ උන් තරබාරු, පැහැපත් ලක්ශ්මිගේ දියමන්ති නාස් මුදුව දුම්රියපළේ විදුලි එළි වැදී දිලිසෙමින් තිබිණි. ඇගේ මුවේ බුලත් කෙළ පිරී තිබුණු අතර ඈ කවුළුවෙන් එපිටට කෙළ ගසන්නට බලාසිටියේ දුම්රියපළ පසුවන තුරුයි. වේදිකාවේ ආලෝකවත් කොටස පසුකර දුම්රිය වේගයෙන් ඇදී යද්දී ලාල් ආර්යාව හෙලූ රතු පැහැති බුලත් කෙළ පිඬ ඊතලයක් ලෙසින් කවුළුවෙන් පිටතට ඇදී යනු පෙනුණි .


Translation of the short story ‘Karma’ by Kushwant Singh (1989)


පරිවර්තනය - හෙල්මලී ගුණතිලක

Picture generated by Canva AI

සිසිල සඟරාව- අප්‍රේල් 2024 කලාපය
(සිසිල සඟරාව නිව් සවුත් වේල්ස් හි සිංහල සංස්කෘතික හමුවේ ලේඛක සංසදයේ ප්‍රකාශනයකි)

April 04, 2024

අනූව දශකයේ Fanclub වැඩසටහන

අනූව දශකයේ ITN එකේ විකාශය වුණු Fanclub ෆෑන්ස්ලාටයි මේ සටහන.

වාහනේ යද්දී අහන්න සින්දු playlists හදද්දී ඇවිස්සුණු නොස්ටැල්ජියාවක් මේ. අන්තර්ජාල පහසුකම් ලැබෙන්න කලින් යුගයේ teenagersලා වෙලා හිටිය අපිට ඒ කාලේ ඉංග්‍රීසි සින්දුවක් අහන්න ලැබුණේ රේඩියෝ එකේ City FM වගේ නාලිකාවකින් විතරයි. ඉතින් බටහිර ලෝකයේ අලුතින්ම ජනප්‍රිය වුණු ඉංග්‍රීසි සින්දු ටී වී එකේ බලන්න පහසුකම සලසන්න පුරෝගාමී වෙලා ITN එකේ Fanclub කියලා වැඩසටහනක් පටන් ගත්තා. මට මතක හැටියට මේක විකාශය වුණේ අඟහරුවාදා රෑ හතට. මේකට teen වයසේ ළමයිට බොහොම හිතට සමීප අලුත්ම සින්දු ඇතුළත් වුණ නිසා ඒක ඉබේම බ්‍රෑන්ඩ් එකක් වෙලා ජනප්‍රිය වුණා. මගේ මතකය හරි නම් මේක කෙරුණේ chart show එකක් විදිහට. ඒ නිසා හැම සතියෙම එකම සින්දු කීපයකුත් අලුත් සින්දු කීපයකුත් අපට අහන්න දකින්න ලැබුණා. මේ නිසාම එහෙම නිරන්තරයෙන් අහපු දැකපු සින්දු අපිට තදින්ම මතක හිටියා.

ITN එකේ Fanclub වැඩසටහන ගැන කියද්දී අපේ යුගේ අයට නම් ඒ දවස්වල වැඩසටහන ඉදිරිපත් කළ කුමාර් ද සිල්වා ගැන අමතක කරන්න බැහැ. teen වයසේ හිටිය අපිට වඩා අවුරුදු දහයක් දොළහක් වැඩිමල් වයසක හිටිය කුමාර් ඒ කාලේ බොහොම කඩවසම් තරුණ නිවේදකයෙක්. ඒ පෙනුම වගේම ඔහු ඒ වැඩසටහන මෙහෙයවූ සරල සැහැල්ලු විදිහ Fanclub රටේ තරුණ පරපුර අතරේ ජනප්‍රිය වෙන්න ඍජුවම බලපෑ බව කියන්න ඕන. ඉංග්‍රීසියෙන් ඉදිරිපත් කළ වැඩසටහන් රටේ සීමිත පිරිසක් විතරක් නරඹපු යුගයක මේ වැඩසටහන රට පුරාම බොහොම ප්‍රසිද්ධ වුණා. කුමාර් ද සිල්වා 1989 ඉඳන් අවුරුදු දහතුනක්ම Fanclub නිවේදකයා හැටියට කටයුතු කරලා කියලා ඔහු ගැන ලියවුණු සටහනක තිබුණා. ඒ වගේ වැඩසටහනක් අඛණ්ඩව, සාර්ථකව අවුරුදු දහතුනක් කළා කියන්නේ ලොකු හපන්කමක්!

Fanclub එකේ අපි ආදරේ කළ සින්දු විතරක් නෙමෙයි ඒවායේ visuals පවා තාම පැහැදිලිව මතකයි. Hazard- Richard Marx, Everything I do- Bryan Adams, Don't Forget my Number- Milli Vanilli, Sealed with a Kiss- Jason Donovan, The Best- Tina Turner, Just Another Day- John Secada මේ එයින් කීපයක් විතරයි. ඊට පස්සේ ඕනෑතරම් ඉංග්‍රීසි සින්දු අහලා/ඇහිලා තිබුණත් මේ Fanclub සින්දු තරමටම ඒවායින් වැඩිහරියක් හිත් වැදුණේ නැත්තේ ඒ වැඩසටහනේ මැජික් එකක් නිසාද මන්දා.

ඉතින් ඒ ලස්සන හීනමය යුගය මතක් කරමින් ඒ සින්දු ටික එකතු කරලා playlist එකක් හදාගෙන අහන්න විතරයි දැන් පුළුවන්. මේ වගේ ඉංග්‍රීසි සින්දු වැඩසටහනකට විකාශ කාලයෙන් වැදගත්ම කොටසක් වෙන් කළ එක ITN නාලිකාව ඒ කාලේ හැටියට ගත්ත තරමක රැඩිකල්, ඒත් සාර්ථක තීරණයක්. ඒ වගේම ඒ වැඩසටහනට පණ දීලා, බොහොම දුර රටවල සින්දු අපට සමීප කරලා දුන්න, අපේ යුගයේ ප්‍රබල media icon එකක් වුණු කුමාර් ද සිල්වාත් Fanclub හරහා ඒ කාලේ අපේ ලෝකය විචිත්‍රවත් කළ බව දැන් හිතෙනවා.

~හෙල්මලී~

(අපට මතක විදිහේ Fanclub වැඩසටහනේ පින්තූරයක් හොයාගන්න බැරිවුණා. මේ පින්තූරය ITN නාලිකාවේ සංවත්සරයක් වෙනුවෙන් කුමාර් ද සිල්වා එක්ක කළ වැඩසටහනකින්)



April 01, 2024

අනිද්‍රාව

මගේ සිරුර මට මිතුරු ව සිටි
කාලයක් මට මතක ය

නින්ද,
හොඳ බල්ලෙකු ලෙසින්
හඬ ගැසූ සැණින් ආ හැටි මතක ය

ඒ වෙද්දී
අනාගතය වෙත ඇරුණු දොර
වැසෙන්නට පටන්ගෙන තිබුණේ නැත

සීතල ඇඳ රෙදි මැද
උඩුකුරුව වැතිර සිටීම
පෙර පුහුණුවක් ලෙස දැනුණේ නැත

දැන්
මඳ ආලෝකයක් ඈතින් මතුවේ
එය පෙරදිග ඇඳුනු පැල්ලමක් මෙනි

නින්ද,
කාර්යබහුල දොස්තර කෙනෙකු සේ
අකමැත්තෙන් මෙන්
මට තම වේලාවෙන් බිඳක් වෙන්කරයි

පරිවර්තනය - හෙල්මලී ගුණතිලක

Translation of the poem ‘Insomnia’ by Linda Pastan
1932දී උපන් Linda Pastan යුදෙව් පසුබිමක් සහිත ඇමෙරිකානු කිවිඳියකි. මාතෘත්වය, පවුලක් තුළ පැවැත්ම, අහිමිවීම්, වයස්ගතවීම්, මරණය වැනි දේ මාතෘකා කරගත් කවි ලින්ඩාගේ කවි අතර සුලබ ය. මේ වෙද්දී කවි පොත් පහලවක් පමණ පළ කර ඇති Linda Pastan, ඇගේ කාව්‍යකරණය වෙනුවෙන් විවිධ සම්මාන රාශියක් දිනාගෙන තිබේ.

ලන්ඩන් කවි අප්‍රේල් 2024 කලාපය
https://londonkavi.com/#22405

Digital Painting