November 29, 2020

කුරුළු ගීතය


Translation of the short story Birdsong by Jahnavi Barua
"ඉතින් දැන් මොකක්ද ඔයාගේ තීරණේ?"

රත්-කළු පෑ පිහාටු ඇති රත් මිනිවිත්තෙක්* ඇගේ හිසට හරියටම ඉහළින්, බොහොම ඉවසීමෙන් අත්තක ලැග උන්නේ හරියට තමන්ව ඇයට ප්‍රදර්ශනය කරන්නට වගේ. ඇය ඡායාරූපයට ගැලපෙනම කෝණය සොයාගන්නට මහන්සි වුනා. සීත සෘතුව එළඹෙන්නට ආසන්න නිසා නිරුවත්ව තිබුණු ගසේ අතු අතරින් කුරුල්ලා පෙනුණේ දීප්තිමත්ව.

"උත්තරයක් දෙනවද නැද්ද?"

ඇය කැමරාවේ බොත්තම ඔබන්නට සූදානම් වෙද්දීම පොළොවෙන් පිටට නෙරූ මුලක ඇගේ පය පැටලුණා. මෙතෙක් වෙලා තමන් ඇයට ඇති තරම් කාලය ලබා දුන් නමුත් දැන් නික්මෙන්නට වෙලාව හරි බව වටහාගත් අයුරින් කුරුල්ලා බොහොම පහසුවෙන් ඉගිල ගියා.

කැමරාවේ තිරයේ ඉතිරි වී තිබුණේ බොඳ වුණු රත් පැහැ පදාසයක් පමණයි. ඒ, කේන්තියේත් දරුණු බවේත් පාට. නිතරම ඔහුගේ කටහඬ වර්ණ ගැන්වෙන පාට.

දිය කඩිත්තෙන් එපිට කොස් ගහක රත් පැහැයක් පෙනී නොපෙනී යනු දැක ඈ ඉක්මන් ගමනින් ගස පාමුලට ගියා. ඇයට ඉහළින් ඇති අත්තක කුරුල්ලා නිසොල්මන්ව ලැග උන්නේ උගේ දිගු පෙඳයෙන් සිරුර සමබර කර ගනිමින්. ඇය හිස ඔසවා කැමරාව තුළින් එබී බලා ඌව හරියට රාමුවට හසු කරගන්නට තැත් කළා.

ඇගේ ගෙලට උණුසුම් හුස්මක් දැනුණා.

"මොකක්ද මේ කරන සෙල්ලම?" ඔහු ඇගේ උරයෙන් අදිමින් ඇසුවා. ඇගේ සිරුරේ සමබර බව නැතිවී යද්දී ඇය අතක් දිගු කර ගසේ කඳ අල්ලාගත්තා. කුරුල්ලා ශබ්දයක් නොනඟා ම ඉගිල ගියා.

"මේ අහනවා, තමුන් කොයි පැත්තට හරි තීරණයක් ගන්නම ඕන" ඔහුගේ කටහඬ කේන්තියෙන් රළු වී ගොසින්.

ඇය නිසා ඔහුට රූපවාහිනියේ ක්‍රිකට් තරඟය නරඹන්නට අවස්ථාව අහිමි වී ගිහින්. නිවාඩුවක් ලැබී තිබුණත්, කැලයක් මැද සිටියත් ඔහුගෙ පුරුද්ද රූපවාහිනී තිරයේ ඇලී ගැලී සිටීම. ඒත් එලෙසින්ම ඔහු නිසා ඇයට කුරුල්ලන් නරඹන්නට අවස්ථාවත් අහිමිව ගොස් තිබුණා. මේ බව සිහිවී ඇගේ මුහුණේ මුරණ්ඩු පෙනුමක් මතුවුණා. මීට පෙරත් විවිධ අවස්ථාවල-ඇය ඩෙංගු වැළඳී වෙව්ලමින්, බියෙන් වැතිරී සිටිද්දී, ප්‍රසූති සැත්කමේ වේදනාවෙන් සහ කණස්සල්ලෙන් පීඩිතව අලුත උපන් දරුවා නළවාගන්නට රෑ තිස්සේ සක්මන් කරද්දී, පක්ෂීන් ගැන රාත්‍රියේදී විකාශය වූ වැඩසටහනක් නරඹන්නට ඈ උනන්දුවෙන් සිටිද්දී ඔහු රූපවාහිනිය වෙතම ඇලී උන් අවස්ථා ඇයට සිහි වුණා.

"කෝ අයින් වෙන්න"

කී ඇය ඔහුව තල්ලු කරමින් කුඩා කඳු ගැටය පාමුළ ඇති පියගැටපෙළ වෙතට ගොස් පහසුවෙන් පඩිපෙළ තරණය කළා. ඔහු අවලාද කියමින්, හති අරිමින් ඇය පසුපසින් සෙමෙන් ආවා.

කඳු ගැටය මුදුණේ තිබුණේ කුඩා වන රොදක්. එහි උස් පුළුන් ගස් පෙළක් වලාකුළු රහිත අහස වෙත විහිදී තිබුණා. ගසක පහත අත්තක වසා සිටි රත් ළයැති කොණ්ඩ කුරුල්ලෙකුගේ පුංචි බෝලයක් වැනි මහත පෙනුම දැක ඇයට සිනා නැඟුනා. මේ ගමන ආ එක ගැන ඇයට හදිසියේම සතුටක් දැනුණා. මේ සති අන්තයේ ඇවිත් යන්න යෝජනාව ඇගේ අම්මාගෙන්.

"මම නීල් ව බලාගන්නම්. ඔය දෙන්නා කතා කරලා බේරුමක් කරගන්න. දික්කසාද වෙන එක විසඳුමක් නෙමෙයි."

දික්කසාදය. අම්මා ඒ වචනයට දක්වන්නේ පුදුමාකාර බයක්. මුලදී ඇයටත් ඒ බය දැනුණා. තාත්තෙක් නැතිව දරුවෙක් උස් මහත් කරන්නේ කොහොමද? "මම නැතිව තමුසෙට කිසි දෙයක් කරගන්න බැහැ" ඔහු කීවේ ආත්ම විශ්වාසයෙන් උද්ධච්ච වෙමින්.

ඇයට ඔහු නැතිව පුළුවන් ද? ඇය ඒ ගැන හරියටම දැනගෙන සිටියේ නැහැ. ඒත් දැන් දැන් ඇයට දික්කසාදය යන වචනයට දැනෙන බය අඩුයි. කාලයක් තිස්සේ යන යන තැන ඈ හා ආව නිසා දැන් එය ඈ ට පුරුදුයි, ඉන් තර්ජනයක් දැනුණේ නැහැ.

ඇය තව තවත් කැලය තුළට ගමන් කළා. දිවා කාලයේ පවා මෙහි ඇත්තේ අඳුරක්. අඩිපාර පටුයි, ගල් බොරළු සහිතයි, ඒ නිසා ඈ ප්‍රවේසම් විය යුතුයි. මෙහි ඇත්තේ රැවටිලිකාර නිහඬබවක්. තමා දෙස යොමු කෙරුණු නෙත් අවට ඇති බව ඈ දැන සිටියත් ඇයට ඒ කිසිවක් පෙනුණේ නැහැ.

ඔහු තවමත් පය පැකිලෙමින්, දෙස් කියමින් ඈ පසුපසින් එමින්. ඇයට හදිසියේ කෝපයක් දැනුණා.

"එයා නරක කෙනෙක් නෙමෙයිනේ දුවේ," අම්මා හැමදාම කීවා. නරක නැහැ, නමුත් ඒ කියන්නේ හොඳ බව නෙමෙයි.

"එයා කවදාවත් ඔයාට නපුරු වෙලා නැහැනේ" අම්මා තවදුරටත් කීවා. අම්මා ඉන් අදහස් කළේ ඔහු කවදාවත් ඇයට පහර නොදුන් බව. ඒත් කුරිරු බවට විවිධ හැඩතල තිබුණු බව ඇය දැනගෙන සිටියා. තමන්ගේ හදවත ශීතලෙන් ගල් කරන බැල්මක් ඔහු නිතර තමා වෙත හෙලන හැටි ඇය සිහි කළා.

පුතාට තාත්තා කෙනෙක් වුවමනා බව ඇය දැන සිටියා. දික්කසාදය ඇත්තටම විසඳුමක් නෙමෙයි. එය තමන්ට ගැලවීමක් ඇති බවට හිත රවටා ගන්න යොදාගන්නා අදහසක් පමණයි.

ඉහළින් කොවුලකුගේ හඬක් රැව් දුන්නා. ඈ එදෙස බැලුවේ සතුටින්. ඌ ගසක අතු අතර අඩක් මුවා වී සිටියා. ඒ එක්කම ඈ රත් පෙඳයක දිලිසුමක් ඇස් කොණින් දුටුවා. මිනිවිත්තා ඈ පසුපසින් පැමිණ ඇති හැඩයි.

ඇය ගෙල දිගු කර කැමරාව ඉහළට එල්ල කරද්දී ඔහුත් ඈ කිට්ටුවටම ඇවිදින්. මේ වතාවේ ඔහු ඇහුවොත් ඈ ඔහුව අතහැර යන අදහස අත් හළ බව කියන්නට ඈ තීරණය කළා.

ඈ කැමරා කාචය තුළින් එබී බැලුවා. රත් මිනිවිත්තා ඉවසිල්ලේ බලා සිටියේ ගසේ තද පැහැ පත්‍ර පසුබිමෙන් රාමු වෙමින්. ඈ ඡායාරූපය ගන්නට සැරසෙද්දීම පුංචි සෙලවීමක් දුටුවා. කහ සහ කළු පැහැති කිරිල්ලියක් හදිසියේ මතුවී රත් පැහැ කුරුල්ලා ලඟින් සෙමෙන් නතරවුණා. ඒ මිනිවිත් කිරිල්ලියක්! කුරුල්ලා කිරිල්ලය වෙත නැඹුරු වෙද්දී ඈ තවත් තුරුළු වනු පෙනුණා.

නොසිතු විදිහට ඇයට මහා අසරණ බවක් දැනුණා. ඇගේ පපුව හිරවුණා. ඇය කැමරාව පහත හෙලා ඔහු වෙත හැරුණා. මේ තමන්ගේ සැමියා, දරුවාගේ පියා.

"හරි එහෙනම්" ඈ කීවා. "දික්කසාද වෙමු."


Out of Print Magazine, Issue 3 March 2011

Illustration by Shirin Watwani

November 25, 2020

Agatha Christie ගේ පොත් කියවීම

මම මුලින්ම Agatha Christieගේ පොතක් කියවද්දී මට අවුරුදු නමයක් විතර ඇති. ඒ පොත් වල තියෙන මිනී මැරුම් කතන්දර ඒ වයසට නොගැලපෙනවා කියලා ඒ කාලේ කවුරුවත් මාව වැලක්වුවේ නැත්තේ හොඳ වෙලාවට! මම මුලින්ම Agatha Christieගේ පොතක් තෝරාගත්තේ ඇයි කියලා නම් මට මතක නැහැ, ඒත් ඒ පොත්වලට මම ඒ වයසේදීත් පුදුම විදිහට ඇබ්බැහි වුණා කියලා නම් හොඳට මතකයි. ඒ කාලේ අපි හිටියේ සේෂෙල්ස් වල. මගේ වාසනාවකට එහෙදි පුස්තකාලෙන් මම Agatha Christieගේ පොත් එක සැරේට හතර පහ අරන් යද්දීත් කවුරුවත් ඒ ගැන විමසිලිමත් උනේ නැහැ.

Agatha Christieගේ පොත් වල තියෙන්නේ පිටු 300 විතර. ඒත් ඒවායේ බොහොම සියුම්, ඒ වගේම හිත ඇදගන්න විදිහට මිනීමැරුම් වලදී ඒ අපරාධකාරයාව හොයාගන්න හැටි ලියවිලා තියෙනවා. කතාවට අත්‍යවශ්‍ය විස්තර මිසක් අදාළ නැති පරිසර වර්ණනා වගේ දේවල් ඒ පොත්වල නැහැ. Agatha Christieගේ ශෛල්‍යය තමයි කතාවේ තේමාවට අදාලව චරිත හතක් අටක් මුලදී අඳුන්නලා දෙන එක. ඉන්පස්සේ අන්තිම වෙනකම්ම කවුද මෙතැන අපරාධකාරයා කියලා කියවන්නාටත් නොතේරෙන්න අරගෙන ගිහින් අන්තිමේදී පුදුම කරවන එක. එහෙම පුදුමයක් දැනෙන්නේ අදාළ මිනීමැරුම විසඳන්න වුවමනා හැම ඉඟියක්ම මුල ඉඳන්ම අපට දීලා තිබුණු නිසා. පෙන්නලා තිබුණා- අපට පෙනුණේ නැහැ! 

වයසින් වැඩෙද්දීත් මගේ Agatha Christie පොත් ඇබ්බැහිය නම් අඩුවුණේම නැහැ. කාලයක් ගතවෙද්දී එහෙන් මෙහෙන් හොයාගෙන මම කොහොමහරි ඒ රහස් පරීක්ෂක පොත් හැත්තෑ ගණනම කියෙව්වා. ටික කලක් යද්දී ඒ පොත්වල මැද හරිය කියවද්දී මිනීමරුවා කවුද කියලා අනුමාන කරන්න තරම් මම Agatha Christie expert කෙනෙකුත් වුනා! "මේවා කියවලා මේකි අපිව කොයිවෙලේ මරලා දායිද දන්නේ නැහැ!" කියලා යාලුවෝ විහිලු කරන තරමට මගේ ඒ ඇබ්බැහිය ප්‍රසිද්ධත් වුණා. ඒ හැම පොතක්ම එකිනෙකට වෙනස්, හරිම නැවුම්. එක සැරයක් කියවපු පොතක් ලේසියෙන් ආයෙත් නොකියවන මම Agatha Christieගේ පොත් නම් තුන් හතර සැරේ කියවලා තියෙනවා. 

ඒත් මේ විස්තරේ මගේ Agatha Christie ඇබ්බැහිය ගැන විතරක්ම නෙමෙයි. 1890දී ඉපදුනු Agatha Christie මියගිහිනුත් දැන් අවුරුදු 44ක් වෙලා. ඒ නිසා ඇගේ පොත් හැම එකක්ම වගේ ලියවිලා තියෙන්නේ 1920-1950 වගේ කාලේදී කියන්න පුළුවන්. ඒවායේ තියෙන්නේ ඒ යුගයට අයිති පසුබිම් විස්තර. ඒ කියන්නේ ග්‍රැමෆෝන් වලින් සින්දු අහන, සාලයේ තියෙන දුරකථනයට පණිවිඩ ලැබෙන, ලියුම් මඟින් වැදගත් විස්තර දැනුම් දෙන කාලේ දේවල්. ඒත් එහෙම මේවායේ පසුබිම යල් පැනලා කියලා මේ පොත් වල ප්‍රසිද්ධිය අඩුවෙලා තියෙනවද? කොහොමවත්ම නැහැ! මම මේ බව හරියටම දන්නේ මෙල්බර්න් නගරයේ මම රැකියාව කරන High School library එකේ වැඩියෙන්ම ජනප්‍රිය පොත් අතරට Agatha Christieගේ පොත් ඇතුළත් නිසා. අවුරුදු 13-18 වගේ වයසේ ළමයි තමන් ආසා දෙයක් නම් මිසක් හොයා හොයා කියවන්නේ නැති බව අමුතුවෙන් කියන්න දෙයක් නැහැනේ. Agatha Christieගේ පොත් hold කරලා ලැබෙනකම් නොඉවසිල්ලෙන් බලාගෙන ඉන්න, මම ඉස්සර කළා වගේ එයින් පොත්ම හතර පහ එක සැරේ උස්සගෙන යන සිසුවියන් මම දවස ගානේ දකිනවා. මේ පොත් කොයිතරම් ජනප්‍රියද කියනවානම් පුස්තකාලයේ අපි නිතරම replace කරන, වැඩියෙන්ම පාවිච්චි කරන පොත් ලිස්ට් එකේ ඉහළින්ම මේ පොත් පෙළත් තියෙනවා. ඒ සමානව තියෙන්නේ Harry Potter, Divergent, Hunger Games වගේ පොත් කියන එකෙන්ම මේවායේ ජනප්‍රියතාවය හිතාගන්න පුළුවන්.

"Did you know that these were originally written about a hundred years ago?" තමන් අරගෙන ගිය Agatha Christieගේ පොත් පුස්තකාලයට ආපසු දෙන ගමන් ඒවා රස වින්ද හැටි ගැන විස්තර කරන සිසුවියන්ගෙන් මම ඉඳහිට අහනවා.
ඒකට උත්තර හැටියට මට නිතරම ලැබෙන්නේ බොහොම පුදුමවුණු මුණූ ටිකක්. ඒගොල්ලන්ට ඒක හිතාගන්නත් බැහැ.

අවුරුදු සීයක් ගතවුණත් මේ කතන්දර පරණ වෙන්නේ නැත්තේ ඒවායේ විස්තර කෙරෙන මිනිස් හැසිරීම් සදාකාලික නිසා කියලා මට හිතෙනවා. ශතවර්ෂයක් ගියත් රසවිඳින්න පුළුවන් විදිහට පොත් ලිවීමේ හැකියාව! Agatha Christie මගේ ප්‍රියතම කතුවරිය විතරක් නෙමෙයි බොහොම ගෞරව කරන වීරවරිය වෙන්නේත් ඒ දක්ෂකම නිසායි. 

පින්තූරය- මම රැකියාව කරන පුස්තකාලයේ Agatha Christie පොත් එකතුවෙන් කොටසක්





November 21, 2020

රුදු රොන් සුනු - කීර්ති වැලිසරගේ

රුදු රොන් සුනු
කීර්ති වැලිසරගේ
සරසවි ප්‍රකාශකයෝ (2019)

කීර්ති වැලිසරගේ නම් කතුවරයාගේ ලිවීමේ ශෛල්‍යයට මා ආකර්ෂණය වූවේ ඔහු ලියූ දෛව නවකතාව කියවීමෙන් පසු ය. 2017 වසරේ රාජ්‍ය සාහිත්‍ය සම්මාන උළෙලේ හොඳම නවකතාවට හිමි සම්මානය දිනූ ඔහුගේ ගරුඩ මුහුර්තය මගේ ප්‍රියතම පොතකි. මේ නිසා 2019 වසරේ ප්‍රකාශයට පත්වූ කීර්ති වැලිසරගේ ගේ රුදු රොන් සුනු පොත කියවන්නට ලැබෙන තුරු මා බලා සිටියේ ඇඟිලි ගනිමිනි. 

රුදු රොන් සුනු නවකතාව හිමිවීම්, අහිමිවීම් සහ ඒ හා බැඳුණු හැල හැප්පිලි ඔස්සේ තරුණයකුගේ ජීවිතය ගලා යන අයුරු ගැන අපූරුවට ලියවී ඇත. එක් මොහොතකින් ජීවිතය උඩු යටිකුරු වී ඇතිවන බිඳ වැටීම් මෙන්ම එසේ වැටුණු පසු යළි අළු මතින් නැගිටීම මේ පොතේ විස්තර කෙරෙන්නේ ඒ කලකිරීමත්, වේදනාවත්, පාළුව සහ කාන්සිය මෙන්ම ධෛර්යයත් කියවන්නා තුලත් ගොඩනඟමිනි. 

බොහෝ දුෂ්කර කාලවලදී අප අත්නොහැර ළඟ ඉන්නේත්, නොවැටී සිටින්නට වාරු වන්නේත් නන්නාඳුනන්නෙක් විය හැක. එමෙන්ම අත්‍යවශ්‍යම වෙලාවක පිටුපා යන්නේත් අත්වැල් සිඳලන්නේත් සමීපතමයෙක් විය හැක. රුදු රොන් සුනු මේ ගැන අපට හට සිතන්නට යමක් ඉතිරි කරයි. 




November 20, 2020

නිදි නැති රැය පුරා- සේනක බටගොඩ

පහුගිය ටිකේ වැඩිපුර ගෙදර ඉන්න ලැබුණු එකෙන් වාසි කීපෙකුත් වුණා. වැඩිපුර පොත් කියවන්න, චිත්‍රපටි බලන්න වගේම සින්දු අහන්නත් ලැබුණා. සමහර සින්දු තියෙනවා විස්තර විමර්ශන වැඩක් නැති. ඒවා නිස්කලංක වෙලාවකට ඇස් දෙක පියාගෙන අහන්න වුවමනා ඒවා.

මේ සේනක බටගොඩ කීව ඒ වගේ සින්දු අහුරකින් එකක් විතරයි.
සේනක බටගොඩ.
මීට වැඩිය ඉහළ තැනක ඉන්න ඕන ගායකයෙක්.
සෙරීනා ගැනත් කියන්න තියෙන්නේ ඒකම තමයි.
අපරාදේ ඉතින්.
 
 

November 12, 2020

"What do you practice?"

මුහුනුපොතේ මගේ යාලුවෙක් share කරලා තිබුණු video එකක් මේ. මේ පුතා කවුද කියන්න මම හරියටම දන්නේ නැහැ. ඒ නිසා credit එකක් දෙන්න විදිහක් නැහැ.

මේක බොහොම ගැඹුරු, ඒ වගේම සරල අදහසක්.

ටිකක් නැවතිලා හිතලා බලන්න. 

"What do you practice?"