කියවන්න! අරුණ ප්‍රේමරත්නගේ 'තරු විසුළ රැය'

මේ සටහන තරු විසුළ රැය පොත ගැන විචාරයක් නොවන බව පළමුවෙන්ම කිව යුතු ය. ඒ, ඒ ගැන විචාරයක් ලියන්නට වචන ගලපා පොතට සාධාරණයක් ඉටු කරන්නට මට නොහැකි බව දන්නා බැවිනි. මෙය පොත් කියවීමට ඇබ්බැහි වූවන්ට, කියවන්නට පොතක් සොයමින් ලතවෙන්නන්ට ඔත්තුවක් පමණකි.

අරුණ ප්‍රේමරත්න ප්‍රවීණ පරිවර්තකයෙක්, තිර පිටපත් රචකයෙක් බව මා දැනගත්තේ මේ පොත කියවා අවසන් වූ පසුවයි. මේ ඔහුගේ පළමු නවකතාව වූවත් එයා ලියා තිබෙන සංයමය ඔහුගේ ඒ පරිණත බව ඔප්පු කරයි. තරු විසුළ රැය නවකතාවේදී අරුණ, සංකීර්ණ චරිතයක අඳුරු අභ්‍යන්තරය වෙත අප ගෙන යන්නේ ඉතාමත් නිරායාස ගමනකි. කිසිදිනෙක නොබිඳෙන බවට සපථ කළ බැඳීම් ඔහු මොහොතින් සුණු විසුණු කර පෙන්වයි. ගැහැණු සිත් තේරුම් ගනු නොහැකි ලෙස පෙළ ගස්වා පාඨකයා වික්ෂිප්ත කරයි. කතාවට සමාන්තරව දිවෙන සමාජ, දේශපාලන සිදුවීම් ඇසුරෙන් සියුම් ලෙස චරිත වර්ණ ගන්වයි. මේ කතාවේ දිගහැරුම, ගලායාම විශිෂ්ට ය. කියවා අවසන් වූ පසු ඉතිරිවන කැළඹීම, මට නම් පොතක් නිසා සිදුවන්නේ කලාතුරකිනි.

ඔබත් මේ පොත කියවා බලන්න. ප්‍රවීණ යයි සැලකෙන ඇතැම් ලේඛකයන් ලියූ කුණු ගොඩවල් වෙනුවට මෙය තෝරාගන්න. කියවා අවසන් ව මා මෙන්ම කම්පනයට පත් ව, ඉන් මිදීමට නොහැකිව දින ගණනාවක් ගත කළේ නම් මේ පොත ගැන තවත් කීප දෙනෙකුට කියන්න. අරුණ ව සොයාගෙන තව තවත් නවකතා ලියන මෙන් ඔහු ට බල කරන්න!

තරු විසුළ රැය

 අරුණ ප්‍රේමරත්න

කතෘ ප්‍රකාශන  

ISBN: 9789553604002

තිරස්ව

Vertical- Linda Pastan

Perhaps the purpose
of leaves is to conceal
the verticality
of trees
which we notice
in December
as if for the first time:

row after row
of dark forms
yearning upwards.
And since we will be
horizontal ourselves
for so long,
let us now honor
the gods
of the vertical:
stalks of wheat
which to the ant
must seem as high
as these trees do to us,

silos and
telephone poles,
stalagmites
and skyscrapers.
but most of all
these winter oaks,
these soft-fleshed poplars,
this birch
whose bark is like
roughened skin
against which I lean
my chilled head,
not ready
to lie down.


දිනමිණ වසත් සුළඟ- 14.08.2018

සීත කාලෙට පතොක් මල්

අපි ඉන්න පලාතට සීතල කාලයක් තිබුණාට හිම වැටෙන්නේ නම් නැහැ. ඒත් ඉතින් සීතලයි, චුරු චුරු වැස්සයි මාස දෙක තුනක් තියෙනවා. ඒ කාලෙට ඉරත් බොහොම කම්මැලියි. පරක්කු වෙලා නැඟිටලා, නමට විතරක් පෙනී ඉඳලා ඉක්මනටම යන්න යනවා. මේ කාලේ අඳුරු ගතිය වැඩි කරන තවත් දේවල් තමයි වැඩියත්ම ගස් වල කොළ හැලිලා ගිහින් තියෙන එකයි ආසාවකට වත් මලක් දකින්න නැති එකයි. ඉතින් මෙහෙම ගතවෙන කාලෙක මම ම හිටවපු පැළයක කුළුඳුලේ මල් රොත්තක් පිපිලා තියෙන ප්‍රීතිය නිමිත්තෙන් තමයි මේ සටහන ලියන්නේ.

මේ තමයි Zygocactus. Christmas cactus කියලාත් කියනවා. පතොක් පවුලේම සාමාජිකයෙක් වුණත් කාන්තාර ජීවියෙක් නෙමෙයි කියලායි විස්තර හෙව්වාම දැනගන්න ලැබුණේ. ඒකට හේතුව මෙයාට ටිකක් වැඩිපුර වතුර ඕන. කටුත් නැති නිසා ලාමක පතොක් ජාතියක්! බ්‍රසීලය වගේ රටවල් වල වනාන්තරවල උස ගස්වල අතු අතරේ හැදෙන පරපෝෂිත නොවන යැපෙන වර්ගයේ (plants which depend on others for support, but not nutrition) පැළයක්. මේකේ කොළ ඉස්සර අපි පොත් ඇතුලේ දාලා මුල් ඇදෙන කම් බලාගෙන හිටිය අක්කපාන කොළ වගෙයි. මල් නම් පුංචි නෙලුම් මල් වෙසක් කූඩුවක් තරම් විසිතුරුයි!

මට මේ පැළය විශේෂ මේක වීසි කරලා දාලා තිබුණු තැනකින් අරගෙන ඇවිත් පැළ කළ නිසා. එතකොට නම් වේලිලා, දුඹුරු පාට වෙලා මරණාසන්නවයි හිටියේ. ඒ ගෙනෙද්දී මේකේ නමක් ගමක් වත් දැනගෙන හිටියේ නැහැ.  නිකමට වගේ ගෙදර ගෙනැත් මල් පෝච්චියක හිටවලා, වතුර ටිකකුයි ආදරේයි දුන්නාම හරි ඉක්මනට පණ ආවා. එහෙම පණ ඇවිත් මාස හයක් වත් යන්න කලින් තමයි මට මේ මල් ටික තෑගි ලැබුණේ. ඉතින් ඒ නිසා ටිකක් වැඩිපුර විශේෂයි. අනිත් ගහකොළ වල මල් නොපිපෙන කාලයක මල් පිපෙන්න තෝරාගෙන තියෙන නිසා Zygocactus කියන්නේ අපෙන් වැඩියෙන් අවධානයක් හොරාගන්න පැළයක් කියලාත් දැන් තමයි තේරෙන්නේ.

දියණියට

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

For My Daughter | David Ignatow

When I die choose a star
and name it after me
that you may know
I have not abandoned
or forgotten you.
You were such a star to me,
following you through birth
and childhood, my hand
in your hand.

When I die
choose a star and name it
after me so that I may shine
down on you, until you join
me in darkness and silence
together.

දිනමිණ වසත් සුළඟ- 31.07.2018

විද්‍යා ප්‍රබන්ධ නොස්ටැල්ජියාවක සටහන්

මෑතක සිට ගමන් බිමන් යන අතරතුර වාහනයේදී මගේ කණ පිරෙන්නට විද්‍යා ප්‍රබන්ධ කතා ගැන අසන්නට ලැබීමේ ප්‍රවනතාවයක් ඇත. ඒ, ඒ පොත් ශානරය ළඟදී සොයාගත් මගේ එකොළොස් හැවිරිදි පුත්‍රයාගෙනි. මෑත කාලයේදී නම් විද්‍යා ප්‍රබන්ධ කියවීමට මගේ විශාල නැඹුරුවක් ඇති නොවුනත් පුතුගේ කතා අසද්දී මා ද මෙවැනිම කුතුහලයකින් ඒවා කියවූ කාලයක් සිහි විය.

මට ද කුඩා කාලයේ පටන් පොත් කියවීමේ මහත් පිපාසයක් තිබිණි. ඒ ඒ  කාලවලදී තිබුණු විශාලතම ගැටලුව නම් කියවන්නට දෑ සොයාගැනීම ය. මෙසේ කියවන්නට 'කුමක් හෝ පොතක්' සොයමින් සිටි මට වයස දොළහ-දහතුන කාලයේදී අහඹු ලෙස පොත් ඉල්ලමක් හමුවිය.

එකල තාත්තා ලංකාවේ සිටියේ නැත. අම්මාත් අක්කලාත් මාත් මසකට වරක් වත් ආච්චි බලන්නට තාත්තාගේ මහගෙදර යන්නට පුරුදු වී සිටියෙමු. එහි සිටියේ ආච්චීත්, එවකට අවිවාහකව පසු වූ නැන්දලා දෙදෙනාත් බාල ම බාප්පාත් පමණි. බොහෝ විට අප එහි පැය තුන හතරක් ගතකළ බැවින් මේවා කලබල ගමන් නොවිණි. මෙවන් ගමනකදී මා බාප්පාගේ කාමරයේ පොත් අල්මාරිය අවුස්සා පොත් පෙරළා බලන්නට වූයේ සුපුරුදු ලෙස කියවන්නට යමක් සොයමිනි. ආච්චි කියන්නාක් මෙන් 'රටේම තිබෙන ගමන්' ඇති බාප්පා නිතර ගෙදර නොසිටීම මට පහසුවක් විය. ඒ පොත් අල්මාරියේ තිබී 'Amazing Stories ' නම් පැරණි සඟරා මිටියක් මට හමුවිණි. පෙරලා බලද්දී ඒවා ඒ වෙද්දීත් වසර තිහක් පමණ පැරණි ඇමෙරිකානු සඟරා බවත් ඒවායේ තිබුණේ විද්‍යා ප්‍රබන්ධ බවත් මට වැටහිණි. පොත් අල්මාරිය අසලම බිම හිඳගෙන පලවෙනි සඟරාව කියවූ මා එදා ගෙදර යද්දී තවත් සඟරා දෙකතුනක් ගෙන ගියේ ඒ කතා කෙරෙහි සිත ඇලුණු නිසා ය. අවසර ගන්නට බාප්පා ගෙදර නොසිටි නිසාත්, ආපසු එහි එන දිනක ඒවා නැවත ගෙන එන්නට සිතා සිටි නිසාත් එසේ ගෙනයාම වරදක් ලෙස මට නොහැඟිනි. පොත් පිපාසාව සියල්ලට වඩා බලවත් විය. ගෙදරදී නිවිහැනහිල්ලේ කියවූ පසු මේ Amazing Stories සඟරා වෙත ඇබ්බැහි වන්නට මට වැඩි කලක් ගත වූයේ නැත. ඒ වෙද්දී මා විද්‍යා ප්‍රබන්ධ කියවා තිබුණේ නැති අතර අඟහරු ජීවින් ගැන, සිතිවිලි කියවිය හැකි රොබෝවරුන් ගැන, මායා ග්‍රහලෝක ගැන ලියැවී තිබුණු මේ කතා මාහට ඉතා රසවත් විය. ඒවායේ තිබුනේ දුර්වර්ණ වූ රේඛා චිත්‍ර සහිත පිටු වූ නමුත් කතා එක හුස්මට කියවන්නට ඒ බව බාධාවක් නොවීය. මා මෙලෙස කිහිප වතාවක්ම බාප්පාගේ සඟරා එකතුවෙන් සඟරා ගෙදර ගෙනා අතර, කලින් වතාවේ ගෙනා සඟරා යළිත් ගෙන ගොස් අල්මාරියේ තිබුණු තැනම තැබීමට අමතක කළේ නැත. මීට අවසර ගන්නට ගියා නම් කවුරුන් හෝ එපා කියනු  ඇතැයි යන ළමා සිතිවිල්ල මසිතෙහි වූ නිසා ඒ ගැන නිහඬවම ඉන්නට මා උනන්දු විය.

 

 

පැරණි Amazing Stories සඟරා



එහෙත් දිනක් අප මහගෙදරට ගොස් සිටි විටෙක බාප්පා මා පසෙකට අඬ ගැසුවේය. මේ නම් පොත් අල්මාරිය ඇවිස්සීම ගැන බැනුමක් යැයි මට ක්ෂණික බියක් දැනිණි.

'ඔයා පුතේ ඔය අල්මාරියේ තියෙන ඕන පොතක්, සඟරාවක් ගෙදර අරගෙන ගිහින් තියාගෙන කියවන්න. ඒවා ඔයගොල්ලන්ගේ තාත්තාම කාලයක් තිස්සේ එකතු කරපු පොත්පත්. ඒ නිසා සැරෙන් සැරේ ආයෙත් ගෙනත් තියන්න  ඕන නැහැ. ඔයා ළඟ තමයි ඕවා තියෙන්න ඕන!' යයි කියූ බාප්පා මගේ හිසද  අතගා යන්නට ගියේ ය. එය අසා මට මහත් සතුටක් මෙන්ම ලජ්ජාවක්ද දැනිණි. මා වරින්වර සිය කාමරයේ ඇති පොත් අල්මාරිය අවුස්සන බවත් එහි පොත් ගෙදර ගෙනගොස් යලිත් ගෙනවිත් තබන බවත් බාප්පා මුල සිටම දැනගෙන සිටින්නට ඇත. ඒ කාර්යය මා ඔහුට දැනුම් දී කළ යුතුව තිබිණි. එහෙත් ඉන් තරහා නොගත් ඔහු මට රිසි සේ ඒවා අයිති කරගන්නට අවසර දෙන්නට තරම් කාරුණික විය. එතෙක් මා කියවා තිබුණේ තාත්තාම කාලයක් තිස්සේ එකතු කරන ලද සඟරා මිටියකි! අවසරය ලැබුණු දිනම, Amazing Stories මිටියම ගෙදර ගෙන ආ මම කාලයක් යනතුරු නැවත නැවත කියවමින් ඒවා රස වින්දෙමි. අදටත් ඒවායේ තිබූ බොහෝ කතා පැහැදිලිව මතකයේ රැඳී ඇත.

මගේ විද්‍යා ප්‍රබන්ධ මතක ගැන පුතුට කියා ඔහුට ඒ සඟරාවක පින්තූරයක් පෙන්වීමට අන්තර්ජාලයේ සොයද්දී තවත් අපූරු දෙයක් මට හමු විනි. එනම් Amazing Stories සඟරා වල පැරණි කලාප රාශියක් දැන් අන්තර්ජාලය හරහාම කියවිය හැකි බවයි. වසර අසූවකටත් වඩා පැරණි කලාප පවා එහි තිබුණු අතර මා කියවූ 1950-60 දශකවල කලාප දැක මට දැනුණේ පැරණි මිතුරෙක් දැකීමේ ප්‍රීතියයි. මේවායේ ඇති විද්‍යා ප්‍රබන්ධ කතාවල සුවිශේෂත්වය නම් කෙතරම් පැරණි වූවත් ඒවා කියවද්දී යල්පැනගිය බවක් නොහැඟීමයි. සමහරවිට මේ timeless බව ඒවා අනාගතය වෙත හැරුණු නෙතින් ලියවුනු නිසා විය හැක. යලිත් මුණගැසීමේ ප්‍රීතිය නිමිත්තෙන් මින් කතා කිහිපයක්ම නැවතත් කියවූ මා හට දැනුණේ වසර තිහක් තරම් එපිට අතීතයකට නොස්ටැල්ජියාවකි.

ඔබත් විද්‍යා ප්‍රබන්ධ රසිකයෙක් නම්, ඒ ප්‍රබන්ධ කතා පැරණි වූවත් ඒ බව ඔබේ රසවින්දනයට බාධාවක් නොවේ නම් පැරණි Amazing Stories සඟරා වෙත ඔබට මෙතැනින් පිවිසිය හැක.

 

නොඑසේ නම් ඔබ විද්‍යා ප්‍රබන්ධ රසිකයෙක් නොවුණත් හිරිගඩු පිපෙන වර්ගයේ එක් කෙටිකතාවක් හෝ කියවීමට මනාපයක් ඇත්නම් Philip K Dick ගේ The Commuter කෙටිකතාව (140 පිටුව) කියවන මෙන් ඔබට ඇරයුම් කරමි. ( Amazing Stories, Aug-Sept 1953. Volume 27, Number 6, pp 140-151)

ඔක්තෝම්බරයේ අග

Late in October |Linda Pastan

Late in October, I watch
it all unravel–the whole
autumn leafery
succumbing to rain.
At the moment
of their most intense beauty,
reds and yellows bleed
into each other
like dried paints on a palette–
those ghosts of pictures
never painted.

Perhaps beauty
is the mother of death,
not the other way around.
Perhaps the rain itself
is an answer: knives
of crystal, cleansing
and killing as it falls.
I turn from the window;
winter is coming next.
White will have
its own perfections. 


දිනමිණ වසත් සුළඟ 24.07.2018


 

Little Fires Everywhere | Celeste Ng

Author:   Celeste Ng

Genre:   Fiction

Publisher:   A Perigee Book/Penguin Group
Originally published:   12 September 2017

Little Fires Everywhere is the second book by American writer Celeste Ng and has won many awards in a short period of time.

This story delves in the lives of an affluent family living in a progressive suburb. Their lives are changed by the single mother and daughter who arrive in their suburb and become their tenants. Celeste paints a clear and intricate picture about each individual in the story, highlighting their character traits and weaknesses. The story questions our beliefs on right and wrong, and whether just love, in the end is enough. 

The many sub stories wound through the main plot are planned and laid out very well, describing the conflicting and contrasting human nature. I specially liked the author's description of the artist, Amy's work- though surely imaginary, were very vivid to the reader. Not a quick read- at 338 pages, but I felt it was worth the time spent. The fact that it is currently being made into a TV mini series must mean that its worth has been recognised widely. 

Awards won:

- Instant New York Times Bestseller

- Amazon's Best Novel Of 2017

- Winner of The Goodreads Readers' Choice Award 2017, Fiction

- Named A Best Book Of The Year By Npr • Amazon • Barnes & Noble • Entertainment Weekly • Guardian • Buzzfeed • Esquire • Washington Post