වරකාගොඩ සීයා

මේ  මගේ තාත්තාගේ තාත්තා. අපි කිව්වේ වරකාගොඩ සීයා කියලා. සීයා හරි උසයි. පුංචි කොණ්ඩයක් බැඳලා, සරම ඇඳලා මහත හම් පටියක් බැඳලායි හැමතිස්සෙම හිටියේ. අවුරුදු අනූ හයක්  බොහොම නීරෝගීව හිටිය සීයා කිසිම දවසක කණ්නාඩි පාවිච්චි කළේ නැහැ. මහගෙදර ඉස්තෝප්පුවේ හාන්සි පුටුවේ ඉඳන් කිසිම අමාරුවක් නැතිව සිළුමිණ පත්තරේ දැන්වීම් පිටුවල පුංචි අකුරු කියවන සීයා මට දැනුත් පේනවා වගේ. අපි අවුරුදු දාසයෙන් දාහතෙන් කණ්නාඩි දාද්දි සීයා අපිට ඔච්චමට හිනාවුණා.  සීයා මට හැමදාම කිව්වේ 'මාලි' කියලා. "නෑ සීයේ, මට කියන්නේ මලී කියලානේ!" කිව්වාට කවදාවත් කණකට වත් ගත්තේ නැහැ.

ඉස්සර සීයා කෙසෙල් කැනක් කැපුවාම, වත්තේ මැන්ගුස් ඉදුනාම සීයාගේ දරුවෝ දහදෙනාගේම ගෙවල් වලට ඒවා ගිහින් දෙනවා. ඒ  දේවල් බරට බරේ උස්සගෙන යන්නේ බස් එකේ. එහෙම යද්දී ඒ හැම ගෙදරකම ඉන්න පුංචි ළමයින්ට අකුරු බිස්කට් කඩදාසි උරයකුත් ගෙනියනවා. කොයි තරම් දරුවන්ගේ ගෙවල් වල ගියත්, කිසිම දවසක රැයක් නවතින්න තියා කෑම වේලක් කන්නවත් ඒ ගෙවල් වල තාවර වෙන්න සීයා කැමති වුණේ නැහැ. කොහොම හරි, කීයට හරි ගෙදරම ගියා.

සීයා බොහොම මහන්සි වෙලා සීයාගේ දරුවන්ට උගන්නලා තියෙන බව, යහමඟ පෙන්නලා තියෙන බව අපිට  තේරෙන්නේ අපිත් වැඩිහිටියෝ උනාට පස්සෙයි. ඒ මහන්සිය නිසා සීයාගේ ඒ දරුවෝ දහදෙනාටම බොහොම යහපත් ජීවිත ලැබුණා. සීයා මුණුබුරු මිණිබිරියෝ රංචුවක්ම දකින්න, ඒ හැමෝගෙන්ම ආදරේ ලබන්නත් වාසනාවන්ත වුණා.

සීයා අසනීප වෙලා ඉස්පිරිතාලේ ඉන්දැද්දී  පවුලේ දූ දරුවෝ, දරුවන්ගේත් දරුවෝ සෑහෙන්න පිරිසක් සීයාගේ ළඟ  හිටියා. අපි ඇඳ වටේ උන්නු බව සීයාත් දැනගෙන හිටියා.  අන්තිමට උඩට ගත්තු හුස්ම පල්ලෙහාට නොදාම සීයා යන්න ගිය හැටි මගේ හිතේ බොහොම පැහැදිලිව ඇඳිලා තියෙන රිදෙන මතක වලින් එකක්. මේ දෙසැම්බර් මාසෙට සීයා ගිහින් අවුරුදු විසිපහක්. අවුරුදු විසිපහක් ගියත් සමහර අය ඉතිරි කරලා යන සලකුණු මැකිලා යන්නේ නැති බවට සීයා හොඳ සාක්කියක්.

සීයා හිටියා නම්, මේ කාලේ සීයාගේ මිණිබිරියන්ගේ දරුවෝ අවුරුදු හතෙන් අටෙන් කණ්නාඩි දාන හැටි දැකලා හොඳටම හිනාවෙයි!

පොත් කියවන චැලේන්ජ්

අවුරුද්දකට පොත් අඩුම ගණනේ 52ක් වත් කියවන්න පොඩි අභියෝගයක් මම ටික කලකට ඉස්සර බාර ගත්තා. මේ අභියෝගය ඇත්තටම ගුරුවරියක් වුණු මගේ මිතුරියකට ඇගේ ගෝලයෙක් විහිලුවට වගේ කළ අභියෝගයක්. අන්තිමට මේකට පැත්තක ඉඳලා මමත් සම්බන්ධ වුණා. ගිය අවුරුද්දේ නම් මට ඒ ඉලක්කයට යන්න බැරිවුණා. ගිය අවුරුද්දට මම කියවලා තිබුණේ පොත් 41යි. ඒ ගැන ලියපු බ්ලොග් සටහනයි මේ. මේ අවුරුද්දේ නම් මම  52 ඉලක්කය ඉක්මවා ගියා. මේ සැරේ ගණන 57ක්! මේ අවුරුද්ද ගෙවෙන්න තව සති දෙකක් විතර තිබුණත් ලංකාවට යන ගමනකුත් යෙදිලා කලබලකාරී වෙලා තියෙන නිසා තව නම් එක පොතක් වත් එකතුකරන්න බැරිවෙයි වගේ. ඒත් මේ ගණන අනුව මම මාසෙකට පොත් පහකට වඩා පොඩ්ඩක් අඩුවෙන්  කියවලා තියනවා කියන එක හිතාගන්නත් බැහැ එක අතකට. ඒවා මේ විදිහට ලියලා තියාගත්තේ නැත්නම් සමහරවිට මටත් විශ්වාස කරන්න බැරි වෙයි. මේ ලැයිස්තුවේ කෙටිකතා පොත් කීපයක්ම තියෙන නිසා මේ ඉලක්කය ලේසියෙන් පහු කරන්න ලැබුණා කියලා මට හිතෙනවා.

රස්සාවත්, ගෙදර වැඩත් අතරතුර මට කියවන්න වෙලාව ලැබෙන්නේ කොටස් වශයෙන්. මඟ තොටදී එක එක දේවල් වලට කල් මරණ අතරේ, කෑම පැයේදී එහෙම වගේ තමයි මම පොත් කියවන්නේ. ඉතින් ඒකට කෙටිකතා තමයි හොඳටම ගැලපෙන්නේ. එහෙමයි කියලා රසවත් නවකතා පොතක් ලැබුණොත් නිදිමරාගෙන හරි මම නොකියවා ඉන්නෙත් නැහැ. ඒ නිසා මේ ලැයිස්තුවේ නවකතා ත් ඒ තරමටම තියෙනවා. පුස්තකාලයක රස්සාව කරන එකත්, ගෙදර ඉඳන් පයින් යන දුරක අලුත්ම සිංහල පොත් තොගයක් තියන පුස්තකාලයක් තියන එකත් මේ තරම් පොත් කියවන්න ලොකුම හේතුවක් වුණා. මේ අවුරුද්දේ මුල ලංකාවට නොගිය නිසා අලුතෙන් පොත් මිළදී ගන්න නම් වුණේ නැහැ. ඒත් ගේ ළඟ තියන council පුස්තකාලයේ සිංහල පොත් එකතුවට ලංකාවේ සම්මාන වලට නිර්දේශිත, සම්මාන ලැබුව සහ අලුත්ම පොත් නිරන්තරයෙන් මිළදී ගන්න නිසා ඒ ගැන ලොකු අඩුවක් දැනුණේ නැහැ. මට නම් කොයිතරම් කල් පිටරටක හිටියත් දවස තිස්සෙම වැඩියම අත ගැටෙන්නේ ඉංග්‍රීසි පොත් වුණත්, තාමත් වැඩි පෙරේතකම තියෙන්නේ සිංහල  පොත් වලට බව මේ ලැයිස්තුව හොඳම සාක්ෂියක්. 

මේ පොත් අතරින් මාව වඩාත්ම කම්පනය කළේ අරුණ ප්‍රේමරත්නගේ 'තරු විසුල රැය', Margaret Atwoodගේ 'The Handmaid's tale' පොත් දෙක. ඒ කියන්නේ කියෙව්වාට පස්සේ ටික දවසක් නිදි නැතිව කල්පනා කරන වර්ගයේ ඒවා! අනෙත් ඒවාත් අඩු වැඩි වශයෙන් මම රස වින්දා. පොතක් හිතට අල්ලන්නේ නැත්නම් හිත්පිත් නැතිව කියවීම අත ඇරලා දාන නරක පුරුද්දක් මට තියනවා. ඒක සෑහෙන්න දුරට අඩු කරගන්න උත්සාහ කළත් තාම නැත්තටම නැති වෙලා නැහැ. දවසම පොත් එක්ක ගත කරන මට, කියවන්න ඕන තරම් options තියන නිසා කියවන්න තියෙන සීමිත වෙලාව රස නැති පොතකට වෙන්කරන්න හිත් දෙන්නේ නැහැ. බොහෝ වෙලාවට පුස්තකාලවලින් එක සැරේ පොත් දහයක් පහලවක් උස්සගෙන ආවත් අන්තිමට එයින් ඉවරවෙනකම් කියවන්නේ පොත් තුනහතරක් වෙන්න පුළුවන්. ඒ නිසා මටම වංචා කරගන්නේ නැතිව මේ ලැයිස්තුවට දැම්මේ මම සම්පූර්ණයෙන්ම කියවලා ඉවර කළ පොත් විතරයි. මේ පොත් තෝරාගන්න මට වැඩිපුර උදවු වුණේ ලංකාවේ සාහිත්‍ය සම්මාන නිර්දේශිත ලැයිස්තු, ෆේස්බුක් 'පොත් කියවන අය' ගෘප් එක සහ 9th Annual Good Reads Awards ලැයිස්තුව. Agatha Christie, Anne Tyler දෙන්නා මගේ ප්‍රියතම ලේඛිකාවෝ දෙන්නෙක්. ඒ දෙන්නාගේ පොත් මම බොහොම කලකට ඉස්සර කියවලා තිබුණත්, ආයෙත් රස විඳින්නයි මේ සැරේත් කියෙව්වේ. 

මම රැකියාව කරන පාසල් පුස්තකාලයේ ප්‍රබන්ධ එකතුවේ පොත් හයදාහක් විතර තියනවා. ඒ නිසා සිසුවියන්ට පොත් ගන්න පුළුවන් සීමාවක් පනවලා නැහැ. දෙසැම්බර් මැදදී ලැබෙන ග්‍රීෂ්ම නිවාඩුව සති හයක් තරම් දිග නිසා ළමයි නිවාඩුවට කළින් පුස්තකාලෙන් පොත් ගන්නේ පිස්සුවෙන් වගේ. අන්තිම පාසැල් වාරයේ අන්තිම සතිය 'all-you-can-carry week' හැටියට අපි නම් කරලා තියෙන්නේ මේකට අනුග්‍රහයක් දෙන්නයි. මේ සතියේ ළමයි පුස්තකාලෙන් කොයිතරම් පොත් අරගෙන යනවද කියලා කියනවානම් අපි ඒ අයට පොත් දාගෙන යන්න රෙදි මළු පවා දෙනවා. ඒවාත් මදි වෙලා සමහර ළමයි පුස්තකාලෙට එන්නේ රෝද තියෙන පුංචි සූට්කෙස් අරගෙන! ලාබාල වයසේ ඉඳන් මේ වගේ පොත් කියවන මේ ළමයි දැක්කාම මට නම් දැනෙන්නේ ලොකු සතුටක්. ඉතින් මේ ඇබ්බැහිය ජීවිතය පුරාවටම ඒගොල්ලන්ගේ ළඟ තියේවි.

කොට්ටෙට තියන්න පුළුවන් තරම් මහත පොත් දහයක් දොළහක් පුස්තකාලෙන් අරගෙන බැරි මරගාතේ උස්සගෙන යන පුංචි කළු කෙල්ලෙක්  ගිය සතියේ මගේ ඇහැ ගැටුණා. ඒක දකිද්දී අර සින්දුවක තියන විදිහට ඒ ' මා දැයි නිකමට මට සිතුණා!'

මේ මගේ 2018 කියවපු පොත් ලැයිස්තුව. 2019 දී මේ ඉලක්කය පරද්දන්නයි මගේ උත්සාහය!  

1. පාද යාත්‍රා - එරික් ඉලයප්ආරච්චි
2. මිනිස් වටය- එරික් ඉලයප්ආරච්චි (කෙටිකතා)
3. Kitchen House- Kathleen Grissom
4. නේත්‍රාගේ කතාව- චන්ද්‍රසිරි දොඩංගොඩ 
5. Exit West- Mohsin Hamid
6. Dirt Music- Tim Winton
7. The Mermaid Chair- Sue Monk Kidd
8. රත්තරං දත - මලික් තුසිත ගුණරත්න (කෙටිකතා)
9. Still me- Jojo Moyes
10. Halloween Party- Agatha Christie
11. දිමියා- අනුරසිරි හෙට්ටිගේ  (කෙටිකතා)
12. The Heart Goes Last- Margaret Atwood
13. The Handmaid's tale- Margaret Atwood
14. Force of Nature- Jane Harper
15. අළු පැහැති ආරංචි- ලියනගේ අමරකීර්ති  (කෙටිකතා)
16. රස කතා- ජයකොඩි සෙනෙවිරත්න  (කෙටිකතා)
17. ස්වයංජාත- සමරවීර විජයසිංහ 
18. Elizabeth is Missing - Emma Healey
19. ගිහින් එන්න කානිවල්- සුමුදු නිරාගී සෙනෙවිරත්න  (කෙටිකතා)
20. නිකිණි කළුවර -දීප්ති මංගලා රාජපක්ෂ 
21. තැප්පා සේම ගිණි-  සමරවීර විජයසිංහ  
22. Little fires everywhere- Celeste Ng
23. කර්මක්ෂ- කාංචනා ප්‍රියකාන්ත  (කෙටිකතා)
24.  ආලන්දර- සුනේත්‍රා රාජකරුණානායක (කෙටිකතා)
25. Clock Dance- Anne Tyler
26. ජයන්!- සුනේත්‍රා රාජකරුණානායක 
27. තරු විසුළ රැයක්- අරුණ ප්‍රේමරත්න 
28. Every Note Played- Lisa Genova
29. තුංමං හන්දිය- මහගම සේකර 
30. අම්මයි තාත්තයි වහල උඩ-වෙනුර සරත් කුමාර  (කෙටිකතා)
31. ආත්මා- චන්ද්‍රසිරි දොඩංගොඩ 
32. Bookshop for the broken-hearted- Robert Hillman
33. කාලිදාස කල් ඉකුත් වී නැත- සමරසිංහ ගුණසේකර  (කෙටිකතා)
34. කළු කුහරය- රසික සුරවීරආරච්චි  (කෙටිකතා)
35. ගාලු කොටුවේ සිංහයා- කපිල කුමාර කාලිංග  (කෙටිකතා)
36. මේ කතාව- සුරේකා සමරසේන
37. දෙමංසල- පී.ඩී අබේපාල
38.  විල් නෙතක මල් මතක- නඳුන් යසිත දසනායක (කවි)
39. අච්චාරු සහ තවත් කතා- විරාජිනී තෙන්නකෝන්  (කෙටිකතා)
40. The Librarian- Sally Vickers
41. සැණෙලි වියුම්- අනිල් හේරත්  (කෙටිකතා)
42. උත්තමාචාර- රෝහිත මුණසිංහ  (කෙටිකතා)
43. Ladder of Years- Anne Tyler
44. නොනිමි වියමන- එච්. බී. ගුණරත්න (කෙටිකතා)
45. අවලමා සහ ඇහැටුව- පී. බී ජයසේකර
46. දෛව- කීර්ති වැලිසරගේ 
47. පුරුෂ නොවන කල- පූර්ණිමා රාමනායක
48. චක්‍ර- ජයතිලක කම්මැල්වීර  
49. Dumb Witness- Agatha Christie
50. The Nowhere Child- Christian White
51. හැටේ වත්තේ මග්දලේනා- සෞම්‍ය සඳරුවන් ලියනගේ (කවි)
52. කූඩු කිරිල්ලී සහ තවත් කතා -සංස්කරණය ස්වර්ණකාන්ති රාජපක්ෂ (කෙටිකතා)
53. Scrublands- Chris Hammer
54. ඈත නෑයෝ- සන්ධ්‍යා මධුරසිංහ (කෙටිකතා)
55. Dinner at the Homesick Resturant- Anne Tyler
56. The Children Act- Ian McEwan
57. මකුළු දැල් බැඳුණු උඩුකය සිත්තම- ජස්ටින් පියරත්න (කෙටිකතා) 

දෙසැම්බරයේ උදෑසනක්

Clarice Thompson |Morning in December

In the dark kitchen

I raise the window shade.

The morning star glistens.

alone in black space.

Something in me, near my heart,

soars up to meet it,

touches it briefly

and returns.

How insignificant I am,

How tiny in a universe

where even that star

is miniscule.

I turn from the window,

reassured, stronger.

My tiny world, larger

almost in order.

දිනමිණ වසත් සුළඟ 11.12.2018 

දරුව

Playthings | Rabindranath Tagore

Child, how happy you are sitting in the dust, playing with a broken twig

     all the morning. 

I smile at your play with that little bit of a broken twig. 

I am busy with my accounts, adding up figures by the hour. 

Perhaps you glance at me and think, "What a stupid game to spoil

     your morning with!" 

Child, I have forgotten the art of being absorbed in sticks and mud-pies. 

I seek out costly playthings, and gather lumps of gold and silver. 

With whatever you find you create your glad games, I spend both my time

     and my strength over things I never can obtain. 

In my frail canoe I struggle to cross the sea of desire, and forget that I too

     am playing a game.

දිනමිණ වසත් සුළඟ 4.12.2018