පෙලගේයා

පෙලගේයා අකුරු නොදත් කාන්තාවක් විය. ඇයට තමන්ගේ නම වත් ලිවීමට නොහැකි විය.

අනෙත් අතට පෙලගේයා ගේ සැමියා සෝවියට් ආණ්ඩුවේ වැදගත් නිලයක් හෙබවූවෙකි. ඔහු ද අතීතයේදී පිටිසර ගැමියෙකු ව සිටි නමුත්, වසර පහක් තිස්සේ නගරයේ වාසය කිරීම නිසා ඔහු තම නම ලිවීමට පමණක් නොව, ඊටත් වඩා බොහෝ දේ උගෙන තිබිණි. තම බිරිඳ සාක්ෂර බවින් තොර වීම ඔහුට මහත් ලැජ්ජාවක් විය.

“පෙලගේයුෂ්කා, ඔයා අඩුම තරමේ ඔයාගේ නම වත් ලියන්න ඉගෙන ගන්න,” ඔහු පෙලගේයා ට නිතර කීවේය. “බලන්න මගේ වාසගම කොයිතරම් සරල එකක් ද කියලා. කුච්-කින්, ඒත් ඔයාට ඒක ලියන්න වත් බැහැ. මේක හරි ලැජ්ජාවක්.”

පෙලගේයා මේ චෝදනා ගණන් ගත්තේ නැත. “දැන් මම ඕවා ඉගෙන ගන්න මහන්සි වෙලා පලක් නැහැ ඉවාන් නිකොලවිච්,” ඈ මීට පිළිතුරු දුන්නාය. “දැන් මට වයසයි. මගේ ඇඟිලිත් දරදඬු යි. මේ කාලේදී අකුරු ඉගෙනගෙන වැඩක් තියෙනවද? ඔය අලුත් පුරෝගාමී කට්ටියට කියන්න අකුරු ඉගෙනගන්න කියලා. මම මෙහෙමම වයසට යන්නම්.”

පෙලගේයා ගේ සැමියා බෙහෙවින් කාර්යබහුල කෙනෙකු වූ අතර ඔහුට තම බිරිඳ වෙනුවෙන් නාස්ති කිරීමට වැඩිපුර කාලය තිබුණේ නැත. ‘අයියෝ පෙලගේයා!’ යැයි කීමට මෙන් ඔහු හිස සැලූ මුත් මීට පිළිතුරු දෙන්නට ඔහු තැත් දැරුවේ නැත. 

නමුත් දිනක් ඉවාන් නිකොලවිච් විශේෂ කුඩා පොතක් නිවසට ගෙන ආවේය. 

“මෙන්න පෝල්‍යා,” ඔහු කීවේය. “මේ තමයි අලුත්ම ක්‍රමයට සකස් කළ මූලික කියවීම් පොත. මම ඔයාට මේකෙන් අකුරු උගන්නන්න හදන්නේ.” 

පෙලගේයා මීට පිළිතුරු දුන්නේ මඳ සිනහවකිනි. ඉනික්බිති ඈ එය අතට ගෙන, අනෙත් පැත්ත හරවා කණ්නාඩි මේසයේ ලාච්චුවකට දැමුවේ “ඕක ඔන්නොහෙ මෙතැන තිබුණාවේ, අඩු ගානේ අපේ මුණුබුරෝ වත් මේක පාවිච්චි කරාවිනේ” කියන්නට මෙනි. 

දිනක් පෙලගේයා ඉවාන් නිකොලවිච් ගේ කබායක් අණ්ඩ දැමීමට සැරසුණේ එහි අතක් ඉරී තිබුණු බැවිනි. මේසයට වාඩි වී, ඉඳිකටුව සූදානම් කර, කබාය අතට ගනිද්දී එහි සාක්කුවක යම් දෙයක් සර සර හඬ නඟනු ඈට දැනුණි. 

එහි ඇත්තේ මුදල් නෝට්ටුවක්දැයි සිතමින් ඈ එය පිරික්සා බැලුවාය.

නමුත් එහි තිබුණේ ලිපියකි. ඉතාමත් පිළිවෙල, කුඩා අත් අකුරින් ලියන ලද පිරිසිදු ලියුම් කවරයක එය බහා තිබුණු අතර ඉන් විලවුන් සුවඳක් ද නික්මිණි. 

පෙලගේයාට තිගැස්මක් දැනුණි. ඉවාන් නිකොලවිච් තමාව රවටනවා විය හැකිද? ඔහු උගත් කාන්තාවන් සමඟ පෙම් හසුන් හුවමාරු කරගනිමින් තම අකුරු බැරි බිරිඳ ව අවඥාවට ලක් කරමින් ද? ඈ ලියුම් කවරයෙන් ලිපිය පිටතට ගත්තාය. නමුත් අකුරු නොදත් බැවින් ඈ ට එහි වූ කිසිවක් කියවා ගනු නොහැකි විය. ජීවිතයේ පළමු වතාවට තමන්ට අකුරු බැරි වීම පිළිබඳව පෙලගේයා ට පසුතැවීමක් දැනුණි. 

‘මේක වෙන කෙනෙකුගේ ලියුමක් බව ඇත්ත, ඒත් මේකේ තියෙන දේ මම දැනගන්න ඕන. සමහර විට මේකෙන් මගේ මුළු ජීවිතයම වෙනස් වේවි, මේ ලියලා තියෙන දේවල් නිසා මට ආයෙමත් ගමට ගිහිල්ලා ගොවිපලක වැඩ කරන්න වේවි.’ ඈ කල්පනා කළා ය. 

මෑතක සිට ඉවාන් නිකොලවිච් වෙනස් වී ඇති බවක් කල්පනා වී පෙලගේයා හඬන්නට විය. ළඟදී සිට ඔහු තම උඩු රැවුල අලංකාරව පවත්වා ගැනීම පිළිබඳව වැඩි අවධානයක් දක්වන බවත් නිතර තම දෑත සෝදන බවත් ඇයට සිහි විය. ලියුම දෙස බලාගත්වනම ඈ පහර කෑ ඊරියකු සේ වැළපුනා ය. ඇයට කියවාගන්නට නොහැකි මේ ලිපිය වෙනත් අයෙකු ලවා කියවා ගැනීමත් මහත් ලැජ්ජාවට කාරණාවක් බව ඇයට සිතිණි.. 

පෙලගේයා මේ ලිපිය කණ්නාඩි මේසයේ ලාච්චුවක සඟවා කබාය අණ්ඩ දමා අවසන් කළා ය. ඉනික්බිති ඈ ඉවාන් නිකොලවිච් නිවසට පැමිණෙන තුරු බලා සිටින්නට විය. ඔහු පැමිණි විටත් සිදු වූ කිසි දෙයක් ගැන ඉඟි නොකරන්නට ඈ වග බලා ගත්තාය. ඒ වෙනුවට ඈ බොහෝ සන්සුන් ව, සාමකාමී කටහඬින් ඔහුට කීවේ තමන්ට කියවීමට නොහැකිව කල් ගෙවා ඇති වී ඇති බවත්, යම් ඉගෙනුමක් ගැන ඇගේ විරෝධයක් නොමැති බවත් ය. 

මෙය අසා ඉවාන් නිකොලවිච් ප්‍රීතියෙන් පිනා ගියේය. “නියමයි!” ඔහු කීවේය. “මම ම ඔයාට උගන්වන්නම්” 

“හරි එහෙනම් පටන් ගමු,” ඈ පිළිතුරු දුන්නාය.

ඈ මෙසේ කීවේ ඉවාන් නිකොලවිච් ගේ මනාව කපන ලද කුඩා උඩු රැවුල දෙස බලාගත්වනම ය. 

දෙමාසයක් තිස්සේ පෙලගේයා දිනපතා කියවීමට උගත්තා ය. අකුරු ලිවීමටත්, ශබ්ද එකතු කර වචන කීමටත්, වාක්‍ය මතක තබාගැනීමටත් ඈ ඉවසිලිවත් ව උගත්තාය. එමෙන්ම හැම සන්ධ්‍යාවක ම ඈ ලිපිය ලාච්චුවෙන් පිටතට ගෙන එහි රහස් පණිවිඩය ලෙහා ගැනීමට තැත් කළාය.

නමුත් එය පහසු කාර්යයක් වූයේ නැත. 

මේ කලාව ප්‍රගුණ කිරීමට පෙලගේයා ට තෙමසක් ම ගත විය. 

දිනක් ඉවාන් නිකොලවිච් රැකියාව සඳහා පිටත් වූ පසු පෙලගේයා ලිපිය ලාච්චුවෙන් පිටතට ගෙන කියවන්නට වූවා ය.  එහි කුඩා අත් අකුරු ඇයට කියවීමට අපහසු වූවත් ඒ වෙද්දීත් ඉන් හැමූ ලා විලවුන් සුවඳ කෙසේ හෝ කියවන්නට ඈ ව උනන්දු කළේ ය. 

ඒ ලිපිය ආමන්ත්‍රණය කර තිබුණේ ඉවාන් නිකොලවිච්ටයි. 

හිතවත් කුච්කින් සහෝදරයා වෙත 

මා පොරොන්දු වූ පරිදි මේ සමඟ මූලික කියවීම් පොත එවනවා. එය පාවිච්චි කර ඔබගේ බිරිඳට දෙතුන් මසකින් කියවීමේ හැකියාව ලබාගනු හැකිවනු ඇතැයි මා විශ්වාස කරනවා. ඔබ කෙසේ හෝ ඈ ඒ සඳහා පොළඹවා ගන්නා බවට මට පොරොන්දු වෙන්න. ලියන්නට කියවන්නට බැරි පිටිසර ගැහැනියක් වීම කොයිතරම් පිළිකුල් සහගත දෙයක් දැයි ඇයට පැහැදිලි කරන්න. 

විප්ලවයේ සංවත්සරය සැමරීමට අප හැකි සෑම ආකාරයෙන්ම රට තුළ නිරක්ෂර බව අහෝසි කිරීමට අපේක්ෂා කරන නමුත් කුමක් හෝ හේතුවකට අපට අපගේ සමීපම අය අමතක වන බවක් දක්නට ඇත.

කෙසේ හෝ මේ කාර්යය කරන්න, ඉවාන් නිකොලවිච්.

සමාජවාදී ආචාරය සමඟ 

මරියා බ්ලොකීනා 

පෙලගේයා මේ ලිපිය දෙවරක් කියවූවා ය. ඉනික්බිති ශෝකයෙන් යුතුව තම දෙතොල් තද කර ගත් ඈ, යම් ආකාරයක රහස් අපහාසයක් ලැබූ බවක් දැනී, හඬා වැටෙන්නට විය. 

පරිවර්තනය - හෙල්මලී ගුණතිලක
Translation of the short story Pelageya by Mikhail Zoshchenko

AI generated photo