Accent කතා

Accent ගැන බස්සා ලීව පෝස්ට් එක නිසා තමයි මේ සටහන ලියවුණේ. ඔස්ට්‍රේලියාව බොහොම බහු ජාතික රටක් නේ. ඉතින් මේක ඇවිල්ලා accent ලෝකයක්. එක එක රටින් රටට, එකම රටේ පළාතෙන් පළාතට එකම දේ උච්චාරණය කරන විදිහ අහසට පොලොව වගේ කියන කාරණාව ඇත්තටම වාඩිවෙලා කල්පනා කරන්න වටින දෙයක් බව හිතෙන්නේ මෙහෙම එක එක ජාතීන් එක්ක කල් ගෙවද්දී. උදාහරණයක් හැටියට අපි එක්ක වැඩකරන ප්‍රංශ ජාතික කාන්තාවක් ඉංග්‍රීසි කතාකරන්නේ තනිකරම ප්‍රංශ තාලෙට. හැබැයි එයා ජීවිතෙන් බාගයක් මේ රටේ ජීවත් වෙලා තියෙනවා. ඒත් මුරුසියෙන් ආව, ප්‍රංශ භාෂාව මුල් භාෂාව වුණු තවත් කෙනෙක් කතාකරන්නේ වෙනස් ම තාලෙකට. කලින් පෝස්ට් එකකත් මම ලීව අයිරිෂ් ජාතිකයා කියන දේවල් මට මුලදී මෙලෝ දෙයක් තේරුණේ නැහැ. ඒ නම් වැඩියත්ම h අකුර නැතිව කතා කිරීම my වෙනුවට me කීම වගේ දේවල් නිසා (me 'ouse instead of my house) කාලයක් යද්දී මේවා හුරු වෙලා ගානක් නැතිව ගියා. ඒ වගේම තමයි රටට ආව අලුත ඔසී ඇක්සන්ට් එකත් තේරුම් ගන්න අමාරු වුන එක. ඒ කාලේ ඔසියෙක් එක්ක ෆෝන් එකෙන් කතා කළොත් එහෙම තනිකරම ලොස්ට්. කතා කරද්දී කියන කෙනාගේ කට පේන එකෙනුත් සෑහෙන්න තේරුම් ගැනීමක් වෙන බව මම තේරුම් ගත්තේ ඒ කාලේ. දැන් නම් ඉතින් එහෙම කිසි වෙනසක් නොදැනෙන්නේ අපිත් ඔසී වෙලාද මන්දා.

මේ සටහන ලියන්න හිතුණේ මේ කතාවේම තව පැත්තක් ගැන කියන්න. අපේ පුත්‍රයා මෙරට උපන් නිසා ඉතින් වැඩිහරියක් ඔසී තමයි. සිංහල තේරෙනවා, කතා කරන්නත් පුළුවන්. ඒත් වැඩි බර ඉංග්‍රීසියට. පුතා ඉස්කෝලේ යන්න ගත්ත අලුත දවසක් මට ගෙදර ඇවිත් කිව්වා පන්තියේ ඩුල්සැන්ඩු කියලා ළමයෙක් ඉන්නවා කියලා. මම හිතුවා නිකම් ෆර්නැන්ඩු වගේ නමක් නිසා පෘතුගීසි සම්භවයක් ඇති ළමයෙක් කියලා. ඉතින් සෑහෙන්න කාලයක් පුතා මේ ඩුල්සැන්ඩු ගැන විස්තර කිව්වා. ඒ අවුරුද්දේ මාස කීපයක්ම ගෙවිලා  ගියාට පස්සේ පන්තියේ හැමදෙනාගේම විස්තර සහිත class photo එක කොල්ලා ගෙදර ගෙනාවාම තමයි මට වෙච්ච සිද්ධිය තේරුණේ. දෙයියනේ ඒ ළමයාගේ නම දුල්සඳු! තනිකර සිංහල ළමයෙක්. අම්මලා කොච්චර ගලපලා වෙන්නැතිද ඒ තරම් ලස්සන තේරුමක් තියෙන නමක් දාන්න ඇත්තේ. අන්තිමට මෙහෙදී ඒකා කොහෙට වත් නැති ඩුල්සැන්ඩු වුණා! "අනේ පුතේ මේ ළමයාට ලස්සන නමක් තියෙනවානේ, ඔයාවත් එයාට දුල්සඳු කියන්නකෝ" කියලා මම කීවේ ඒ හිතේ අමාරුවටමයි. "No that would be weird, everyone calls him Dul- Sandyu" කියලා පුතා කිව්වා. ඒකත් ඇත්ත තමයි කියලා මට පස්සේ හිතුණා. 

දැන් වුණත් පුතාගේ ලංකාවේ යාලුවන්ගේ නම් එයා කියනවා අහන එක අමුතුම අත්දැකීමක්. එයාට ඉන්නවා විරූ- ජා, ආර්යා- නෙතාකා වගේ නම් තියෙන ළමයි. කොල්ලාගේ උච්චාරණය ගැන දන්නා නිසා ඒ විරුජ, ආර්ය, නේතක කියන නම් බව මම දැන් දන්නවා! වැඩිය ඕනේ නැහැ මගේ නමත් ඉස්සර ලංකාවේ ඉන්න කාලේදී පවා ලංකාවේ අයත් වැරදියට උච්චාරණය කරපු එකක්නේ. මගේ uncommon නම නිසා මට හේමමාලි ඉඳන් නීලමනී දක්වා පරාසයේ හැම නමක්ම මිනිස්සු කියලා තියෙනවා. ඒ නිසා ඔසියෝ මගේ නම වැරද්දුවත් දුකක් නැහැ ඉතින්. 

උච්චාරණය ගැන කියද්දී මතක් වුණා තවත් සිද්ධියක්. අපේ තාත්තලා සේෂෙල්ස් රටේ රැකියාවලට ගියේ අසූ ගණන්වල මුල. ඒ කාලේ ලංකාවෙන් ගිය සෙට් එකක්ම හිටියා එහෙ. සේෂෙල්ස් වල ඉංග්‍රීසි, ප්‍රංශ භාෂා තිබුණත් පොදුවේ භාවිතා වෙන භාෂාව ක්‍රියෝල්. ඒ කාලේ එහෙ බස් වල බෙල් තිබුණේ නැහැ. බහිද්දී "දේවා!" කියලා කෑගහන්න ඕන කියලා තමයි පරණ ලංකාවේ අය අලුතින් ආව ලංකාවේ අයට කියලා දුන්නේ. ඇත්තටම "දේවා!" කියලා දෙවියන්ව මතක් කළාම බස් එක ඊළඟ හෝල්ට් එකේ නැවැත්තුවා. කාලයක් ගිහින් අපිත් ක්‍රියෝල් ඉගෙනගත්තාම තමයි තේරුණේ එහෙ මිනිස්සු බස් එකෙන් බහින්න ඕන උනාම කියන්නේ "devan" (ඩේවාං) හෙවත් 'ඉස්සරහ' කියන වචනේ මිසක් දෙවියෝ සම්බන්ධ දෙයක් නොවන බව! 

අපේ උච්චාරණ ගැනත් එක එක රස කතා ඇති  වෙන රටවල කට්ටියට අපි නොදන්නවා වුණාට!

Photo- Canva