ආමේනියානු සරණාගතයන් මාසෙයි නගරයට පැමිණ මසක් ගතවෙද්දී නගරයේ පිටත සීමාවේ වූ ඔවුන්ගේ කඳවුර කුඩා ගම්මානයක සිරි ගෙන තිබිණි. ඔවුන් තමන්ට හැකි ආකාරයෙන් තැන තැන ලැගුම් සොයාගත් බවක් දිස් විය. වඩාත්ම පොහොසත් අය සතුව කූඩාරම් තිබුණු අතර, තවත් සමහරෙකු ගරා වැටුණු මඩු වල විසූහ. නමුත් බහුතර සරණාගතයන් සෙවන ලැබුවේ කෝටු හතරක් මත රඳවන ලද පැරණි බුමුතුරුණකිනි. මෙවැනි තාවකාලික නිවහනක වෙසෙද්දී වට තිර ඇද ගැනීමට රෙදි කඩක් සොයාගත හැකි වූවෝ අනුන්ගේ දෑස් මඟ හැර ගැනීමට වාසනාවන්ත වූහ. එවැනි අවස්ථාවල ඔවුන්ට තමන්ගේම නිවසේ වෙසෙනවාට කිට්ටු හැඟීමක් දැනුණි. මෙහි පිරිමින් කුමක් හෝ රැකියාවක් සොයාගත් අතර මේ නිසා දරුවන් ට කුසගින්නෙන් පීඩා විඳීමට සිදු වූයේ නැත.
මේ හැම දෙනා අතරින් කිසිවක් කිරීමට නොහැකි ව ඉතුරු වූයේ මිකාලි පමණි. ඔහු තම අසල්වැසියන් ඉඳහිට දුන් පාන් කැබලි ආහාරයට ගත් නමුත් ඒ පිණට කෑමත් ණය බරක් සේ ඔහුව පීඩාවට පත් කළේය. දා හතර වියැති නීරෝගී උස මහත කොලුවෙකු වූ ඔහුට රැකියාවක් සොයා ගැනීමට එකම බාධාව වූයේ තම පිටේ බැඳ තැන තැන රැගෙන ගිය අලුත උපන් බිළිඳා ය. මේ බිළිඳා ගේ උපත සිදුවුයේ මිකාලිගේ මවගේ මරණයත් සමඟයි. එතැන් සිට බිළිඳා දිවා රැයේ නොකඩවා කුසගින්නේ බෙරිහන් දුන්නේය. රෑ තිස්සේ ඇසුණු හැඬුම් නිසා තම නිදි බිඳුණු බැවින් ගැටවරයාගේම සහෝදර රටවැසියන් ඔහුව කඳවුරෙන් එළවා දැමූ පසු ඔහුට රැකියාවක් දෙන්නට කිසිවෙකු සිටියේ නැත. මේ වෙද්දී මිකාලි පවා මේ හැඬුම් ශබ්දයෙන් තෝන්තු වී සිටි අතර, ඔහුගේ මනස සිතුවිල්ලෙන් හිස් ව තිබිණි. නින්ද අහිමි වීම සහ මහන්සිය නිසා ඔහු තැන තැන ඇවිද්දේ අතරමං වූ ආත්මයක් පරිද්දෙනි. යන යන තැන මේ බෙරිහන් දෙන පොට්ටනිය ඔසවාගෙන යමින් සිටි කොලුවා කල්පනා කළේ බිළිඳා නොගැලපෙන මොහොතක මේ ලෝකයට ආවේ ඔවුන් දෙදෙනාගේම අවාසනාවට බවයි. ඇසෙන මානයේ සිටි හැම කෙනෙකුම මේ කරච්චලයට කන් දුන්නේ නොරිස්සුමෙනි. ඔවුන්ට තම තමන්ගේ ගැටළු ඇති තරම් තිබුණු අතර බිළිඳා ඉක්මණින් මිය යනු ඇතැයි ඔවුහු අනුකම්පාවෙන් නමුත් ප්‍රාර්ථනා කළහ.
නමුත් ඒ මරණය සිදු වූයේ නැත. බිළිඳා කෙසේ හෝ ජීවත් වීමට වලි කෑ අතර තව තවත් උස් හඬින් තම සාගින්න ගැන ලොවට කියා පෑවේය. මේ හඬ නිසා ඔලුව අවුල් වූ කාන්තාවෝ තම දෙකන් වල ඇබ ගසා ගත්හ. මිකාලි බේබද්දෙකු සේ තැන තැන ඇවිමින් පසු විය. කිරි මිළට ගෙන දීමට ඔහු සතුව සතයක් වත් නොවූ අතර කඳවුරේ කිසිම කාන්තාවක් බිළිඳාව පෝෂණය කිරීමට හැකි තත්ත්වයක සිටියේ නැත. මේ සිදුවීම් ඕනෑම කෙනකු පිස්සු වට්ටන්නට සමත් ඒවා විය.
දිනක් මේ සියල්ල තවදුරටත් ඉවසනු නොහැකි තැන, මිකාලි ඇනටෝලියානුවන් වෙසෙන පෙදෙසට ඇවිද ගියේ ය. මොවුන් ද තුර්කි සමූල ඝාතකයන්ගෙන් බේරීමට පලා ආ අය විය. ඒ අය අතර බිළිඳා ට අනුකම්පාව පෑමට ඉඩ ඇති කිරි දෙන මවක් සිටිය හැකි බවට මිකාලිට ඔත්තුවක් ලැබී තිබිණි. එබැවින් ඔහු එහි ගියේ හද පිරි බලාපොරොත්තු ඇතිවයි. මිකාලිට ඒ කඳවුරත් තමන්ගේ කඳවුරත් අතර වැඩි වෙනසක් පෙනුණේ නැති අතර එතැනත් දුක්ඛිත බව දසත දිස් විය. තැන තැන වයෝවෘද්ධ ගැහැණුන් ලෑලි තට්ටු මත ඇන තබාගෙන සිටිනු පෙනුණි. නිරුවත් දෙපයින් යුතු කුඩා දරුවෝ දිය කඩිති වල අපිරිසිදු ජලයේ සෙල්ලම් කරමින් සිටියහ. මිකාලි කඳවුර හරහා ඇවිද යද්දී මහලු ගැහැනු කිහිප දෙනෙක් ඔහු එහි ආ හේතුව විමසුවෝය. ඒවාට පිළිතුරු දෙන්නට නොනැවතුණු ඔහු තම ගමන බාල කළේ මරියා මව්තුමියගේ පිළිමයක් රැඳුණු කූඩාරමේ දොරකඩයි. බිළිඳු හැඬුම් හඬක් එහි ඇතුළතින් රැව් නැඟිණි.
“මේ එළියේ වැඩ ඉන්න මරිය මව්තුමියගේ නාමයෙන් මේ අසරණ, අනාථ දරුවාට කිරි ටිකක් දෙන්න පුලුවන්ද? මම දුප්පත් ආමෙනියානුවෙක්” ඔහු ග්‍රීක බසින් කීය.
ඔහුගේ ඉල්ලීම අසා කූඩාරම තුළින් තලෙළු සමෙන් යුත් සුන්දර කාන්තාවක් මතු විය. අඩවන් දෑසින් යුතුව ඉතා උද්යෝගයෙන් කිරි උරන ළදරුවකු ඈ ළයට තුරුළු කරගෙන සිටියාය.
“කෝ බලන්න ඔය දරුවා, කොල්ලෙක් ද කෙල්ලෙක්ද?
මිකාලි ගේ හදවත ප්‍රීතියෙන් ගැහෙන්නට විය. මේ වෙද්දී අසල්වැසියන් කිහිප දෙනෙක් මෙතැනට රොක් වී සිටි අතර ඔවුහු මිකාලි ට තම සොහොයුරා පිටේ රඳවාගෙන උන් ගෝනිය බිමට බෑමට උපකාර කළහ. බිළිඳා එතූ රෙදි වැසුම් මෑත් කරද්දී හැම කෙනෙකුම එහි එබුණේ කුතුහලයෙනි.
ගැහැනුන් කණ්ඩායම එක් වරම මහා හඬින් කෑ ගැසූහ. බිළිඳා වෙතින් මනුෂ්‍ය ලක්ෂණ වලට වඩා දිස් වුයේ අමනුෂ්‍ය ලක්ෂණ යි. ඔහුගේ හිස විශාල ව පෙනුණේ සිරුර අසාමාන්‍ය ලෙස කෘශව තිබුණු බැවිණි. මෙතුවක් කල් ඔහු තම මහපටඇඟිල්ල උරමින් සිට තිබුණත් ඒ වෙද්දී එය ඉදිමී, ඔහුගේ කුඩා මුවට ඇතුළු කිරීමට නොහැකි තරමට විශාල වී තිබිණි. මේ හැම නිසා බිළිඳාගේ පෙනුම බියකරු දසුනක් වූ අතර මිකාලි පවා බියෙන් පසු බෑවේය.
“දේව මෑණියන් ට ඔප්පු වෙච්චාවේ!” එක් වයසක ගැහැනියක් කෑ ගැසුවා ය. “මේ නම් පිසාචයෙක්, ඇත්තම පිසාචයෙක්.. මට නම් කිරි තිබුණත් මූට දෙන්න හිත හයිය නැති වේවි.”
“මේ තමයි යක්ෂයා,” ගැහැනියක් කුරුසයේ ලකුණ අඳිමින් කීවාය. “හැබෑ තුර්කි පුතෙක්!”
“මේ යක්ෂයාම තමයි!” තවත් මහලු ගැහැනියක් කෑ ගසන්නට විය. “පලයන් යන්න මෙතැනින් කරුමක්කාරයා, ආයෙත් මේ පළාතේ ආවොත් බලාගෙනයි! උඹලා නිසා අවාසනාව අපේ පස්සෙනුත් එනවා!” ඈ මිකාලි වෙතට හැරී දොස් පැවරුවා ය.
රැස් ව සිටි සියලු දෙනා එක්ව තර්ජනය කරමින්, බැණ වදිමින් මිකාලි ව එතැනින් එළවා දැමූහ. දෑසේ කඳුළු පුරවාගෙන, කුසගින්නෙන් හඬන බිළිඳා කරපින්නාගෙන ඔහු එතැනින් නික්මුණේය.
ඉතින් තවත් කළ හැකි දෙයක් නොවූ අතර දරුවා හාමත් ව මිය යන්නට නියමිත ව තිබිණි. මිකාලි ට මහත් තනිකමක් සහ අසරණ බවක් දැනෙන්නට විය. කඳවුරේ මිනිසුන් කියූ පරිදි තමා මේ ඔසවාගෙන යන්නේ යක්ෂයා යැයි සිතද්දී ඔහුගේ සිරුර කිළිපොලා ගියේය. මඩුවක හෙවනකට ගිය ඔහු එතැන බිම හිඳ ගත්තේය. හාත්පස බෙහෙවින් උණුසුම් විය. ඔහු වටා දෑස මානයේ දිස් වූයේ කැලි කසලින් පිරුණු මුඩු බිමකි. මධ්‍යහ්නය හඟවමින් කොතැනක හෝ ඝණ්ඨාවක් හැඬවිණි. පෙර දිනයේ පටන් තමන් කිසිවක් ආහාරයට නොගත් බව ඒ හඬ ඔහුට සිහිපත් කළේය. ඉතින් ඔහුට මාවත් ඔස්සේ යමින්, අවන්හල් වල එළිමහන් මේස අවට හොරගල් අහුලමින්, පිඟන්වල ඉතුරු වූ පාන් වාටි සොරකම් කරමින්, නොඑසේ නම් දඩාවතේ යන බල්ලන් පවා ඉතුරු කර ගිය කෑම සොයමින්, කුණු බක්කි පෙරළමින් කුසගින්න නිවාගන්නට සිදු වනු ඇත. මිකාලිට හදිසියේම ඉදිරියේදී ගෙවෙන්නට නියමිත ජීවිතයේ මහත් කාලකණ්නි සහ බියකරු බවක් දැනුණු බැවින් ඔහු තම මුහුණ දෑතේ හොවාගෙන වැළපෙන්නට විය.
ටික වෙලාවකට පසු ඔහු හිස ඔසවා බලද්දී තමන් ඉදිරියේ, තමා දෙස බලාගත්වනම මිනිසෙකු සිටිනු දුටුවේය. ඒ, කඳවුර වෙත කඩදාසියෙන් තැනූ විවිධ විසිතුරු භාණ්ඩ විකිණීමට පැමිණෙන චීන මිනිසා බව ඔහු හැඳින්නේය. කිසිවකු මේ මිනිසා විකිණූ භාණ්ඩ මිළදී නොගත් අතර ඔහුගේ සමේ පාටටත් කුඩා දෑසටත් ඔවුහු ඔච්චම් කළහ. කඳවුරේ කුඩා දරුවන් ඔහු පසුපස පැන්නුවේ “චීනා.. චීනා.. ගඳම ගඳයි..” යැයි තාලයට කියමිනි.
චීන මිනිසා තමන් දෙස මෘදු බැල්මක් හෙලා කතාකරන්නට මෙන් දෙතොල් සොලවන බව මිකාලි දුටුවේය. අන්තිමේදී ඔහු කුලෑටිව මෙසේ කීය. “අඬන්න එපා කොල්ලෝ.., මාත් එක්ක එන්න.”
මිකාලි ඊට පිළිතුරැ දුන්නේ හිස සලා ප්‍රතික්ෂේප කිරීමෙනි. ඔහුට අවශ්‍ය වූයේ එතැනින් පලා යන්නටයි. චීන මිනිසුන්ගේ කෘර ක්‍රියා ගැන කතන්දර ඔහු ඇති තරම් අසා තිබිණි. ඔවුන් යුදෙව්වන් පරිද්දෙන්ම, ක්‍රිස්තියානු දරුවන් සොරාගෙන ඔවුන්ව මරා ලේ බොන බවට ආරංචියක් සරණාගත කඳවුරේ පැතිරී තිබිණි.
නමුත් ඒ මිනිසා එතැනින් ඉවත් වූයේ නැත. අන්තිමේදී මිකාලි ඔහු පසුපස ගියේ වෙන කළ හැකි දෙයක් ඔහුට කල්පනා නොවුණු බැවිණි. තමන්ට මීට වැඩියෙන් සිදුවිය හැකි විපත කුමක්ද? මෙසේ ඇවිද යන අතරේදී දුර්වල ව උන් මිකාලි බිළිඳා සමඟම ඇද වැටෙන්නටත් ගිය නමුත් චීන මිනිසා වහා පැමිණ ඔහුගෙන් බිළිඳාව ගෙන කරුණාවෙන් තුරුළු කරගත්තේය.
හිස් ඉඩම් කිහිපයක්ම තරණය කළ පසු ඔවුහු කුඩා වීදියකට එළැඹුනහ. මෙය ඔස්සේ ගිය විට කුඩා ගෙවත්තකින් වටවූ ලීයෙන් තැනු නිවසක් දිස් විය. නිවස ඉදිරිපස නතර වූ මිනිසා දෙවරක් අත්පුඩි ගැසුවේය. නිවස තුළින් අඩි ශබ්දයක් ඇසුණු අතර දොර විවර කළේ ඉතා කුඩා සිරුරකින් යුතු කාන්තාවකි. පිරිමි දෙදෙනා දුටු විට ඇගේ මුහුණ විලියෙන් රතු වූවත් ඈ සතුටු සිනාවක් පා, මඳක් නැමී ආචාර කළාය. මිකාලි දොරකඩ තාවර වෙමින් නැවතී සිටිනු දුටු චීන මිනිසා “බය වෙන්න එපා, ඇතුළට එන්න, මේ මගේ බිරිඳ” යැයි කීවේය.
මිකාලි නිවස තුළට ගිය විට එය තරමක් විශාල කාමරයක් බව නිරීක්ෂණය කළේය. එය මැදින් කඩදාසි පැලැල්ලකින් දෙකොටසකට බෙදා තිබිණි. ඉතාම පිරිසිදුව, පිළිවෙලට තිබුණු ඒ කාමරයෙන් දුගී බවේ ලකුණු ද දිස් විය. කාමරයේ කෙළවරක වේවැල් තොටිල්ලක් තිබිණි.
“මේ මගේ දරුවා” කාන්තාව පැවසුවේ ඔවුන් වෙත සිනා මුසුව හිස ඇළ කරමිනි. “එයා තාම පුංචියි, හැබැයි හරි ලස්සනයි. එන්න බලන්න”
මිකාලි තොටිල්ල වෙත ගොස් නිහඬව ම ඒ දසුන විඳින්නට විය. අලුත උපන් පුෂ්ටිමත් ළදරුවෙකු නිස්කාංසුවේ එහි නිදමින් පසුවිය. රන් පැහැති බ්‍රොකේඩ් රෙදි කඩකින් ඔහුව ආවරණය කර තිබුණෙන් ඔහුව පෙනුණේ කුඩා රජෙකු විලසිනි.
සැමියා බිරිඳට හඬ ගසා පිදුරු වලින් වියන ලද පැදුරක් මත වාඩිවන ලෙසට ඇයට සන් කළේය. ඉනික්බිති ඔහු වදනකුදු නොදොඩා හාමත් වූ ළදරුවා ව ඇයගේ උකුලෙන් තැබුවේ ඇය ඉදිරියේ නැමී ආචාර කරමිනි. පුදුමයෙන් දරුවා වෙත නැඹුරු වූ කාන්තාව ඔහුව ආවරණය කර තිබුණු රෙදි කඩ ඉවත් කළාය. ඇට සැකිල්ලක් මෙන් දිස් වූ ඔහු දුටු විට ඇයගෙන් නික්මුණේ අනුකම්පාවෙන් පිරි හඬකි. ඈ දරුවා තම හදට තුරුළු කරගත්තේ තන පුඩුව ඔහු වෙත පාමිනි. ඉනික්බිති මඳක් ලජ්ජාවෙන් මෙන් ඈ තම පිරුණු පියයුරත්, එහි එල්ලී පෙරේතකමින් කිරි උරන ළදරුවාත් ආවරණය වන පරිදි තම ගවොම සකසා ගත්තාය.
පරිවර්තනය - හෙල්මලී ගුණතිලක
Translation of the short story ‘Maternity’ by Lilika Narkos
