Anne Tyler ගේ පොත්

එක හුස්මට කියවන්න පුළුවන් පොත් හම්බවෙන්නේ කොයිතරම් කලාතුරකින්ද? පොතක විස්තරේ බලන්නේවත් නැතිව 'මේක රස පොතක්' කියලා සහතිකවම දැනගෙන අපි කියවන්න ගන්නේ කී කාලෙකට සැරයක්ද? කතුවරයෙක්ගේ අලුත් පොතක් එනකම් ඇඟිලි ගැන ගැන මඟ බලාගෙන ඉන්නේ කොයිතරම් අඩුවෙන්ද?

Anne Tyler කියන්නේ මට ඒ වගේ කතුවරියක්. එයාගේ අලුත් පොතක් පිට වෙනකම් මඟ බලාගෙන ඉන්න, පිට වුණාම කොහොම හරි හොයාගන්න, නිදිමරාගෙන පැය ගාණක් ඇතුලත කියවලා ඉවර කරන වර්ගයේ පොත් තමයි මේවා. පොත් එක්කම ජීවිතේ ගතකරන මට මේ වගේ ආසක්ත වීම් වෙන්නේ කලාතුරකින් කියලත් කියන්න ඕන. ඒත් කවදාවත් Anne Tyler මගේ බලාපොරොත්තු කඩ කරලා නැහැ.

මම මුලින්ම Anne Tylerගේ පොතක් කියෙව්වේ අහම්බෙන්, පුස්තකාලෙන් අරගෙන. ඒ Digging to America (2006) කියන පොත. ඒක කියවලා හොඳටම රස වැටිලා මම ඒ බව මාත් එක්ක වැඩකළ මිතුරියෙක් වුණු හෙදර්ට ඒ ගැන කිව්වා. සිනාමුසුව මගේ විස්තරේ අහගෙන හිටිය ඈ ඊළඟ දවසේ ආවේ පොත් පුරවපු පෙට්ටියකුත් අරගෙන. ඒ පෙට්ටියේ එදා මෙදා තුර Anne Tyler ලීව හැම නවකතාවක්ම තිබුණා. බලද්දී මම නොදැන හිටියාට හෙදර්ත් ඒ වෙද්දී Anne Tylerගේ හොඳ රසිකාවක්. ඒ වෙලාවේ මට දැනුණේ සෙල්ලම් බඩු තොගයක් එක සැරේ තෑගි ලැබුණු ළමයෙකුගේ සතුටක්! ඉතින් ඒ පොත් එකතුව මම එකක් පස්සේ එකක් එක හුස්මට කියෙව්වා. ඒ පොත් පෙට්ටිය කියවලා ඉවර වෙද්දී Anne Tyler මගේ හිතේ ස්ථිරවම පදිංචි වෙලා ඉවරයි.

මේ තරම් විශේෂ වෙන්න Anne Tylerගේ ලිවීමේ රහස ඇත්තටම මොකක්ද? ඒ තමයි එයා ලියන්නේ අතිශයින් සාමාන්‍ය එදිනෙදා දේවල් ගැන වීම. බොහොම සාමාන්‍ය මිනිස් හැසිරීම්, පවුල් ඇතුලේ තියෙන පුංචි දිලිසීම්, හැල හැප්පිලි, කඩා වැටීම්, දිනුම් ගැන Anne ලියන්නේ අපිවත් ඒ පවුල් වලට වැළඳගෙන, මුහු කරගෙන. ඒත් මේ සාමාන්‍ය දේවල් බොහොම සියුම්ව කැටයම් කළ, ඔප දැම්ම භාජනයක් වගේ තමයි අපේ අතට ලැබෙන්නේ. එක එක අතට ඒකෙන් පේන දිස්නය, ලස්සන -වෙනස්. මිනිසුන්ගේ ගති විධි සියුම්ව නිරීක්ෂණය කරලා ඒවා අකුරු කරන්න Anne Tylerතරම් දක්ෂ ලේඛකයෙක් මට නම් හමුවෙලා නැහැ. අවුරුදු ගණනාවක් පුරා දිවෙන පවුලක කතා බොහොම පුංචි පොතකට කැටි කරන Anne ඒවා පවුලේ එක එක සාමාජිකයන්ගේ කෝණවලින් අපිට ඉදිරිපත් කරන්නේ අපටවත් නොදැනෙන්න.

 

Anne Tyler 1941දී ඇමෙරිකාවේ මිනෙසෝටා ප්‍රාන්තයේ උපන්නියක්. ඇය මේ වෙද්දී නවකතා 23ක් පළ කර තිබෙනවා. ඒවා අතරින් Dinner at the Homesick Restaurant (1982), The Accidental Tourist (1985) යන ඒවා ප්‍රබන්ධ සඳහා වන පුලිට්සර් සම්මානයට නිර්දේශ වුණු අතර Breathing Lessons (1988) යන නවකතාව 1989 දී එම සම්මානය දිනා ගත්තා. මීට අමතරව ඇගේ ලේඛනය වෙනුවෙන් ඇය මෑන් බුකර් සම්මානය ඇතුළු සම්මාන රැසක් ලබාගෙන තිබෙනවා. ඇගේ පොත් විසිතුනම කියවූ පාඨකයෙක් හැටියට මම නම් වැඩියම කැමති ඇගේ Patchwork Planet (1998) නවකතාවට. ඒ වගේම මේ විස්තරය ලියන්න හේතු වුණේ Anne Tylerගේ අලුත්ම නවකතාව වන French Braid (2022) මම ඊයේ පෙරේදා එක හුස්මට කියවලා ඉවර කළ නිසා.

පාඨකයෙක් පොතක් කියවෙලා ඉවරවෙලා 'අනේ තව ටිකක් කියවන්න තිබුණා නම්, අපරාදේ ඉවර වුණේ' කියලා හිතනවා නම් ඒ තමයි ලේඛකයෙක් ලබන ලොකුම දිනුම කියලා මම හිතන්නේ. ඒ අතින් නම් Anne Tyler බොහොම ඉහළින්ම දිනුම්!