The Paradox of Life

මනුසත් බව ගැන පුදුම සහගත කාරණා කිහිපයකි. ළමා වියේදී අප වැඩිහිටි වන්නට ඇඟිලි ගනිමු. නමුත් වැඩිහිටි වියේදී අප තැවෙන්නේ ළමා කාලයට යන්නට ඇත්නම් යැයි සිතමිනි. අපගේ සෞඛ්‍යය පරදුවට තබා අපි මුදල් සෙවීමට වෙහෙසෙමු. ඉනික්බිති අසනීප වූ පසු ඒ මුදල් වැය කර සුවපත් වන්නට තැත් දරමු. වර්තමානය අමතක කර අනාගතය ගැන වද වීම අපගේ සිරිතයි. අන්තිමේදී ඉන් අපට වර්තමානයත් අනාගතයත් දෙකම අහිමි වේ. නොමැරෙන්නන් ලෙස ජීවත් වන අප අන්තිමේදී ජීවත් නොවූවන් ලෙස මැරී යයි.

The Paradox of Life - by Samyak Kamble

පරිවර්තනය- හෙල්මලී ගුණතිලක

Digital art

කල්පනා කිරීම

මා ඇඳෙන් බැස ගොස්
විසිත්ත කාමරයේ සැප පුටුවක හිඳ
බැලූ බැල්මට
කිසි දෙයක් නොකරමින් සිටිද්දී
පර්සි ට පැහැදිලි කිරීමක් කළ යුතු විය

“මා මේ කරන්නේ කල්පනා කිරීමයි
ගහ කොළ, මල් හෝ බල්ලන් මෙන්
මිනිසුන්-
සම්පූර්ණයෙන්ම
මිහිකතගේ දරුවන් නොවන බැවින්
එය ඔවුන් සාමාන්‍යයෙන් කරන දෙයකි”

පර්සිගේ දෑසේ
මේ ක්‍රියාව ගැන ප්‍රශ්නාර්ථයක් විය

‘හරි, ඔයා කියන දෙයක් තමයි
ඇත්තම කියනවා නම්
මම නම් ඊට වඩා කැමතියි සිප ගැනීමට’

එසේ කියා ඌ
මා අසල හරි බරි ගැසී
තම කැරළි ලොම් සහිත හිස නවා
මලක් සේ සුන්දරව නිදන්නට විය

පරිවර්තනය - හෙල්මලී ගුණතිලක
Translation of the poem 'Percy 2002-2009' by Mary Oliver


Digital art

අශ්වයෙකු සහ එළුවෝ දෙදෙනෙකු

ඒ ගම්මානය කෙතරම් කුඩා එකක්ද යත් එය කිසිම සිතියමක සලකුණු ව තිබුණේ නැත. ප්‍රාදේශීය මිනින්දෝරු සිතියම් වල පවා එය ලකුණු වුයේ ඉතා කුඩා තිතකිනි. ‘කිරීටම්’ නම් වූ එහි දෙමළ බසින් තේරුම ඔටුන්නයි. ගම්මානයට පිවිසෙන තැන, දොරටුපාල ස්වරූපයෙන් දක්නට වූයේ මැටියෙන් තනා, පුළුස්සා, විවිධ පැහැ තවරන ලද අශ්වයකුගේ පිළිමයකි. මේ අශ්වයා ඉතා ගාම්භීර ලෙස හිස හරවා, තම ඉදිරි ගාත් ඔසවා සිටි අතර උගේ වලිගය අලංකාර ලෙස විසිරී තිබිණි. අශ්වයාට පසුපසින් තිබුණේ රණශූරයකුගේ පිළිරුවකි. ඔහු දෑකැති වැනි උඩු රැවුලක්, පිටතට නෙරූ දෑස් සහ තියුණු නාසයකින් හෙබි විය. මේ පිළිම නෙළූ අය සටන්කරුගේ විශාල දෑසින් ශක්තියත්, ගෙලේ වූ මැණික් මාලයෙන් ඔහුගේ ධනවත් බවත් පෙන්වීමට උත්සාහ කර තිබිණි. මේ වෙද්දී හිරු එළියට පිළිස්සී, වැස්සට සේදී පැහැය වියැකී තිබුණත් අතීතයේදී මේ මාලය කොළ, රතු මැණික් හා දියමන්ති එබ්බවූ ලෙසින් දිස් විය. දැන් දැන් අශ්වයා පුල්ලි සහිත බවක් පෙනුණද අතීතයේදී ඌ ඇපිල්ලූ රෙද්දක් සේ සුදු පැහැයෙන් බැබලුණු අතර උගේ පිට මත- රතු කළු කොටු සහිත බ්‍රොකේඩ් රෙද්දක් පින්තාරු කළ බවක් පෙනුණි. සටන්කරුගේ අතෙහි වූ කඩුව විචිත්‍ර වර්ණ වලින් අලංකාර කර, ඔහුගේ ඉන බැඳි රෙදි පටිය ඊට හාත්පසින් වෙනස් වර්ණයෙන් පාට ගන්වා තිබිණි. 

මේ අවට ප්‍රදේශයේ තැන තැන තිබුණු මෙවැනි අනෙත් පිළිම රැස විලසින්ම මෙයත්, හැම දෙනාටම නොපෙනී, අමතකව ගිය එකක් විය. ගඳපාන සහ පතොක් පඳුරු වැවී වල් බිහිවී තිබුණු මේ පිළිම, ගමේ රස්තියාදුකරුවෝ පවා නොසලකා හැරියෝහ. මේ දිනයේ පිළිමයට සමීපයේ වූ පතොක් පඳුරක හෙවනක මහලු මිනිසෙකු නිදි කිරමින් සිටියේය. ඔහුගේ එළුවෝ දෙදෙනා අසල උලා කමින් පසුවූහ. කොළ පැහැති බසය ඈත කන්ද බැස එදෙසට පැමිණෙන තුරු මිනිසා බලා සිටියේ ඔහුට එතැනින් ඉවත්ව නිවස බලා යන්නට ලැබෙන සංඥාව එය වූ බැවිනි. එහෙත් ඒ වෙනුවට එහි පැමිණියේ මෝටර් රථයකි. එහි රියදුරු පිළිමය දුටු සැණින් වැරෙන් තිරිංග තද කර, රථය නවත්වා, බිමට පැන, ඒ වෙත ගියේය. 

“නියමයි!” ඔහු පිළිමය වටා ඇවිදිමින් කෑ ගැසුවේය.

ඔහුගේ මුහුණ අව්වට පිළිස්සී රත් පැහැ ව තිබිණි. ඔහු හැඳ සිටියේ කාකි පැහැති කොට කලිසමක් සහ කමිසයකි. අසල උන් මහලු මිනිසා දැක ඔහු ආචාරශීලීව ඉංග්‍රීසි බසින් “ඔබට කොහොමද?” කීවේය. 

මහලු මිනිසා පිළිතුරු දුන්නේ ඔහුගේ එකම සන්නිවේදන මාර්ගය වූ පිරිසිදු දෙමළ බසිනි. 

“මගේ නම මුනි. අර ඉන්න එළුවෝ දෙන්නා තනිකරම මගේ. මුළු ගමක්ම ඕකට අනම් මනම් කියන්න පුළුවන් හැබැයි මුන් දෙන්නාට වෙන කිසි කෙනෙකුට අයිතිවාසිකම් කියන්න බැහැ.”

රතු මුහුණින් යුත් ආගන්තුකයා ගල් කුළු අසල උලා කමින් සිටි එළුවන් දෙස මොහොතක් බලා, සිගරට්ටුවක් පිටතට ගෙන, “ඔබ දුම් බොනවාද?” විමසුවේය. 

“මම නම් ඔය විස්තරය ඇහුවෙත් ඊයේ තමයි.” මුනි කලබලයෙන් කීවේය. ඔහු සිතුවේ මේ කාකි ඇඳුම් ඇඳ සිටින්නේ පොලිස් නිලදරුවෙකු බවත්, ළඟදී ඒ ප්‍රදේශයේ වූ මිනී මැරුමක් ගැන ඔහු තමන්ගෙන් තොරතුරු විමසන බවත් ය. 

“මම ආවේ නිව් යෝක් ඉඳන්, අහලා තියෙනවාද? අමෙරිකා?” 

නිව් යෝක් කෙසේ වෙතත් අමෙරිකා යන වදන තමන් උච්චාරණය කරන ලෙසට, එනම් ‘ඇහ්-මෙ-රික්යා’ ලෙසට කියනු ලැබුවේ නම් මහලු මිනිසා එය තේරුම් ගන්නට ඉඩ තිබිණි. නමුත් මේ අවස්ථාවේදී නම් ඔහුට කිසිවක් නොතේරුණි. 

“මේ දවස්වල නරක මිනිස්සු හැම තැනම. ඔය සිනමා බලලා තමයි මිනිස්සු නරක් වෙන්නේ, වැරදි  දේවල් කරන්න ඉගෙන ගන්නේ ඒවායින්. ඇත්තටම දැන් කාලේ ඕනෑම දෙයක් වෙන්න පුළුවන්” ඔහු යටහත් පහත් ව කීවේය. 

“ඔබ දන්නවා ඇති මේ අශ්ව පිළිරුව තනන්නට ඇත්තේ කොයි කාලේද කියලා” අමුත්තා කෘතඥ ව සිනාසෙමින් ඇසුවේය. 

මේ සාමකාමී වාතාවරණයට ගැලපෙන පරිද්දෙන් මහලු මිනිසා ද හිනැහුණි. හිනැහෙමින් ම ඔහු මෙසේ බැගෑපත් විය.

“අනේ මහත්තයා මෙතැනින් යන්න. මම කිසි දෙයක් දන්නේ නැහැ. වැරදි වැඩ කරන කෙනෙක් හම්බවුණොත් මහත්තයා වෙනුවෙන් අල්ලලා තියාගන්න බවට මම පොරොන්දු වෙනවා. හැබැයි අපේ ගමේ නම් කවුරුත් එහෙම නැහැ, සමහරවිට එහා ගමේ වෙන්න ඇති.” 

“මම කියන දේ තේරුම් ගන්න උත්සාහ කරන්න, මම හෙමින් කතාකරන්නම්,” රතු මුහුණැති මිනිසා කීවේය. “මම මේ රටට ආවේ සති තුනකට කළින්. මේ වෙද්දී මම ඔබේ අලංකාර රට පුරා හැතැප්ම පන්දාහක් විතර ඇවිදලා තියෙනවා.”

මෙය අසා මහලු මිනිසා යටි උගුරෙන් ශබ්ද කිහිපයක් නැගුවේය. මින් දිරිමත් වූ අමුත්තා තමන් එරටට පැමිණි කාරණාව දීර්ඝ ලෙස පැහැදිලි කළේ හැම වචනයක්ම සෙමින්, පැහැදිලි ව උච්චාරණය කරමිනි. ඔහු ඒ රටට කෙතරම් කැමති ද යන වග, ඔහු තම උපන් රටේ කළ රාජකාරි, ඉන්දියාවේ සංචාරය කිරීමට ඔහු වසර ගණනක් තිස්සේ සැලසුම් කළ හැටි, අනාගත බලාපොරොත්තු - මේ හැම දෙයක්ම ඔහු පැහැදිලි කළේ වරින් වර කතාව නවත්වමින්, මිතුරු සිනහවක් පාමින් ය. මහලු මිනිසා මීට පිළිතුරු ලෙස සිනාසුණත් කිසිවක් කීවේ නැත. අන්තිමේදී අමුත්තා මෙසේ කීවේය. 

“ඔබගේ වයස කීයද? ඔබට හරි ලස්සන දත් දෙපෙළක් තියෙනවනේ, ඒ ඇත්ත ඒවාද? ඔබේ රහස කුමක්ද?” 

මහලු මිනිසා නළල රැළි ගන්වා දුක්මුසුව මෙසේ පිළිතුරු දුන්නේය. 

“සමහර වෙලාවට අපෙත් හරක් අතුරුදන් වෙනවා, එතකොට අපි ගිහින් නැකත්කාරයෙක් හම්බවෙනවා. එයා කපුරු දැල්ලක් දිහා බලලා අපිට කියනවා නැතිවුණු සත්තු හොයන්න කොයි අතට ද යන්න ඕන කියලා… මම දැන් ගෙදර යන්න ඕන,” මෙසේ කියමින් ඔහු යන්නට හැරුණේය. 

අනෙකා ඔහුගේ උරෙන් අල්ලා නවත්වා ඉතා උනන්දුවෙන් මෙසේ ඇසුවේය. 

“මේ හරියේ කවුරු හරි- කවුරුම හරි ඉන්නවද මම මේ කියන දේ පරිවර්තනය කරන්න පුළුවන් කෙනෙක්?” ඔහු මේ උණුසුම් හවස් වරුවේ පාලුවට ගොස් තිබුණු මාවතේ ඒ මේ අත බලන්නට විය. හදිසියේ හැමූ සුළඟක් දුහුවිල්ලත්, මාවත අයිනේ වූ වියළි පත්‍රත් අවුස්සා, විනිවිද පෙනෙන කුලුනක් සේ ඒවා මොහොතකට රඳවා, කඳු පාර වෙත තල්ලු කළේය. 

“මේ පිළිමය ඔබේද? මට ඒක විකුණනවාද?”

අමුත්තා මේ අසන්නේ අශ්ව පිළිමය ගැන බව මහලු මිනිසා ට වැටහිණි. ඔහු මඳක් කල්පනා කර මෙසේ කීවේය. “මගේ සීයා මේ අශ්වයාත්, සටන්කාරයාත් ගැන මට විස්තර කියද්දී මම මේං මේ තරම් විතර පැංචෙක්. මම හිතන්නේ සීයාට එයාගේ සීයා ඒක කියද්දීත් එයා ඒ තරම් විතර ඇති.. ඒ සීයාගේ සීයාත්…” පිළිමයේ පැරණි බව ගැන විස්තර කියන්නට ගොස් අතීතාවර්ජනය නමැති ගොහොරුවේ ඔහු තව තවත් ගිලෙන්නට වූ අතර අන්තිමේදී ඔහු මෙසේ කියමින් අමාරුවෙන් ඉන් ගොඩට පැමිණියේ ය. 

“මගේ සීයාගේ සීයාගේ මාමා මේ ගැන හරියටම දන්නවා, හැබැයි මට එයාව මතක නැහැ.” 

“මට මේ පිළිමය කොහොමහරි ගන්න ඕන.” අමුත්තා කීවේය. “ඔබ මට වැඩි මිළක් නොකියාවි කියලා මම හිතනවා” 

“මේ අශ්වයා,” මහලු මිනිසා තවදුරටත් විස්තර කරන්නට විය. “කලියුගය අවසානේ දහවෙනි අවතාරය හැටියට පෙනී ඉන්න නියමිතයි.”

අමුත්තා එයට හිස සලා එකඟ විය. ඔහු ‘අවතාර’ යන වචනය දැන සිටියේය. 

“මේ කලියුගය අවසානයේදී මේ ලෝකයත්, අනෙත් හැම ලෝකයක්මත් විනාස වෙනවා. එතකොට තමයි කල්කි කියන අශ්වයාගේ වේසයෙන් ගැලවුම්කාරයා එන්නේ. උන්නාන්සේ හොඳ මිනිස්සුන්ට උදවු කරලා නරක මිනිස්සුන්ව මහා ගං වතුරකින් යටවෙන්න අරිනවා. එදාට මේ පිළිමයේ අශ්වයාට පණ එනවා. ඒ නිසා තමයි අපේ ගම මුළු ලෝකෙන්ම උතුම් ම ගම වෙන්නේ.” 

“මම සාධාරණ ගාණක් ගෙවන්න ලෑස්තියි-” අමුත්තා කියන්නට ගත් නමුත් මේ වෙද්දී මහලු මිනිසා විවිධ අවතාර හෙවත් දේව මූර්ති කතන්දරවල මායාවට වශී වී සිටි බැවින් ඒ ප්‍රකාශයට බාධා විය.

“විෂ්ණු දෙවියෝ තමයි දෙවියන් අතරින් උසස්ම- එහෙම තමයි අපේ කෝවිලේ පණ්ඩිත් ගුරු නිතරම කියන්නේ. මීට කලින් මේ ලෝකේ නපුරු මිනිස්සු බලවත් වුණු නව වතාවකදී විෂ්ණු දෙවියෝ පෙනී ඉඳලා තියෙනවා.”

“මම ලොකු පෝසතෙක් නම් නෙමෙයි..”

“පළවෙනි අවතාරය මාලුවෙක් ගේ වෙස් අරන් ආවේ,” මහලු මිනිසා කීවේය. ඉනික්බිති ඔහු විෂ්ණු දෙවියන්ගේ මත්ස්‍ය වේශය ගැනත් ඔහු විසින් ශුද්ධ ලියවිලි මූදුබත් වීමෙන් බේරාගත් අයුරුත් පැහැදිලි කළේය. මේ පළමු අවස්ථාව විස්තර කළ පසු විෂ්ණු දෙවියන්ගේ ඊළඟ මූර්ති- එනම් ඉබ්බෙකු, වල් ඌරෙකු ආදිය ගැන විස්තර කීම නොවැළක්විය හැකි විය. 

“මේක ප්‍රවාහනය තමයි මගේ ලොකුම ගැටලුව වෙන්නේ, හැබයි මම ඒ ගැන පස්සේ වද වෙන්නම්. මට කියන්න, ඔබ මේ අශ්වයා වෙනුවෙන් විතරක් රුපියක් සීයක් භාරගන්න කැමතිද? ඇත්තම කියනවා නම් මම මේ උඩුරැවුල්කාර සොල්දාදුවාටත් කැමතියි, හැබැයි මේ වතාවේ එයාව ගෙනියන්න ඉඩ නැහැ, ඒකට ලබන අවුරුද්දේ එන්න වෙනවා.” 

“විෂ්ණු දෙවියෝ තමයි හැම වතාවෙම විපත් වලින් මිනිස් සංහතිය බේරා ගන්නේ. එක වතාවක් උන් වහන්සේ රාමා හැටියට ඉපදුනා. ලෝකෙම හොල්ලපු, ඔලු දහයක් තියෙන රාවණා ව විනාශ කරන්න පුළුවන් වුණේ එයාට විතරයි. මේ මහත්තයා රාමායනය ගැන දන්නවාද?”

“මගේ ස්ටේෂන් වැගන් එක තියෙනවානේ. මට ඔබ මට පොඩි උදව්වක් දුන්නොත් මට පුළුවන් සීට් එක පහත් කරලා අශ්වයා ව දාගන්න.”

“මහත්තයා මහා භාරතය දන්නවාද? ක්‍රිෂ්ණා තමයි විෂ්ණු ගේ අට වෙනි අවතාරය. ඒ වතාවේ විෂ්ණු, සහෝදරයෝ පස් දෙනෙකුට තමන්ගේ රාජධානිය බේරාගන්න උදවු කළා. ක්‍රිෂ්ණා පුංචි බබෙක් කාලේ නයි පෙන දාහක් තියෙන විශාල නාගයෙක් ගේ ඇඟ උඩ නටලා, ඌව පාගලා මරලා දැම්මා ලු.”

මේ වෙද්දී දෙදෙනා, අනෙකා පවසන දේ නොතේරීම නිසා උපරිම ලෙස එකිනෙකාව ව්‍යාකුල කරවා තිබිණි. මහලු මිනිසා කතාබහක අන්‍යොන්‍ය බව සමබර කිරීම සඳහා තමන්ගේ වාරයේදී නොකඩවා යම් යම් දේ කියවමින් සිටියේය. අමුත්තාගේ සිත දිනාගැනීමේ අදහසින් ඔහු මෙසේ කීවේය. 

“මේ උතුම් මහත්තයාට දෙවියෝ දරු මුණුබුරෝ රාශියක් තෑගි කරලා ඇති කියලා මම හිතනවා. මම එහෙම කියන්නේ මම වගේ වයසක මනුස්සයෙක් ළඟ ඉඳන් මෙහෙම කතාකරන්න මේ මහත්තයා හොඳ කෙනෙක් වෙන්න ඕන නිසා. වෙනදාට නම් මේ පාරේ යන කෙනෙක් දුම්කොළ කෑල්ලක් ඉල්ලන්න මාත් එක්ක කතා කළොත් මිසක් මට කතාකරන්න වෙන කිසි කෙනෙක් නැහැ. ඔබතුමාට ළමයි කීයක් ඉන්නවාද?”

“මහන්සි නොවී කිසි දෙයක් ලබාගන්න බැහැ” අමුත්තා තමන්ට කියා ගත්තේය. 

“එහෙනම් ඔබ මේකට රුපියල් සීයක් භාරගන්න කැමතිද?” ඔහු මහලු මිනිසාගෙන් විමසූ අතර මීට පිළිතුරු ලෙස තවත් ප්‍රශ්න රැසක් ලැබිණි. 

“මහත්තයා ට දූලා කීයද, පුත්තු කීයද? එයාලා කොහේද ඉන්නේ? දූලා බැඳලා ද? ඒ රටෙත් ගැලපෙන බෑණාලා හොයාගන්න අමාරුද?”

අමුත්තා තම සාක්කුවට අත දමා පසුම්බිය පිටතට ගෙන ඉන් රුපියල් සියයේ නෝට්ටුවක් එළියට ගත්තේය. මෙය දැක තම කතාබහ යම්කිසි මුල්‍යමය පරිච්ඡේදයකට පිළිපන් බව මහලු මිනිසාට වැටහිණි. ඔහු ඒ දෙස පරීක්ෂාවෙන් බලන්නට විය. රුපියල් පහේ, දහයේ නෝට්ටු වල පැහැයන් ඔහු හොඳින් දැන සිටියේ ඒවා අනුන් අත දැක තිබුණු බැවිනි. මේ නෝට්ටුව නම් ඔහු ජීවිතයේ කිසි දිනක දැක නොතිබුණේ ඔහුගේ ඉපයුම තඹ සහ නිකල් කාසි වලට සීමා වූ බැවිනි. මේ අමුත්තා නෝට්ටුවක් දිග හැර පෙන්වන්නේ කුමකටද? සමහරවිට ඔහුට මේ නෝට්ටුව මාරු කරගැනීමට උවමනා වී තිබෙනවා විය හැක. විශාල අගයකින් යුත් මුදල් නෝට්ටුවක් ගෙන හැර පා කිසිවෙකු තමන් වෙතින් මාරු සල්ලි ඉල්ලීම ගැන ඔහුට සිනා පහල විය. 

“මාරු සල්ලි උවමනා නම් ගම්මුලාදෑනියාගෙන් ඉල්ලන්න වෙයි මහත්තයා. උන්දැ තමයි ගමේ උන්ට ණය දෙන්නේ. රුපියල් ලක්ෂයක් වුණත් රන් කාසි වලින් දෙයි ඉල්ලුවොත්. උන්දැගේ හිතේ කවුරුත් දන්නේ නැහැ කියලා, ඒත් උන්දැගේ පූජා කාමරේ බිම හෑරුවොත් වළලලා තියෙන වස්තු සම්භාරය දැක්කාම කලන්තේ හැදේවි. ඔය මිනිහා වැරහැලි ඇඳන් ඉන්නේ මිනිස්සුන්ව මුලා කරන්න.”

“මේ මදි නම් මට ගාන වැඩි කරන්න පුළුවන්.” අමුත්තා කීවේය. 

“මහත්තයාටම තමයි ගම්මුලාදෑනියා එක්ක කතාකරන්න වෙන්නේ, උන්දැට මාව පේන්න බැහැ. කවුරුහරි මිනිහාගේ වට්ටක්කා වැලක් ගෙඩි පිටින්ම හොරකම් කරලා. උන්දැගේ හිතේ ඒක කළේ මායි මගේ එළුවෝ දෙන්නායි කියලා. ඔන්න ඕක හින්දා තමයි මම ඔය ගොවිපොළවල් පැත්තට වත් මගේ එළුවෝ යවන්නේ නැත්තේ,” මහලු මිනිසා එසේ කීවේ ගල් කුළු අතරේ ඇති කුඩා ළදළු පවා කන්නට උත්සාහ කරමින් සිටි තම එළුවන් දෙස බලමිනි. 

අමුත්තා ද ඒ දෙස බැලූ අතර මහලු මිනිසාගේ සුරතලුන් වෙත ආදරය පෑම මේ අවස්ථාවට ගැලපෙන කාර්යයක් බව සිතුවේය. ඔහු උන් වෙත ගොස් සෙමෙන් උන්ගේ සිරුරු පිරිමැද්දේ ය. 

මහලු මිනිසාට සිදුවෙමින් තිබුණු දේ වැටහුණේ එවිටයි. ඔහු ජීවිත කාලයක් පුරා දුටු සිහිනයක් සැබෑ වෙමින් තිබිණි. මේ රතු මුහුණෙන් යුත් ආගන්තුකයා ඔහුගේ එළුවන් මිළට ගැනීමට ඉල්ලමිනි. ඔහු මේ එළුවන් උස් මහත් කළේ කෙදිනක හෝ උන් ව විකුණා මෙතැනම කඩයක් විවෘත කරන අරමුණ ඇතිවය. පොල් අතු සෙවිල්ලූ වහලක් යට ගෝනියක් අතුරා බදින ලද කජු, විවිධ පැහැයෙන් යුත් රසකැවිලි සහ මාවත ඔස්සේ පැමිණෙන මගීන්ගේ පවස නිවීමට කුරුම්බා විකිණීමට ඔහු සිහින මැව්වේය. මේ සඳහා ඔහුට රුපියල් විස්සක ප්‍රාග්ධනයක් අවශ්‍ය වූ අතර මඳක් පෙරැත්ත කිරීමෙන් අගන්තුකයාගෙන් ඒ මුදල ලබාගත හැකි බවට ඔහු කල්පනා කළේය. මේ සතුන් දෙදෙනා සත්ත්ව ප්‍රදර්ශනයක සම්මාන ලැබීමට තරම් සුවිශේෂී නොවුණත් ඉඳ හිට උන්ට පෝෂ්‍යදායී ආහාර ලබාගැනීමට ඔහු වියදම් කර තිබුණු නිසා උන් හොඳ පෙනුමකින් යුතු විය. 

“මේ සල්ලි ඔක්කොම ඔබට, කැමති නම් ඔබේ සගයෙක් එක්ක බෙදා ගත්තත් ප්‍රශ්නයක් නැහැ,” මෙසේ කියමින් ආගන්තුකයා මහලු මිනිසාගේ අත රුපියල් එකසිය විස්සක් තැබුවේය. 

මහල්ලා මෝටර් රථය වෙත අත දිගුකර ප්‍රශ්නාර්ථ බැල්මක් හෙලුවේය. 

“ඔව් ඔව්, හරියට හරි” අනෙකා පිළිතුරු දුන්නේය. 

“හැබැයි මේක එළුවෝ දෙන්නා කාර් එකක යන පළවෙනි වතාව. එහෙනම් මම මෙතැනින් ගියාට පස්සේ උන් දෙන්නාව වාහනේට දාගන්න. නැත්නම් උන් කවදාවත් මහත්තයාගේ පස්සෙන් නම් එන එකක් නැහැ. මම පරලෝකෙට ගියත් උන් දෙන්නා මගේ පස්සේ තමයි!”  තමන්ගේම විහිලුවට සිනාසුණු ඔහු ඉනික්බිති දෑත් එක් කර අමුත්තාට ආචාර කර අනෙත් පස හැරී පඳුරක් අතරින් රිංගා නොපෙනී ගියේය. 

නිදහසේ උලාකමින් සිටි එළුවන් දෙස බැලූ අමුත්තා අශ්ව පිළිමයේ පාදම වෙත ගියේය. බැස යන හිරුගේ එළියෙන් පිළිමයේ අව පැහැ ගැන්වුණු වර්ණයන් අමුතු අලංකාරයකින් දිස් විය. 

“වයසක මනුස්සයා උදව්වට කවුරු හරි අඬගහගෙන එන්න යන්න ඇත්තේ” මෙසේ සිතූ ඔහු ඔවුන් එනතුරු බලා සිටීමට හරි බරි ගැසී හිඳ ගත්තේය. 

පරිවර්තනය- හෙල්මලී ගුණතිලක 

Translation of the short story ‘A Horse and Two Goats’ by R. K Narayan

Picture generated by AI

මිතුරුකම්

බැලූ බැල්මට එයාව පෙනුණේ ඉස්කෝලේ ඇරිලා එන තවත් පිරිමි ළමයෙක් වගෙයි.

පොත් මිටියක්ම උස්සාගෙන හිටිය එයාගේ ඇස් කණ්නාඩි දෙක නහයෙන් පහතට ලෙස්සමින් තිබුණා..

ඒක සිකුරාදා දවසක්. අනෙත් හැම කෙනෙකුටම කළින් ලෑස්ති කරගත්ත ක්‍රීඩා තරඟ, සාද, යාලුවෝ මුණගැහෙන්න යන ගමන් බිමන් වගේ එක එක වැඩ තිබුණා- ඒත් මෙයා නම් යමින් හිටියේ තනියම. 

තව පොඩ්ඩෙන් මම එයා දිහා නොබලාම යනවා.

ඒත් ඒ මොහොතේම කොලු රංචුවක් අපි ව පහුකරගෙන දුවගෙන ගියා. එහෙම යද්දී එයාලා අර පිරිමි ළමයාගේ ඇඟේ හැප්පුණා. එයා බිමට ඇදගෙන වැටුණා, එයාගේ අතේ තිබුණු පොත් මිටිය සී සී කඩ විසිරුණා. කොල්ලෝ ටික නම් හිනාවෙමින් දිව්වේ නවතින්නේවත් නැතිව. මේක දැකලා මගේ හිත ඇතුළේ මොකක්දෝ වුණා. 

මම එයාට නැගිටින්න උදවු කළා, කණ්නාඩි දෙක අහුලලා දුන්නා. “අරුන් මහා පිස්සෝ ටිකක්” මම එයාට කිව්වා. 

එයා මාත් එක්ක හිනාවුණා, ඒක නිකම් හිනාවක් නෙමෙයි, කෘතඥ හිනාවක්, මතක හිටින වර්ගයේ හිනාවක්. 

අපි දෙන්නා කතාවට වැටුණා. බලද්දී එයාගේ ගෙදර මගේ ගෙවල් කිට්ටුවමයි තිබුණේ. එයා විනෝදයට බර, බුද්ධිමත් කෙනෙක් බවත්, ෆුට්බෝල් ගහන්න බොහොම කැමති බවත් කතාවේදී තේරුණා. ඒ සති අන්තයේදී අපි ආයෙත් මුණගැහුණා. ඒවගේම ඊළඟ සති අන්තයේත්, ඊටපස්සේ එකේත්… ටික කලක් යද්දී අපි හොඳම යාලුවෝ වුණා.

කාලය ගත වුණා. අපි පාසලෙන් පිටවෙන දවස ආවා. එදා පැවැත්වුණු උත්සවයේදී එයා අපි අතරින් වැඩිම ලකුණු ලබාගත්තු ශිෂ්‍යයා හැටියට සභාව ඇමතුවා. ආත්ම විශ්වාසයෙන් කෙරුණු ඒ කතාව ඉතා සාර්ථක එකක්, හැම දෙනාම ඊට බොහොම  කැමති වුණා. 

ඒ කතාවේ අන්තිමේදී එයා කීව මේ කොටස මට කවදාවත් අමතක වෙන එකක් නැහැ. 

“අවුරුදු කීපෙකට කළින් මම මගේ ජීවිතය නැතිකරගන්න තීරණය කළා. එහෙම හිතලා සිකුරාදා දවසක ඉස්කෝලේ මගේ ලොකර් එකේ තිබුණු ඔක්කොම බඩු ටික අස් කරලා ගෙදර ගෙනියන්න ගත්තා. එහෙම නොකළා නම්  ඒ වැඩේ මගේ අම්මාට කරන්න වෙන නිසායි ඒක කළේ. මං ගැන කවුරුවත් හිතන්නේ නැහැ කියලායි මම එදා හිතාගෙන හිටියේ. ඒත් එක්කෙනෙක් මං ගැන හිතුවා. එයා මගේ පොත් ටික බිමට වැටුණු වෙලාවේ අහුලලා දුන්නා. ඒ විතරක් නෙමෙයි, නොදැනුවත්වම මගේ ජීවිතයත් බේරලා දුන්නා.”

මේක අහලා සභාව ම නිහඬ වුණා. මාව ගල් ගැහුණා. ඒ වෙනකම්ම මම ඒ බව දැනගෙන හිටියේ වත් නැහැ. 

සමහර වෙලාවට අපි කරන පුංචි දෙයක් තවත් කෙනෙක්ගේ ජීවිතයේ ලොකුම දෙයක් වෙන්න පුළුවන්.

ඉතින් කරුණාවන්ත වෙන්න. අවදියෙන් ඉන්න.

උදවු උවමනා කෙනෙක් ඔබ ළඟම ඉන්නවා වෙන්න පුළුවන් 

පරිවර්තනය - හෙල්මලී ගුණතිලක 

Translation of a note from Old Photo Club

Digital art

ප්‍රේමය ගැන කියන දේ

“ප්‍රේමය සම්බන්ධ කාරණා වලදී 

මම නම් ඉතා ප්‍රවේසම් වෙමි,
නැණවත් ව කටයුතු කරමි,
කල්පනාවෙන් තෝරාගනිමි”

මෙසේ කියන්නන් නොව

තමන් කිසිදු තෝරාගැනීමක් නොකළත්
අදෘශ්‍යමාන
බලගතු
කිසිවෙකුට නතු නැති
සුන්දර
නොගැලපෙන බලයකින්
තමන් ව තෝරාගනු ලද අය පමණක්

ප්‍රේමය ගැන මා කියන දෑ
තේරුම් ගනු ඇත

පරිවර්තනය- හෙල්මලී ගුණතිලක
Translation of the poem 'Not anyone who says' by Mary Oliver

Digital art

අත්හැර යෑම්

ගොඩනැගිල්ලකින් නික්මෙන්නෙක් සේ
මට ඔබව හැර යන්න ඉඩ දෙන්න

එහි ආරුක්කු වල නැමි
ආදර බැල්මෙන් පිරිමදින්නට
එහි දොරටු අසල
ලාලසාවෙන් තාවර වන්නට

ආපසු නොහැරී
එලෙස, නිරායාසයෙන්
මට ඔබව හැර යන්න ඉඩ දෙන්න

මට රිසි වෙලාවක
ආලෝකය හෝ අඳුර වෙත
නික්මෙන්නට ඉඩ දෙන්න

බසයකට, දුම්රියකට, ගුවන් යානයකට
ගොඩ වෙන්නෙක් සේ,
අන් ජීවිත වලට පිවිසෙන්නට
මට ඉඩ දෙන්න

එමෙන්ම ඒ තරමටම ලේසියෙන්
ඒවායින් නික්මෙන්නටත් හරින්න

ඒ අතරතුර
ඉඳ හිට පය පැකිලුනත්
නැවත ප්‍රකෘතිමත් විය හැක

බරපතල අනතුරකින් මිදුණ සේ
යන්තමින් පණ ඇතිව
බිඳී, ලේ ගලමින්
හිරි වැටී, වෙව්ලමින්
අන් ජීවිත වෙතින්
මට නික්මෙන්නට ඉඩ නොදෙන්න

ඉන් වසර ගණනාවකට පසු
සාදයක, මහා සභාවක
අනුන්ගේ දුක රස විඳීමේ ගිජු කමින්
අසා හිඳින්නන් හට
ඒ කතාව කියන්නට ඉඩ නොතබන්න

ඔබ මුණගැසුණු විලසටම
කල් යල් නොබලා
සොඳුරු අහඹුවක් ලෙසින්
ඔබව හැර යන්නට
ඉඩ හරින්න

පරිවර්තනය -හෙල්මලී ගුණතිලක


Translation of the poem Departures by Marianne David

~ Departures ~

let me leave you
like one would
a building
no turning back
to give it
second glances,
caress the curves
of its arches,
or linger in its doorways
hesitant, longing

let me leave you
like that,
effortlessly –

step out into the light
or the night
at my convenience

let me enter lives
like one enters
a train, coach, plane,
exit just as easily –

sometimes there is
some stumbling,
but one recovers

let me not leave
the way one does
a horrific accident
broken, bleeding,
barely alive
numb, trembling
and find myself
relating the tale years later
a party trick
the audience, enraptured,
indulging in the sick pleasure
of reliving visceral pain

let me leave you
as I found you,
unthinkingly
serendipitously

By Marianne David

ශ්‍රී ලංකික කිවිඳියක් වන Marianne David දශක දෙකක අත්දැකීම් ඇති ජනමාධ්‍යවේදිනියකි. දැනට ලංකාවේ ප්‍රධාන පුවත්පතක උප කතුවරිය ලෙස සේවය කරන ඇය, විවිධ සමාජීය කරුණු ගැන නිදහස් මාධ්‍යවේදිනියක් ලෙසද ලේඛනයේ යෙදෙන්නීය. ඇගේ 'All of the Oranges' කාව්‍ය එකතුව 2021 ග්‍රේෂන් සම්මාන උළෙලේ දීර්ඝ ලැයිස්තුගත විය.

පසු සටහන

මට Marianneගේ කවි මුණගැහුණේ අහම්බෙන්. ඒවායේ හෘදයංගම ගතියට වගේම raw, දැනෙනසුලු ගතියට මම කැමතියි. මේ කවිය මීට අවුරුදු කීපයකට කලින් දිනමිණ පුවත්පතේ පළ වුණු වෙලාවෙත් මම share කළා. ඒත් මේ වගේ කවි තවත් රසිකයන් අතරට යන්න ඕන නිසා මුල් කවියත් එක්කම ආයෙත් share කරන්න හිතුවා.

Digital art

ආලෝකය

 

ඔබ වටා තද අන්ධකාරයක් දිස් වේ නම්- නැවත බලන්න, ආලෝකයේ ප්‍රභවය ඔබ විය හැක. 

-Rumi

පරිවර්තනය- හෙල්මලී ගුණතිලක 

Digital art

පසු සටහන 

මම Rumi ගේ බලවත් රසිකයෙක් බව කලින් පෝස්ට් එකක කිව්වානේ. වචන කීපයකින් බොහොම ගැඹුරු දෙයක් කියන්න පුළුවන් නම් ඒ Rumi ම තමයි. දෙයක් භාෂා කීපයකට හැරෙද්දී සුමට බව අඩු වෙන එක සාමාන්‍ය දෙයක්. එහෙම අඩු වෙලාත් මෙහෙම නම් පර්සියන් භාෂාවෙන්ම තියෙද්දී ඒවා කොයිතරම් ලස්සන ඇතිද කියලා හිතෙනවා. Quotes වලට මගේ නොනිමෙන ආසාවට මුල Rumi වගේ අයගේ මේ ගීතවත් අදහස් තමයි.

මාතෘ

ආමේනියානු සරණාගතයන් මාසෙයි නගරයට පැමිණ මසක් ගතවෙද්දී නගරයේ පිටත සීමාවේ වූ ඔවුන්ගේ කඳවුර කුඩා ගම්මානයක සිරි ගෙන තිබිණි. ඔවුන් තමන්ට හැකි ආකාරයෙන් තැන තැන ලැගුම් සොයාගත් බවක් දිස් විය. වඩාත්ම පොහොසත් අය සතුව කූඩාරම් තිබුණු අතර, තවත් සමහරෙකු ගරා වැටුණු මඩු වල විසූහ. නමුත් බහුතර සරණාගතයන් සෙවන ලැබුවේ කෝටු හතරක් මත රඳවන ලද පැරණි බුමුතුරුණකිනි. මෙවැනි තාවකාලික නිවහනක වෙසෙද්දී වට තිර ඇද ගැනීමට රෙදි කඩක් සොයාගත හැකි වූවෝ අනුන්ගේ දෑස් මඟ හැර ගැනීමට වාසනාවන්ත වූහ. එවැනි අවස්ථාවල ඔවුන්ට තමන්ගේම නිවසේ වෙසෙනවාට කිට්ටු හැඟීමක් දැනුණි. මෙහි පිරිමින් කුමක් හෝ රැකියාවක් සොයාගත් අතර මේ නිසා දරුවන් ට කුසගින්නෙන් පීඩා විඳීමට සිදු වූයේ නැත.

මේ හැම දෙනා අතරින් කිසිවක් කිරීමට නොහැකි ව ඉතුරු වූයේ මිකාලි පමණි. ඔහු තම අසල්වැසියන් ඉඳහිට දුන් පාන් කැබලි ආහාරයට ගත් නමුත් ඒ පිණට කෑමත් ණය බරක් සේ ඔහුව පීඩාවට පත් කළේය. දා හතර වියැති නීරෝගී උස මහත කොලුවෙකු වූ ඔහුට රැකියාවක් සොයා ගැනීමට එකම බාධාව වූයේ තම පිටේ බැඳ තැන තැන රැගෙන ගිය අලුත උපන් බිළිඳා ය. මේ බිළිඳා ගේ උපත සිදුවුයේ මිකාලිගේ මවගේ මරණයත් සමඟයි. එතැන් සිට බිළිඳා දිවා රැයේ නොකඩවා කුසගින්නේ බෙරිහන් දුන්නේය. රෑ තිස්සේ ඇසුණු හැඬුම් නිසා තම නිදි බිඳුණු බැවින් ගැටවරයාගේම සහෝදර රටවැසියන් ඔහුව කඳවුරෙන් එළවා දැමූ පසු ඔහුට රැකියාවක් දෙන්නට කිසිවෙකු සිටියේ නැත. මේ වෙද්දී මිකාලි පවා මේ හැඬුම් ශබ්දයෙන් තෝන්තු වී සිටි අතර, ඔහුගේ මනස සිතුවිල්ලෙන් හිස් ව තිබිණි. නින්ද අහිමි වීම සහ මහන්සිය නිසා ඔහු තැන තැන ඇවිද්දේ අතරමං වූ ආත්මයක් පරිද්දෙනි. යන යන තැන මේ බෙරිහන් දෙන පොට්ටනිය ඔසවාගෙන යමින් සිටි කොලුවා කල්පනා කළේ බිළිඳා නොගැලපෙන මොහොතක මේ ලෝකයට ආවේ ඔවුන් දෙදෙනාගේම අවාසනාවට බවයි. ඇසෙන මානයේ සිටි හැම කෙනෙකුම මේ කරච්චලයට කන් දුන්නේ නොරිස්සුමෙනි. ඔවුන්ට තම තමන්ගේ ගැටළු ඇති තරම් තිබුණු අතර බිළිඳා ඉක්මණින් මිය යනු ඇතැයි ඔවුහු අනුකම්පාවෙන් නමුත් ප්‍රාර්ථනා කළහ.

නමුත් ඒ මරණය සිදු වූයේ නැත. බිළිඳා කෙසේ හෝ ජීවත් වීමට වලි කෑ අතර තව තවත් උස් හඬින් තම සාගින්න ගැන ලොවට කියා පෑවේය. මේ හඬ නිසා ඔලුව අවුල් වූ කාන්තාවෝ තම දෙකන් වල ඇබ ගසා ගත්හ. මිකාලි බේබද්දෙකු සේ තැන තැන ඇවිමින් පසු විය. කිරි මිළට ගෙන දීමට ඔහු සතුව සතයක් වත් නොවූ අතර කඳවුරේ කිසිම කාන්තාවක් බිළිඳාව පෝෂණය කිරීමට හැකි තත්ත්වයක සිටියේ නැත. මේ සිදුවීම් ඕනෑම කෙනකු පිස්සු වට්ටන්නට සමත් ඒවා විය.

දිනක් මේ සියල්ල තවදුරටත් ඉවසනු නොහැකි තැන, මිකාලි ඇනටෝලියානුවන් වෙසෙන පෙදෙසට ඇවිද ගියේ ය. මොවුන් ද තුර්කි සමූල ඝාතකයන්ගෙන් බේරීමට පලා ආ අය විය. ඒ අය අතර බිළිඳා ට අනුකම්පාව පෑමට ඉඩ ඇති කිරි දෙන මවක් සිටිය හැකි බවට මිකාලිට ඔත්තුවක් ලැබී තිබිණි. එබැවින් ඔහු එහි ගියේ හද පිරි බලාපොරොත්තු ඇතිවයි. මිකාලිට ඒ කඳවුරත් තමන්ගේ කඳවුරත් අතර වැඩි වෙනසක් පෙනුණේ නැති අතර එතැනත් දුක්ඛිත බව දසත දිස් විය. තැන තැන වයෝවෘද්ධ ගැහැණුන් ලෑලි තට්ටු මත ඇන තබාගෙන සිටිනු පෙනුණි. නිරුවත් දෙපයින් යුතු කුඩා දරුවෝ දිය කඩිති වල අපිරිසිදු ජලයේ සෙල්ලම් කරමින් සිටියහ. මිකාලි කඳවුර හරහා ඇවිද යද්දී මහලු ගැහැනු කිහිප දෙනෙක් ඔහු එහි ආ හේතුව විමසුවෝය. ඒවාට පිළිතුරු දෙන්නට නොනැවතුණු ඔහු තම ගමන බාල කළේ මරියා මව්තුමියගේ පිළිමයක් රැඳුණු කූඩාරමේ දොරකඩයි. බිළිඳු හැඬුම් හඬක් එහි ඇතුළතින් රැව් නැඟිණි.

“මේ එළියේ වැඩ ඉන්න මරිය මව්තුමියගේ නාමයෙන් මේ අසරණ, අනාථ දරුවාට කිරි ටිකක් දෙන්න පුලුවන්ද? මම දුප්පත් ආමෙනියානුවෙක්” ඔහු ග්‍රීක බසින් කීය.

ඔහුගේ ඉල්ලීම අසා කූඩාරම තුළින් තලෙළු සමෙන් යුත් සුන්දර කාන්තාවක් මතු විය. අඩවන් දෑසින් යුතුව ඉතා උද්යෝගයෙන් කිරි උරන ළදරුවකු ඈ ළයට තුරුළු කරගෙන සිටියාය.

“කෝ බලන්න ඔය දරුවා, කොල්ලෙක් ද කෙල්ලෙක්ද?

මිකාලි ගේ හදවත ප්‍රීතියෙන් ගැහෙන්නට විය. මේ වෙද්දී අසල්වැසියන් කිහිප දෙනෙක් මෙතැනට රොක් වී සිටි අතර ඔවුහු මිකාලි ට තම සොහොයුරා පිටේ රඳවාගෙන උන් ගෝනිය බිමට බෑමට උපකාර කළහ. බිළිඳා එතූ රෙදි වැසුම් මෑත් කරද්දී හැම කෙනෙකුම එහි එබුණේ කුතුහලයෙනි.

ගැහැනුන් කණ්ඩායම එක් වරම මහා හඬින් කෑ ගැසූහ. බිළිඳා වෙතින් මනුෂ්‍ය ලක්ෂණ වලට වඩා දිස් වුයේ අමනුෂ්‍ය ලක්ෂණ යි. ඔහුගේ හිස විශාල ව පෙනුණේ සිරුර අසාමාන්‍ය ලෙස කෘශව තිබුණු බැවිණි. මෙතුවක් කල් ඔහු තම මහපටඇඟිල්ල උරමින් සිට තිබුණත් ඒ වෙද්දී එය ඉදිමී, ඔහුගේ කුඩා මුවට ඇතුළු කිරීමට නොහැකි තරමට විශාල වී තිබිණි. මේ හැම නිසා බිළිඳාගේ පෙනුම බියකරු දසුනක් වූ අතර මිකාලි පවා බියෙන් පසු බෑවේය.

“දේව මෑණියන් ට ඔප්පු වෙච්චාවේ!” එක් වයසක ගැහැනියක් කෑ ගැසුවා ය. “මේ නම් පිසාචයෙක්, ඇත්තම පිසාචයෙක්.. මට නම් කිරි තිබුණත් මූට දෙන්න හිත හයිය නැති වේවි.”

“මේ තමයි යක්ෂයා,” ගැහැනියක් කුරුසයේ ලකුණ අඳිමින් කීවාය. “හැබෑ තුර්කි පුතෙක්!”

“මේ යක්ෂයාම තමයි!” තවත් මහලු ගැහැනියක් කෑ ගසන්නට විය. “පලයන් යන්න මෙතැනින් කරුමක්කාරයා, ආයෙත් මේ පළාතේ ආවොත් බලාගෙනයි! උඹලා නිසා අවාසනාව අපේ පස්සෙනුත් එනවා!” ඈ මිකාලි වෙතට හැරී දොස් පැවරුවා ය.

රැස් ව සිටි සියලු දෙනා එක්ව තර්ජනය කරමින්, බැණ වදිමින් මිකාලි ව එතැනින් එළවා දැමූහ. දෑසේ කඳුළු පුරවාගෙන, කුසගින්නෙන් හඬන බිළිඳා කරපින්නාගෙන ඔහු එතැනින් නික්මුණේය.

ඉතින් තවත් කළ හැකි දෙයක් නොවූ අතර දරුවා හාමත් ව මිය යන්නට නියමිත ව තිබිණි. මිකාලි ට මහත් තනිකමක් සහ අසරණ බවක් දැනෙන්නට විය. කඳවුරේ මිනිසුන් කියූ පරිදි තමා මේ ඔසවාගෙන යන්නේ යක්ෂයා යැයි සිතද්දී ඔහුගේ සිරුර කිළිපොලා ගියේය. මඩුවක හෙවනකට ගිය ඔහු එතැන බිම හිඳ ගත්තේය. හාත්පස බෙහෙවින් උණුසුම් විය. ඔහු වටා දෑස මානයේ දිස් වූයේ කැලි කසලින් පිරුණු මුඩු බිමකි. මධ්‍යහ්නය හඟවමින් කොතැනක හෝ ඝණ්ඨාවක් හැඬවිණි. පෙර දිනයේ පටන් තමන් කිසිවක් ආහාරයට නොගත් බව ඒ හඬ ඔහුට සිහිපත් කළේය. ඉතින් ඔහුට මාවත් ඔස්සේ යමින්, අවන්හල් වල එළිමහන් මේස අවට හොරගල් අහුලමින්, පිඟන්වල ඉතුරු වූ පාන් වාටි සොරකම් කරමින්, නොඑසේ නම් දඩාවතේ යන බල්ලන් පවා ඉතුරු කර ගිය කෑම සොයමින්, කුණු බක්කි පෙරළමින් කුසගින්න නිවාගන්නට සිදු වනු ඇත. මිකාලිට හදිසියේම ඉදිරියේදී ගෙවෙන්නට නියමිත ජීවිතයේ මහත් කාලකණ්නි සහ බියකරු බවක් දැනුණු බැවින් ඔහු තම මුහුණ දෑතේ හොවාගෙන වැළපෙන්නට විය.

ටික වෙලාවකට පසු ඔහු හිස ඔසවා බලද්දී තමන් ඉදිරියේ, තමා දෙස බලාගත්වනම මිනිසෙකු සිටිනු දුටුවේය. ඒ, කඳවුර වෙත කඩදාසියෙන් තැනූ විවිධ විසිතුරු භාණ්ඩ විකිණීමට පැමිණෙන චීන මිනිසා බව ඔහු හැඳින්නේය. කිසිවකු මේ මිනිසා විකිණූ භාණ්ඩ මිළදී නොගත් අතර ඔහුගේ සමේ පාටටත් කුඩා දෑසටත් ඔවුහු ඔච්චම් කළහ. කඳවුරේ කුඩා දරුවන් ඔහු පසුපස පැන්නුවේ “චීනා.. චීනා.. ගඳම ගඳයි..” යැයි තාලයට කියමිනි.

චීන මිනිසා තමන් දෙස මෘදු බැල්මක් හෙලා කතාකරන්නට මෙන් දෙතොල් සොලවන බව මිකාලි දුටුවේය. අන්තිමේදී ඔහු කුලෑටිව මෙසේ කීය. “අඬන්න එපා කොල්ලෝ.., මාත් එක්ක එන්න.”

මිකාලි ඊට පිළිතුරැ දුන්නේ හිස සලා ප්‍රතික්ෂේප කිරීමෙනි. ඔහුට අවශ්‍ය වූයේ එතැනින් පලා යන්නටයි. චීන මිනිසුන්ගේ කෘර ක්‍රියා ගැන කතන්දර ඔහු ඇති තරම් අසා තිබිණි. ඔවුන් යුදෙව්වන් පරිද්දෙන්ම, ක්‍රිස්තියානු දරුවන් සොරාගෙන ඔවුන්ව මරා ලේ බොන බවට ආරංචියක් සරණාගත කඳවුරේ පැතිරී තිබිණි.

නමුත් ඒ මිනිසා එතැනින් ඉවත් වූයේ නැත. අන්තිමේදී මිකාලි ඔහු පසුපස ගියේ වෙන කළ හැකි දෙයක් ඔහුට කල්පනා නොවුණු බැවිණි. තමන්ට මීට වැඩියෙන් සිදුවිය හැකි විපත කුමක්ද? මෙසේ ඇවිද යන අතරේදී දුර්වල ව උන් මිකාලි බිළිඳා සමඟම ඇද වැටෙන්නටත් ගිය නමුත් චීන මිනිසා වහා පැමිණ ඔහුගෙන් බිළිඳාව ගෙන කරුණාවෙන් තුරුළු කරගත්තේය.

හිස් ඉඩම් කිහිපයක්ම තරණය කළ පසු ඔවුහු කුඩා වීදියකට එළැඹුනහ. මෙය ඔස්සේ ගිය විට කුඩා ගෙවත්තකින් වටවූ ලීයෙන් තැනු නිවසක් දිස් විය. නිවස ඉදිරිපස නතර වූ මිනිසා දෙවරක් අත්පුඩි ගැසුවේය. නිවස තුළින් අඩි ශබ්දයක් ඇසුණු අතර දොර විවර කළේ ඉතා කුඩා සිරුරකින් යුතු කාන්තාවකි. පිරිමි දෙදෙනා දුටු විට ඇගේ මුහුණ විලියෙන් රතු වූවත් ඈ සතුටු සිනාවක් පා, මඳක් නැමී ආචාර කළාය. මිකාලි දොරකඩ තාවර වෙමින් නැවතී සිටිනු දුටු චීන මිනිසා “බය වෙන්න එපා, ඇතුළට එන්න, මේ මගේ බිරිඳ” යැයි කීවේය.

මිකාලි නිවස තුළට ගිය විට එය තරමක් විශාල කාමරයක් බව නිරීක්ෂණය කළේය. එය මැදින් කඩදාසි පැලැල්ලකින් දෙකොටසකට බෙදා තිබිණි. ඉතාම පිරිසිදුව, පිළිවෙලට තිබුණු ඒ කාමරයෙන් දුගී බවේ ලකුණු ද දිස් විය. කාමරයේ කෙළවරක වේවැල් තොටිල්ලක් තිබිණි.

“මේ මගේ දරුවා” කාන්තාව පැවසුවේ ඔවුන් වෙත සිනා මුසුව හිස ඇළ කරමිනි. “එයා තාම පුංචියි, හැබැයි හරි ලස්සනයි. එන්න බලන්න”

මිකාලි තොටිල්ල වෙත ගොස් නිහඬව ම ඒ දසුන විඳින්නට විය. අලුත උපන් පුෂ්ටිමත් ළදරුවෙකු නිස්කාංසුවේ එහි නිදමින් පසුවිය. රන් පැහැති බ්‍රොකේඩ් රෙදි කඩකින් ඔහුව ආවරණය කර තිබුණෙන් ඔහුව පෙනුණේ කුඩා රජෙකු විලසිනි.

සැමියා බිරිඳට හඬ ගසා පිදුරු වලින් වියන ලද පැදුරක් මත වාඩිවන ලෙසට ඇයට සන් කළේය. ඉනික්බිති ඔහු වදනකුදු නොදොඩා හාමත් වූ ළදරුවා ව ඇයගේ උකුලෙන් තැබුවේ ඇය ඉදිරියේ නැමී ආචාර කරමිනි. පුදුමයෙන් දරුවා වෙත නැඹුරු වූ කාන්තාව ඔහුව ආවරණය කර තිබුණු රෙදි කඩ ඉවත් කළාය. ඇට සැකිල්ලක් මෙන් දිස් වූ ඔහු දුටු විට ඇයගෙන් නික්මුණේ අනුකම්පාවෙන් පිරි හඬකි. ඈ දරුවා තම හදට තුරුළු කරගත්තේ තන පුඩුව ඔහු වෙත පාමිනි. ඉනික්බිති මඳක් ලජ්ජාවෙන් මෙන් ඈ තම පිරුණු පියයුරත්, එහි එල්ලී පෙරේතකමින් කිරි උරන ළදරුවාත් ආවරණය වන පරිදි තම ගවොම සකසා ගත්තාය.

පරිවර්තනය - හෙල්මලී ගුණතිලක

Translation of the short story ‘Maternity’ by Lilika Narkos

Image generated by AI

පර්සි සහ පොත්

මා පොත් කියවීම ගැන
පර්සිගේ මනාපයක් නැත
ඌ මගේ පොත මත හිස තබා
කෙඳිරිගායි, දෑස් කරකවයි, කිවිසුම් අරියි

‘හිරු නැඟී ඇත, සුළඟේ සැර අඩුයි
මේ බාදිය වෙලාවයි
අසල්වැසි බල්ලන් එළිමහනේ සෙල්ලම් කරමිනි’

‘ඒත් පර්සි,’ මම කියමි
‘අදහස්! භාෂාවේ අලංකාරය!
දාර්ශනික අදහස්,
විනෝදය ගෙනෙන දේ,
සිතේ ශක්තිමත් බව සහ
එඩිතරකම උපද්දවන
සුන්දර කතන්දර …’

‘පොත්?’ පර්සි විමසයි.
‘වතාවක් මම එකක් කෑවා,
ඒ හොඳටම ඇති.
දැන් යමු’

Translation of the poem 'Percy and Books' by Mary Oliver
පරිවර්තනය- හෙල්මලී ගුණතිලක

Digital art

ආදරණීය මරියා

"මරියා...මරියා, ඇස් ඇරලා බලන්න මේ කවුද ඇවිත් ඉන්නේ කියලා"

ලූකාගේ පහත් හඬ කාමරයේ නිහඬ බව බින්දා. ජනේලයේ ඝන තිර රෙදි අතර පුංචි ඉඩෙන් ගලාගෙන ආව ඉර එළිය තීරුව ඒ කාමරය එළිය කරන්න සමත් වුණේ නැහැ. ඇස් දෙක වහගෙන හිටිය මරියාගේ සුදුමැලි මුහුණ කාමරයේ ලා අඳුර අතරින් පෙනුණේ බැහැගෙන යන හඳක් වගේ.

"මරියා, මම දන්නවා ඔයාට ඇහෙන බව. එක සැරයක් ඇස් ඇරලා බලන්නකෝ"

ලූකා ආයෙමත් ඇහෙන නෑහෙන හඬින් කිව්වා. ඇඳ හරහාට වැටිලා තිබුණු ලූකාගේ හෙවනැල්ලට තව හෙවනැල්ලක් එකතු වුණේ කාමරයේ දොරකඩ උන්නු අමුත්තා තව එක පියවරක් කාමරය ඇතුළට ආ නිසායි.

ලූකා ආපිට හැරිලා අමුත්තා දිහා බැලුවා. "මරියා ඇස් වහගෙන හිටියාට අපි කියන දේවල් ඇහෙනවා ලොරෙන්සෝ, මම ඒ බව සහතිකෙන්ම දන්නවා" ලූකා බැගෑබර කටහඬකින් කීවා. ලොරෙන්සෝ ඇඳ ළඟට කිට්ටු වුණේ පය පැකිලෙන ගමනකින්.

ලූකා ආයෙමත් මරියාගේ පැත්තට හැරුණා.

“ඔයා හිතන්නෙවත් නැති කෙනෙක් මේ ඔයාව බලන්න ඇවිත් ඉන්නවා මරියා. ඒ නිසා අද ඔයාට ඇස් අරින්නම වෙනවා! ඉතින් ඔය දෙන්නා කතාකරන්නකෝ. මම දවල් සුප් එකට ඕන එළවලු ගන්න කඩමණ්ඩියට ගිහින් එන්නම්. මම ඉක්මණින් එනවා!"

එහෙම කියලා ලූකා යන්න හැරුණා. කාමරේ දොර ළඟටත් ගිහින් ආපිට ආව එයා, ලොරෙන්සෝ ගේ උරහිසට අතක් තියාගෙන මොහොතක් ඉඳලා යන්න ගියා.

කාමරේ ඉතිරි වුණේ ලොරෙන්සෝත්, මරියාත්, කාමරය පුරාවට බරට දැනෙන නිහඬ බවත් විතරයි. ලොරෙන්සෝ හෙමින් වටපිට බැලුවා. කාමරයේ මඳ අඳුරට එයාගේ දෑස් හුරුවෙමින් තිබුණේ. මරියා සන්සුන් නිදි ඉරියව්වකින් ඇඳේ වැතිරිලා උන්නා. එයාගේ මූණ තිබුණේ අඳුරේ. සුදු පාට ඇඳ ඇතිරිලිත්, ඝන නිල් පොරෝනාවත් පිළිවෙලට, පිරිසිදුවට පෙනුණා. ලොරෙන්සෝගේ දෑස කාමරය පුරාවට දුවන්න වුණා. කාමරයේ එක කෙළවරක පරණ සනීප පුටුවක් තිබුණා. එතැනම කනප්පුවක් උඩ තිබුණු පොත් කීපයත්, බාගෙට නිම කළ ගෙත්තමත්, කන්නාඩි කුට්ටමත් බොහොම දවසක් තිස්සේ එහෙමම තිබුණු ලකුණු පෙනුණා. මරියාගේ ඇඳ ළඟ ම අකුලන ඇඳක් නවලා තිබුණා. ඇඳ ළඟ කනප්පුව උඩ නම් තිබුණේ බෙහෙත් බෝතල්, උණ කටු, උණු වතුර බෝතල් වගේ දේවල්. කාමරයේ බිත්තිවල රාමු කළ සේයාරූ කීපයක්ම තියෙන බව ලොරෙන්සෝට පෙනුණා. ඉන් එකක් මඟුල් පින්තූරයක්. මීට අවුරුදු විස්සකට කළින් හිටිය තරුණ මරියා ව ආයෙත් ඒ පින්තුරයෙන් දැකගන්න බලවත් ආසාවක් පපුව මැදට දැනුණත් ලොරෙන්සෝ ඒ ආසාව ආයාසයෙන් මැඩ ගත්තා. ළදරුවෙක් ගේ පින්තූර කීපයකුත්, ගැටවර කොල්ලෙක් එක්ක දෙමව්පියන් ගත්ත පින්තූරයකුත්, හමුදා නිල ඇඳුමෙන් සැරසුණු තරුණයෙක් ගේ පින්තූරයකුත් කාමරයේ අඳුර අතරින් ලොරෙන්සෝ යන්තමින් අඳුනා ගත්තා.

ජනේලය ළඟට ගිය ලොරෙන්සෝ, තිර රෙදි මෑත් කරලා උදෑසන ඉර එළියට කාමරේට නිදහසේ ගලාගෙන එන්න ඉඩ දුන්නා. ජනේලයෙන් එළියේ හේසල් ගස් ගොමුව, ළඟ එන සිසිරයට ලෑස්ති වෙලා තමන්ගේ කහ පාට පත්‍ර එකින් එක අත් හරිමින් හිටියා. අහසේ තිබුණේ හේමන්තයට නොගැලපෙන දීප්තිමත් නිලක්. ඒ නිල් පසුතලයේ තනි ලාක් කුරුල්ලෙක් කරණම් ගැහුවේ ජීවිතේ කිසි බරක් නැති තාලෙට. ලොරෙන්සෝ ආපිට හැරිලා කාමරයට අලුතින් ඉහිරුණු ඉර එළියේ උදව්වෙන් ඇඳේ වැතිරිලා ඉන්න මරියා දිහා බැලුවා. කොයිතරම් නම් කාලයක් ගෙවිලා ගිහින් ද! ඒත් ඒ කාලය මරියාට වැඩියත්ම අකාරුණික වෙලා නැති බවක් ලොරෙන්සෝ ට හිතුණේ මරියාගේ දැන් හැඩ රුව තමන්ගේ හිතේ ගොඩ ගැහිලා තිබුණු එයාගේ අතීත සේයා එක්ක සසඳමින්. ජනේලයෙන් වැටුණු ඉර එළිය තීරුවක් මරියාගේ මූන හරහා වැටිලා එයාගේ තුනී දුඹුරු කොණ්ඩය රන් පාටින් පාට කළා. මේ කොණ්ඩයේ කැරළි පිරිලා තිබුණු කාලයක, ඒ කොන්ඩ කැරැල්ලක් මරියාගේ මූන හරහා වැටුණු මතකයක් ලොරෙන්සෝ ගේ හිත ඇතුළේ අකුණු ගැහුවා.

ලොරෙන්සෝ ඇඳ ළඟ තිබුණු පුටුවේ වාඩිවුණා. තවමත් දෑස් පියාගෙන උන්නු මරියා සැහැල්ලුවෙන් හුස්ම ගනිමින් උන්නු නිසා එයා නින්දක පසු නොවෙන බවක් ලොරෙන්සෝ ට හිතුණා. හිතට දහිරිය අරගෙන ලොරෙන්සෝ ඇඳ ඇතිරිල්ල උඩ නිසොල්මන්ව තිබුණු මරියාගේ අතක් අල්ලා ගත්තා. අසනීපයෙන් පහුවෙන මරියාගේ අත සීතලව ඇති කියලා තමන් හිතාගෙන උන්නු නිසාදෝ ඒ අතේ නොහිතුව තරමේ උණුසුමක්, මෘදු බවක් දැනිලා එයා පුදුම වුණා. ඒ උණුසුමත් එක්ක එක සැණින් එයා අතීතයට ඉගිලිලා ගියා.

ඒ ගිම්හාන කාලය බොහොම උණුසුම් එකක්. ලොරෙන්සෝ, සැන්ටා මාසේලි කඳු පන්තිය පාමුල තිබුණු තමන්ගේ ගම්මානයෙන් පිටවුණේ ඒ අවුරුද්දේ. එයාගේ තාත්තාට නම් වුවමනා වුණේ පවුලේ වැඩිමලා වුණු ලොරෙන්සෝ තමන්ගේ ගොවිතැන් වලට එකතුවෙනවා දකින්න. ඒත් ලොරෙන්සෝ ට තිබුණේ කරදිය උමතුවක්. එයාගේ හීනේ වුණේ කඳු වළල්ලෙන් එහාට ගිහින් සේලරුවෙක් වෙලා නැව් නැඟලා ලෝකේ වටේ යන්න. අන්තිමේදී දවසක් තාත්තා එක්ක වුණු ලොකු රණ්ඩුවකින් පස්සේ ලොරෙන්සෝ ගෙදරින් පිට වුණේ පැදුරටත් නොකියා. මුහුදුකරේට යන්න හිතාගෙන පාරේ යමින් තිබුණු ලොරියක ඉඩක් ඉල්ලගත්ත ලොරෙන්සෝ මඟදී තද නින්දකට වැටුණා. පැය කීපයකට පස්සේ ඇහැරෙද්දි ලොරිය තමන්ගේ ගමනාන්තය වුණු මුහුදට කිට්ටුවට වත් ඇවිත් නැති බව දැකලා එයා කලබලයෙන් ලොරියෙන් බැස්සා. තමන් ඒ විදිහට අහම්බෙන් පියාවේ ගඟේ නිම්නයක තිබුණු මිදි වත්තක් ළඟ නතර වෙලා තිබුණේ දෛවයේ සරදමක් නිසාද හාස්කමක් නිසාද කියලා ලොරෙන්සෝට තාම හිතාගන්න බැහැ. තමන්ගේ බඩු පොට්ටනියත් කිහිල්ලේ ගන්නාගෙන ලොරියෙන් බැහැලා වටපිට බලද්දී ලොරෙන්සෝ මුලින්ම දැක්කේ මරියා ව.

මරියා එක අතකින් මොනවොදෝ එළවළුවක් පුරවපු කූඩයකුත්, සූරියකාන්ත මල් මිටියකුත් අරගෙන මිදිවැල් අතරේ අඩිපාරක් දිගේ එමින් හිටියා. එයාගේ අනිත් අතේ තිබුණු කඹයේ කෙලවර ගැටගහලා උන්නේ බූරුවෙක්! එදා උදේ ලා ඉර එළිය වැටිලා මරියාගේ කැරළි දුඹුරු කොන්ඩේ රත්තරන් පාටින් දිලිසුණේ අද දිලිසුණු විදිහටමයි.

මරියා ඇස් පියාගෙනම හීන් කෙඳිරියක් නැඟුවා. ඒ හඬින් ලොරෙන්සෝ අතීතයෙන් වර්තමානයට කඩාගෙන වැටුණා. ‘කතා නොකළාට මරියාට හැමදෙයක්ම ඇහෙනවා’ කියලා ලූකා පුන පුනා කී දේ එයාට මතක් වුණා. එයා නිසොල්මන් ව තියෙන මරියාගේ අත තම දෑතින්ම තද කරගෙන කතාකරන්න පටන් ගත්තා. නිහඬ කෙනෙක් එක්ක කතා කරන්න මුලදී අමාරු වුණත් ටික වෙලාවක් ගිහින් ලොරෙන්සෝ ගේ වචන ගලාගෙන ආවේ නිරායාසයෙන්. සමහර තැන්වලදී එයාගේ හඬ බිඳුණා තමයි. ඒ වගේම මරියා ඇස් ඇරලා බැලුවා නම් ඒ කතාව අතරේදී එයා කවදාවත් නොදැක්ක ලොරෙන්සෝ ගේ කඳුළු බලන්නත් තිබුණා. ඒක මුලක්, මැදක්, අගක් නැති කතාවක්. මරියාටත් ලොරෙන්සෝටත් විතරක් තේරෙන කතාවක්.

“ඔයාව කවදාවත් ආයෙත් දකින්න ලැබේවි කියලා මම හිතුවේ නැහැ මරියා- දකින්න ලැබෙන්න කියන ප්‍රාර්ථනාව නම් හැමදාම හිත යට තිබුණා- බොරු කියන්නේ මොකටද? ඒත් ඒක කවදාවත් ඉටු නොවෙන ප්‍රාර්ථනා ගොඩටයි මම දාලා තිබුණේ. ඇත්තටම නම් අතීතයක්, අනාගතයක් නැති මිනිහෙක් විදිහටයි මම දැන් ජීවත්වෙන්න උත්සාහ කරන්නේ. එහෙම ඉන්දැද්දී රිදෙනවා අඩුයි කියලා මට තේරිලා තියෙනවා. මගේ ජීවිතයේ අතීතයෙන් සෑහෙන්න පිටු ඉරලා දාන්න මට පුළුවන් වුණා මරියා. අම්මා තාත්තා ගැන, මල්ලිලා ගැන, ගමේ ගෙවුණු ළමා කාලේ ගැන- ඒවා දැන් මට අමතකම ගානයි. ඒත් ඔයා ඉන්න පිටු ටික නම් මට මොනවා කරලාවත් ඉරලා දාන්න බැරිවුණා මරියා. පුදුමේ කියන්නේ ඒ කාලෙන් පුංචිම දේවල් පවා මට තාම මතක එක! මට මතක තියෙන සමහර දේවල් ඇහුවොත් ඔයාට නම් හිනාත් යයි.”

“ඔයාට මතකද මරියා අපි පියාවේ ගඟේ ට්‍රවුට් මාළු අල්ලන්න ගිය දවස? අර ජුලියානෝ පොඩි කොල්ලා වතුරට වැටිලා තෙතබත් වුණු හැටි? ඇත්තටම එදා අපි අල්ලපු මාලුවෙකුත් නැහැ නේද? මතකද ජුලියානෝ ට හීතලක් හැදෙයි කියලා බය වෙලා අපි කෑම තියන්න ගෙනාව පික්නික් බ්ලැන්කට්ටුව කොල්ලාගේ ඔලුවේ ඉඳන් ඔතපු හැටි! ඔයාට මතකද ගඟ අද්දර ෆිග් ගස්වල ගෙඩි ඉදිලා තිබුණු හැටි? ෆිග් කඩන්න කියලා ජුලියානෝ ව ගහකට නග්ගලා ගහ පාමුල ඉඳන් මම ඔයාව සිපගත්ත හැටි? අදටත් මට ෆිග් ගෙඩියක් දැක්කාම ඔයාව මතක් වෙනවා මරියා, මේ බොරුවක් එහෙම නම් නෙමෙයි..”

“මරියා ඔයාට මතකද අපි විටෝරියෝ වෙනේටෝ ගිය දවස? මට මතක හැටියට අපි ගියේ ඔයාගේ තාත්තාගේ පරණ ෆෝඩ් ට්‍රක් එකේ. තාත්තා බැංකුවටයි, පෝර ගන්නයි, පැල ගන්නයි ගිය අතරේ අපි දෙන්නා නගරය පුරාම රස්තියාදු ගහපු හැටි මතකද? ඒ නගරේ හැමතැනම ජෙරනියම් මල් පෝච්චි තිබුණා ඔයාට මතකද මරියා? ලිවෙන්සියා ගඟ අයිනේ බැම්ම දිගේ ඇවිදිමින් අපි ඒ මල් පෝච්චි ගණන් කළා. එදා තමයි ඔයා මට කිව්වේ රිදී දම්වැලක දාපු පුංචි රිදී කුරුසයක් බෙල්ලේ දාන්න ඔයාට ආසාවක් තියෙනවා කියලා. අම්මා නැතිව තාත්තා එක්ක හැදුන නිසා ඔයාගේ ඒ වගේ පුංචි පුංචි ආසාවල් තාත්තාට තේරුණේ නැහැ. ඒ වගේ දේවල් වලට තාත්තාගෙන් සල්ලි ඉල්ලන්න ඔයාට හිත දුන්නෙත් නැහැ. ඇත්තමයි මරියා එදා මගේ අතේ සල්ලි තිබුණා නම් මම ඒ නගරේ රිදී බඩු විකුණන කඩේකින් ඔයාට එයින් දම්වැලක් අරන් දෙනවා. ඒත් මමත් ඔයාලගේ ගොවිපොළේ වැඩකළේ පඩියකට නෙමෙයිනේ. කෑමත් නවාතැනුත් විතරක් වෙනුවෙන් වෙන කෙනෙක් නම් ඒ රස්සාව කරන්නේ නැහැ මරියා, ඇත්තටම මමත් හිටියේ ඔයා නිසා”

එක දිගට කතා කළ ලොරෙන්සෝ එයාගේ කම්මුල ඇඳ උඩ මරියාගේ අත උඩින් තිබ්බා. මරියා ට සමහරවිට ඒ කම්මුල්වල කඳුළු පාරවල් වල තෙත දැනෙන්න ඇති. ලොරෙන්සෝ ඉතුරු ටික කීවේ ඒ ඉරියව්වෙන් ඉඳගෙන.

“මම අදටත් ඕන තැනක් දිව්රනවා මරියා මම ඔයාගේ තාත්තාගේ රිදී කාසි පසුම්බිය ගත්තේ නැහැ කියලා. ඒ වෙලාවේ එහෙම හොරකමක් කරලා ඔයාව නැතිකරගන්න තරම් මම මෝඩයෙක් නෙමෙයි. ඒත් ඔයාගේ තාත්තා එදා හැසිරුණේ පිස්සෙක් වගේ. ඇත්තටම මම ඒ සල්ලි හොරෙන් ගත්තා නම් ඒ ටික අරගෙන පැනලා නොගිහින් මගේ ඇඳුම් කෑලි දෙක තුන අතරේ හංගයි ද? මේ ඔක්කොම අපි දෙන්නාව වෙන් කරන්න ඔයාගේ තාත්තාගේ උපායක් කියලා මට තේරුණා මරියා. ඇත්තමයි මට ඒ වෙලාවේ නම් ළඟ තිබුණු සවලක් අරගෙන එයාට ගහලා මරන්න තරම් තරහක් තිබුණා. ඒත් මම එහෙම නොකර ඔයාලගේ ගෙදරින් පිටවෙලා ගියේ ඔයාට තිබුණු ආදරේ නිසායි. ඔයා සමහරවිට මම කියන දේ විශ්වාස කරන එකක් නැහැ. ඒත් ඒ වෙලාවේ හිතුවක්කාරකමට, ඔයාගේ තාත්තාට පාඩමක් උගන්නන්න ඔයාව මාත් එක්ක අරගෙන ගියා නම් ඔයාටත් අපා දුක් විඳින්න වෙනවා. ඒ කාලෙත් ඒ බව තේරෙන්න තරම් මම මෝරලා හිටියේ. ඊටපස්සේ සෑහෙන්න කාලයක් යනකම් මම ජීවත් වුණේ තැනින තැනට යමින්, මරියා. ලැබෙන කුලියක් මලියක් කරගෙන මම එක එක තැන්වල ජීවත් වුණා. ඒත් මට කවදාවත් ඔයාව අමතක වුණේ නැහැ කියලා කිව්වොත් ඔයා හිතයි මම බොරු කියනවා කියලා. ඒත් ඒක තමයි ඇත්ත. අන්තිමේදී මම හීන දැකපු විදිහට සේලරුවෙක් වුණා මරියා. ලෝකේ වටේම නොවුණත් මූදු තුන හතරක ඇවිද්දා. ඒ කරදිය හීනෙත් ඈතින් ඉඳන් බලන තරම් ලස්සන නැති බව මට තේරුණේ මූද මැදදී. ඉන්පස්සේ මම හිත හදාගෙන ඒ රස්සාව අත ඇරියා. ඒ කාලේ ඔයාව හොයාගෙන එන්නත් හිතුණාට ඔයා ඒ වෙද්දී බොහොම ලස්සන ජීවිතයක් ගත කරනවා ඇති කියලා හිතිලා මම ඒ හීනේ අත් ඇරියා. තමන් ආදරේ කරන හැම දෙයක්ම අයිති වෙන්නේ නැති බවත්, අයිති නොවුණත්, දකින්න නොලැබුණත් සමහරු ගැන දැනෙන ආදරේ වෙනස් නොවෙන බවත් ඒ වෙද්දී මම තේරුම් අරගෙන හිටියේ. මගේ ළඟ ඉතුරු කරගත්තු සල්ලි ටිකක් තිබුණා මරියා. ඉතින් අන්තිමට මම ජෙසොලෝ නගරේ බෝට්ටු ආම්පන්න විකුණන කඩයක් පොඩියට පටන් ගත්තා. කරදියේ නොගියාට කරදිය සුවඳ එක්ක දවස ගතකරන්න මට ඒකෙන් ඉඩ ලැබුණා.”

ලොරෙන්සෝ සුසුමක් හෙලලා ඔලුව උස්සලා මරියා දිහා බැලුවා. තාමත් ඈ උන්නේ නිසොල්මන්ව. සන්සුන් හුස්මට ළය උස් පහත් නොවුණා නම් ඈ සදාකාලික නින්දට වැටිලා කියලා කෙනෙකුට හිතෙන්නත් ඉඩ තිබුණා.

“ලූකා මාව හොයාගත්තේ කොහොමද කියලා මම ඇහුවේ නැහැ මරියා. අඩුම ගානේ ඔයා එයාට මං ගැන මොනවද කියලා තිබුණේ කියලාවත් අහන්න මට හිත් දුන්නේ නැහැ. හදිසියේම එක දවසක, උදේ මම කඩේ අරිද්දි ඒ දොරකඩ බලාගෙන හිටිය කෙනෙක් ‘මරියා ට අසනීපයි, පොඩ්ඩක් ඇවිත් එයා එක්ක කතාකරන්න” කීවාම ඒ මගේ මරියාම ද කියලාවත් මම ඇහුවේ නැහැ. ලූකා ගේ ඇස් වල පිරිලා තිබුණු වේදනාවත්, ආදරයත් නිසා ඒ ඔයාම බව මම දැනගත්තා. ඔයාලගේ ලිපිනය ලීව පුංචි කොළ කෑල්ලක් මගේ අතේ තියලා එදා ලූකා ආපිට හැරිලා ගියා. ඇත්තම කියනවා නම් ඔයාව ආයෙත් දකින්න හිත හදාගන්න මට දවස් කීපයක් ගියා මරියා. ඒක හරි ආත්මාර්ථකාමී සිතුවිල්ලක් නිසා මට සමාවෙන්න. ඒත් මෙතරම් කාලයක් තනිකමට හුරුවුණු මට ආයෙත් ඔයාව දැකලා ලේ ගලන තුවාල හදාගන්න බැහැ කියලා මට හිතුණා. එහෙම දේකින් ආයෙත් ගොඩ එන්න තරම් දැන් මගේ හිත හයිය නැහැ කියලාත් මට හිතුණා. ඒත් ඔයා අසනීපයෙන් බව ලූකා කීව දේ තිස්සෙම මගේ හිතේ උඩට මතුවුණා. සැමියෙක් ඒ වගේ ගමනක් එන්න ලොකු හේතුවක් තියෙන බව මට අන්තිමේදී ඒත්තු ගියා. ඉතින් මම ඔයාව බලන්න ආවා මරියා, අන්තිමේදී මම ආවා! ඔයා ඉක්මණින් සනීප වෙන්න ඕන, එහෙම සනීප වෙලා ඉස්සර වගේ ආයෙත් හිනාවෙලා ඉන්න ඕන. ඔයාට ලස්සන ජීවිතයක් හිමිවෙලා තියෙනවා මරියා, ඔයා තව කාලයක් ඒක විඳින්න ඕන. බොහොම ආදරබර සැමියෙක්, දරුවෙක් ඉන්න, ලස්සන ජීවිතයක් තියෙන ඔයාට සමහරවිට මම මේ කියන්න යන කතාවෙන් නම් වැඩක් නැති වෙයි. ඒත් මම හැමදාම ඔයාට ආදරේ කළ බවත්, ඔයාව ආයෙත් කවදාවත් නොදැක්කත්, ඉස්සරහටත් හැමදාම ඔයාට ආදරේ කරන බවත් මතක තියාගන්න.”

---------------------------------

ලූකා ආයෙත් ගෙදර ආවේ දෙහෝරාවක් විතර ගත වුණාම. එළවලු ගන්න ඒ තරම් වෙලාව ගත නොවුණත් ඒ කාලයෙන් වැඩි හරියක් එයා ගත කළේ උද්‍යානයේ ගහක් යට බංකුවක. මොකක්දෝ නමක් නැති දුකක් එයාගේ හිතේ පිරිලා තිබුණත් ඒ එක්කම තමන් හරි දේ කළ බවට සැනසිල්ලකුත් එයාට දැනුණා.

ගෙදරට ඇතුළු වෙද්දී ලූකා ව පිළිගත්තෙ නිහඬ බව විතරයි. බඩු මල්ල දොරකඩ බිමින් තියලා ලූකා මරියාගේ ඇඳ ළඟට පියමැන්නා. ඒ වෙද්දී අමුත්තා යන්න ගිහින්. මරියාගේ අතේ ගුලිවෙලා රිදී දම්වැලකුත් කුරුසයකුත් තිබුණා, තාම තදින් වැහිලා තිබුණු එයාගේ දෑස් යටින් ගලාගෙන ගිහින් කොපුල් හරහා ඇඳුණු කඳුළු ඉරි දෙකක් තිබුණා.

-හෙල්මලී ගුණතිලක

2024 ඩී බී කුරුප්පු අනුස්මරණ කෙටිකතා තරඟයේ අවසන් වටයට තේරී ‘වෙද නෝනා සහ තවත් කතා’ කෙටි කතා එකතුවට ඇතුළත් වූ කෙටිකතාවකි.

වෙද නෝනා සහ තවත් කතා (2024)

සංස්කරණය - ජගත් ජේ. එදිරිසිංහ

ප්‍රකාශය - සරසවි ප්‍රකාශකයෝ

Digital art

Totoro

මට ජපන් anime කාටූන් බලන්න පුරුදු කළේ පුතා. එයා ඉස්සර ඒවා සැහෙන්න බලනවා විතරක් නෙමෙයි දිගට හරහට ඒවායේ heroes ලා ඇන්දාත් එක්ක. එයා නම් ඒ කාලේ බැලුවේ action වැඩි ඒවා. පුතාගෙන් පුරුදු උනාට පස්සේ මම බැලුවේ fantasy වැඩි ඒවා. ඒ අතරින් My Neighbor Totoro, Spirited Away, Howl's Moving Castle වගේ ඒවා විශේෂයි, හැබැයි මගේ ප්‍රියතම කතාව නම් Arietty. ඒක කොයිතරම් වාරයක් බලලා ඇතිද කියලා මටම මතක නැහැ, බලන හැම වාරයක්ම ඒ කතාව හරි නැවුම්.

දැන් පුතාට anime බලන්න වෙලාවක් නැහැ, ඒ වුණාට අම්මා නම් තාම බලනවා!

 

අද ඇන්දේ Totoro, Chibi Totoro & Soot Sprites 

Mixed media painting

කුරුළු කතා

ඕස්ට්‍රේලියාවේ වැසියෝ සාමාන්‍යයෙන් magpie කුරුල්ලෝ ගැන වැඩි මනාපයක් නැහැ. ඒකට හේතුව එයාලා බිත්තර දාන කාලෙට එයාලගේ කූඩු තියෙන ගස් ළඟින්වත් කවුරුවත් යනවාට අකැමති නිසා. ඒ වෙලාවට එයාලා  ළඟින් යන එන අයගේ ඔලුවලට කොටන්න වගේ පාත් වෙනවා. මේ කාලෙට බයිසිකල් පදින අයත්, මට වගේ කොණ්ඩ බූසි තියෙන අයත් magpiesලාට පේන්න බැහැ.

Magpie කියන්නේ කපුටෙකුට වැඩිය ටිකක් ලොකු, කළු සුදු පිහාටු තියෙන කුරුල්ලෙකුට. මෙයාලා පොඩි පොඩි කණ්ඩායම් තමයි එකට ඉන්නේ. ගොඩක් වෙලාවට ඒ එක පවුලක දෙමව්පියෝ සහ දරුවෝ බව පේන්නේ වැඩිහිටි තරමේ කුරුළු පැටවුන්ටත් අම්මලා කෑම හොයාගෙන ඇවිත් කවනවා පෙනෙද්දී. මම නම් කැමතිම මෙයාලගේ ගායනයට. පෙනුමයි වැඩයි ටිකක් ගොරහැඩි උනත් මෙයාලගේ සංගීතය නම් හරිම මිහිරියි. හීතල උදේ පාන්දරවලට ගස් වල මුදුන් වලින් එක එක තාන වල magpie ගීත දෝංකාර දෙන එක හරි අපූරු ඕස්ට්‍රේලියානු අත්දැකීමක්.

මීට අමතරව magpie  කුරුල්ලෝ විනෝදයට බර කට්ටියක් කියලා මම අහලා තිබුණට ඒක හරියටම දකින්න ලැබුණේ ළඟදී. පුතාගේ ඉස්කෝලේ ළඟ  magpie  පවුලක්ම සැරිසරමින් ඉන්නවා මම කළින් ඉඳන්ම දැකලා තිබුණා. ළඟදී දවසක් මම මෙයාලගේ හරි ලස්සන සෙල්ලමක් දැක්කා. හවසක, පාලු වෙලා තිබුණු badminton court එකක දැලේ යට දාරයේ මේ  magpie  කණ්ඩායම ම එල්ලිලා උඩු යටිකුරුව පැද්දී පැද්දී හිටියා! එහෙම ඉන්න ගමන් කට්ටියම තරඟෙට වගේ මහා හයියෙන් සින්දුත් කියනවා. ටිකක් වෙලා ඉඳලා බිමට බැහැලා තටු දිග ඇරලා හිරි ඇරලා ආයෙත් උඩු යටිකුරුව එල්ලෙනවා. මේ සෙල්ලමට මාත් කොයි තරම් වශී වෙලා බලාගෙන හිටියද කියනවා නම් වීඩියෝ එකක් වත් ගන්න මතක් උනේ නැහැ නේද කියලාත් මතක් වුණේත් පස්සේ. 

මේ සිද්ධිය දැක්කාට පස්සේ මේ විදිහට තනියම හිතලා විනෝද වෙන්න පුළුවන් තරමට තේරුමක් තියෙන magpie කුරුල්ලන්ට මගේ තියෙන සැලකිල්ල වැඩි වුණා! ඉඳ හිට ගහක් ළඟින් යද්දී ඔලුවට කොටන්න වගේ පාත් වෙන එකටත් එයාලට සමාව දෙන්න පුළුවන් තරමට මම දැන් එයාලා ගැන පැහැදිලා ඉන්නේ.

-හෙල්මලී 

Sketch- Ink on paper

ආදරණීය සීයේ

නව හැවිරිදි වන්කා ශුකොව් මීට තෙමසකට පෙර සපතේරුවකු වන අල්යාකින් වෙත වැඩ පුහුණුවීමට යොදවන ලදී. නත්තලට පෙර දින රාත්‍රියේ ඔහු නින්දට නොගොස්  හාම්පුතා ත් ඔහුගේ බිරිඳත් අනෙත් සේවකයන් සමඟ දේව මෙහෙයට යනතුරු බලා සිටියේය. ඉනික්බිති ඔහු තම හාම්පුතාගේ අල්මාරියෙන් තීන්ත කූඩුවක් සහ මළ කෑ තුඩක් සහිත තීන්ත පෑනක් පිටතට ගෙන, පොඩි වුණු කඩදාසි කැබැල්ලක් තමන් ඉදිරියේ දිග හැරීය. ලිවීම ඇරඹීමට පෙර, වන්කා කුටියේ දොර සහ කවුළු වෙතත් පාවහන් තැනීමට ගන්නා අච්චු සහිත අඳුරු රාක්ක වෙතත් කිහිප වරක් බිය මුසු බැලුම් හෙලා සොවින් බර සුසුමක් හෙලුවේය. ඉනික්බිති බංකුව මත කඩදාසිය ඇතිරූ ඔහු, ඒ අසලින් දණ ගසාගෙන ලියන්නට විය.

“ආදරණීය සීයා, කොන්ස්ටන්ටින් මාකරිච්,” ඔහු ලිවීය. “ඔබට ලියුමක් ලියන්නට මට සිතුණා. ඔබට සුබ නත්තලක් වේවා. ඒ වගේම ඔබට දෙවියන් වහන්සේගෙන් යහපත් දේ ම ලැබේවා. අම්මාත් තාත්තාත් නැති මට ඉන්නේ ඔබ විතරයි.”

තම ඉටිපන්දමේ ආලෝකය වැටී කුටියේ කෙළවරක වූ ප්‍රතිමාව දිලිසෙන අයුරු බලා සිටි වන්කා තම සීයා ගැන කල්පනා කරන්නට විය. තම සීයා වන කොන්ස්ටන්ටින් මාකරිච්, ශිවාරෙව් නම් ප්‍රභූ පවුලකට අයත් වත්තක රාත්‍රී මුරකරු ලෙස සේවය කළේය. කුඩා සිරුරකින් හෙබි හැටපස් හැවිරිදි මහල්ලෙකු වූවත් සීයා අපූරු කාර්යශූර අයෙකු විය. ඔහුට තිබුණේ මත් දෑසක් සහ නිරතුරු සිනාවෙන් පිරුණු මුවකි. දිවා කාලයට ඔහු එක්කෝ මෙහෙකරුවන් වෙනුවෙන් වෙන් වූ මුළුතැන්ගෙහි නිදා ගත්තේය. නොඑසේ නම් එහි කෝකියන් සමඟ විහිලු තහළු කරමින් පසු වූයේය. රාත්‍රී කාලයේදී බැටළු සමින් තැනූ කබා කිහිපයක් පොරොවාගෙන ඔහු ගෙඋයන වටා ඇවිද්දේ තම අත වූ කුඩා ලී මිටියෙන් ඒ මේ අතට තට්ටු දමමිනි. ‘කෂ්ටන්කා’ නම් මහලු බල්ලාත්, මුගටියකු වැනි දිගටි හැඩරුව නිසා ‘ඊල්’ නම ලද බල්ලාත් තම හිස් පහත් කරගෙන ඔහු පසුපස ඇවිද ගියහ. ඊල්, අනවශ්‍ය තරමට ආචාරශීලී බවක් සහ සුරතලයක් දැක්වූ සතෙකු විය. ඔහු ආගන්තුකයන්ටද තම ස්වාමියාටද දැක්වූයේ එක සමාන කරුණාවන්ත බවකි. නමුත් ඌ තරමක අපකීර්තියකට ලක් වූවෙකි. උගේ යටහත්පහත් බවට යටින් තිබුණේ අතිශය කපටිකමකි. ඉඳහිට රහසින් රිංගා විත් කාගේ හෝ විලුඹ සපා කන්නට, ගබඩා කාමරයකට රිංගන්නට නොඑසේ නම් ගැමි ගෙවත්තකින් කිකිළියක් සොරා කන්නට ඌට වඩා වෙනත් හපනෙකු නොවීය. කිහිප වතාවක්ම උගේ පසුපස ගාත් ගැලවී යන්නට තරම් අනතුරු සිදු වී,  දෙවතාවක් පමණ ඌ ව එල්ලනු ලැබී තිබිණි. මීට අමතරව හැම සතියකම පාහේ සිරුර අඩපණ වනතුරු ඌ ගුටිකා ද තිබුණු නමුත් මේ කිනම් ව්‍යසනය වූවත් ඌ ඊළඟ දවසේත් නැවත උද්යෝගීමත්ව පෙනී සිටීමට සමත් විය.

තේ තම සීයා ගේට්ටුව අසල සිටගෙන, දෑස් කුඩා කරමින්, පල්ලියේ රතු පැහැති කවුළු දෙස බලමින්, තම ෆෙල්ට් බූට් සපත්තු වල අඩි හප්පමින්, මෙහෙකරුවන් සමඟ විහිලු තහළු කරමින් පසුවන අයුරු වන්කාට මැවී පෙනුණි. ඔහුගේ කුඩා ලී මිටිය බඳ පටියෙන් එල්ලෙමිනි. සීතල නිසා තම දෑත් අතුල්ලමින්, වරෙක මෙහෙකාර කෙල්ලද, තවත් වරෙක කෝකි කාන්තාව ද කොනිත්තමින් ඔහු සිනාසේ. 

“දුම්කුඩු ටිකක් ඕන ද?” කාන්තාවන්ට ඔහු තම දුම්කුඩු පෙට්ටිය පායි. 

කාන්තාවන් දුම්කුඩු උරා කිඹුහුම් හරිද්දී සීයා මහත් සේ විනෝදයට පත් ව සිනාසෙමින් කෑ ගසයි. 

“ඔය නහයවල් හීතලට ගල් ගැහිලා තියෙන්නේ, ඒවා ගලවලා අරිමු!”

ඔහු බල්ලන්ටද දුම්කුඩු පායි. කෂ්ටන්කා කිඹුහුම් ඇර, තම හිස ගස්සා උරණ වී ඉවතට යයි. ඊල් නම් තම ආචාරශීලී බව නිසා කිඹුහුම් නොඇරියත්, තම වලිගය වනන්නේ ය. කාලගුණයෙහි සුන්දර බවට අමතර ව වාතය නැවුම් ව, පාරදෘශ්‍ය ව පවතින බවක් දැනේ. රාත්‍රිය අඳුරු වුවත් නිවෙස්වල සුදු පැහැති පියසි, දුම් කවුළු වලින් පිටවෙන දුම් කැරළි, තුහින වැටීමෙන් රිදී පැහැ ගැන්වුණු ගස්, හිම කණ්ඩි ආදියෙන් යුතු මුළු ගම්මානයම ඒ උස් බිමට දිස් වේ. මුළු අහසම ප්‍රීතියෙන් දිදුලන තරු වලින් පිරී ඇති අතර ක්ෂීරපථය, හිමෙන් ඔප දමන ලද කලක මෙන් පැහැදිලිව දිස් වේ.  

වන්කා සුසුමක් හෙලා, පෑන තීන්තයේ ඔබා නැවතත් ලියන්නට ගත්තේය. 

“ඊයේ මම හොඳ බැනුමක් ඇහුවා. මෙයාලගේ පොඩි එකාව තොටිල්ලේ පද්දමින් ඉන්දැද්දී මට නින්ද ගිය නිසා ලොකු මහත්තයා මගේ කොණ්ඩයෙන් ඇදලා අරගෙන, බූට්ස් දිග අරින්න ගන්න පොල්ලකින් මට ගැහුවා. ඒ වගේම ගිය සතියේ ලොකු නෝනා මට හෙරින්ග් මාලුවෙක් සුද්ද කරන්න කිව්වාම මම උගේ වලිගෙ පැත්තෙන් සුද්ද කරන්න පටන් ගත්තා කියලා නෝනා මාළුවා මගේ මූණේ ඇතිල්ලුවා. මෙතැන වැඩකරන මිනිස්සු මාව විහිලුවකට අරන් තියෙන්නේ. එයාලා මාව වොඩ්කා ගේන්න තැබෑරුමට යවනවා. ලොකු මහත්තයාගේ පිපිඤ්ඤා හොරකම් කරන්න යවනවා. ඉතින් ඊටපස්සේ ලොකු මහත්තයා මට අතට අහුවුණු දෙයින් ගහනවා. ඒ වගේම සීයේ මෙහෙ කන්න කිසි දෙයක් නැහැ. උදේට එයාලා මට පාන් දෙනවා, දවල්ට කැඳ, රෑට ආයෙත් පාන්. තේ, සුප් එහෙම තිබුණොත් නෝනා යි මහත්තයයි ඒවා ඔක්කොම ගිලලා දානවා. මම නිදාගන්නේ කොරිඩෝවේ, මේ කාලකණ්නි පොඩි එකා අඬන සැරයක් ගානේ මම තොටිල්ල පද්දන්න ඕන නිසා මට නින්දක් නැහැ. අනේ සීයා මට අනුකම්පා කරලා මාව මෙහෙන් ගමට අරගෙන යන්න. මට මේක ඉවසන්න බැහැ. මම සීයාගේ කකුල් දෙක අල්ලලා වැඳලා කියන්නම්, සීයා වෙනුවෙන් මම සදාකාලිකව දෙවියන්ට යාඥා කරන්නම්, මාව මෙහෙන් අරගෙන ගියේ නැත්නම් මාව මැරිලා යාවි.”

වන්කාගේ දෙතොල් වෙව්ලන්නට විය. දැලි වැකුණු සුරතින් තම දෑස පිස දැමූ ඔහු ඉකියක් මැඩ ගත්තේය. 

“මම සීයාගේ දුම්කුඩු කොටලා දෙන්නම්,” ඔහු තවදුරටත් ලියන්නට විය. “මම ඔයා වෙනුවෙන් යාඥා කරන්නම්. මම වැරද්දක් කළොත් සීයාට පුළුවන් සීඩෝර් ගේ එළුවාට වගේ මට තලන්න. මට රස්සාවක් නැතිව හරියන්නේ නැහැ කියලා සීයාට හිතෙනවා නම් මම ගබඩා කාරයාගෙන්  බැගෑපත් වෙලා ඉල්ලන්නම් එයාගේ බූට්ස් සපත්තු පිරිසිදු කරන්න මට ඉඩ දෙන්න කියලා. එහෙම නැත්නම් මම ෆෙද්කා වෙනුවට එඬේර රස්සාවට යන්නම්. අනේ සීයේ, මෙහෙ කිසිම ජීවිතයක් නැහැ, මට මේක ඉවසන්න බැහැ. මට මෙහෙන් පැනලා ගමට එන්න උවමනා උනත් මට ඒ ගමනට දාන්න බූට්ස් නැහැ, මාව මඟදී සීතලට ගල් වෙයි කියලා මට බයයි. මම ලොකු වුණාම සීයාව බලාගන්න පොරොන්දු වෙනවා, කිසි කෙනෙකුට සීයාට කරදර කරන්න ඉඩ දෙන්නේ නැහැ. සීයා ස්වර්ගස්ථ වුණාම මම දැන් අම්මාගේ ආත්මය වෙනුවෙන් යාඥා කරනවා වගේම සීයා වෙනුවෙනුත් යාඥා කරන්නම්. 

මොස්කව් කියන්නේ ලොකු නගරයක්. බැලූ බැලූ අත තියෙන්නේ ලොකු මහත්තුරුන්ගේ ගෙවල්. ඒ වගේම හැමතැනම අශ්වයෝ ඉන්නවා, හැබැයි බැටළුවෝ නම් නැහැ. මෙහෙ ඉන්න බල්ලෝ නපුරුත් නැහැ. මෙහෙ කොල්ලෝ රංචුව කිසි කෙනෙකුට පල්ලියේ ගීතිකා කණ්ඩායමට එකතු වෙන්න ඉඩ දෙන්නේ නැහැ. මේ පළාතේ කඩවල ඕන මාලුවෙක් අල්ලන්න ගැලපෙන බිලී කොකු විකුණන්න තියෙනවා. ඒවා බොහොම හොඳ මට්ටමේ ඒවා, රාත්තල් හතලිහක මාලුවෙක් උනත් ඒවායින් අල්ලන්න පුළුවන්. මම දැකලා තියෙනවා සමහර කඩවල තුවක්කු පවා විකුණන්න තියෙනවා. ඒවා මෙහෙ ලොකු මහත්තයාගේ ළඟ තියෙන තුවක්කු වගෙයි, ඒ නිසා ඒවා එකක් රූබල් සීයක් තරම් මිළ වුණත් මම පුදුම වෙන්නේ නැහැ. මෙහෙ මස් කඩ වල කැලෑ කුකුළෝ, හාවෝ, මාළු එහෙම විකුණන්න තියෙනවා, ඒත් ඒ සත්තු දඩයම් කළේ කොහෙන්ද කියලා කවුරුවත් කියන්නේ නැහැ.

අනේ සීයේ, මහා මන්දිරයේ නත්තල් ගහ සැරසුවාම මට රත්තරන් පාට ගෑව වෝල්නට් එකක් අරන් තියාගන්නවාද? ඒක මගේ කොළ පාට පෙට්ටගමට දාලා තියන්න. ඔල්ගා ඉන්ත්යවේනා පුංචි නෝනාට කියන්න ඒක වන්කා ට කියලා.”

හැඬුම්බර සුසුමක් හෙලූ වන්කා නැවතත් කවුළුවෙන් එපිටට නෙත් යොමු කළේය. හැම වසරකම සීයා තම හාම්පුතා වෙනුවෙන් නත්තල් ගසක් සොයන්නට කැළයට යන අයුරුත් ඒ ගමනට තමන් එකතු වන අයුරුත් ඔහුට සිහි විය. එය කෙතරම් සුන්දර කාලයක්ද! ඒ ගමන් වලදී වනය හිම පතනයෙන් ගුම් දුන් අයුරු, සීයා උගුර පෑදු අයුරු සහ තමන්ගේ සිනා හඬ පවා වන්කා ට ඇසෙනවා සේ විය. තෝරාගත් නත්තල් ගස කපා බිම හෙලීමට පෙර සීයා තම දුම් පයිප්පය උරා, දුම්කුඩු බිඳක් ආශ්වාස කර සීතලෙන් ගල් ව සිටි වන්කා ට  සිනාසෙන්නේය. තුහිනයෙන් වැසුණු තරුණ දේවදාර ගස් සීරුවෙන් සිටින්නේ කපා දැමීමට තෝරාගනු ලබන්නේ තමන්ගේ කවරෙකුදැයි සිතමින් මෙනි. බැලූ බැලූ අත හාවුන් හිම කණ්ඩිවලට ඉහළින් පැන දුවනු පෙනුණේ  ඊතල මෙනි. “ඕකාව අල්ලපන්.. අල්ලපන්.. ආ වලිග කොට යක්ෂ පැටව්!” ඒ වෙලාවට සීයාට මෙසේ කෑ නොගසා සිටින්නට නොහැකි විය. 

නත්තල් ගස කපා ගත් පසු සීයා එය බිම දිගේ ඇදගෙන මන්දිරය වෙතට ගෙනගොස් ඉනික්බිති එය සැරසුවේය.ඒ නිවැසියන් අතරින් වන්කා ගේ ප්‍රියතම සාමාජිකාව වූ ඔල්ගා ඉන්ත්යවේනා ට වසරේ කලබලම කාලය එයයි. වන්කා ගේ මව වන පෙලගේයා මිය යන්නට පෙර, ඈ මන්දිරයේ මෙහෙකාරියක්ව රැකියාව කරද්දී ඔල්ගා වන්කාට නෙක රසකැවිලි දුන්නාය. එමෙන්ම ඈ අලස කම මකාගන්නට ඔහුට ලියන්නට, කියවන්නටත්, සියයට ගණන් කරන්නටත්, නටන්නටත් ඉගැන්වූවාය. පෙලගේයා අන්ත්‍රා වූ පසු වන්කා තම සීයා සමඟ ජීවත් වීමට මෙහෙකරුවන්ගේ මුළුතැන්ගෙය වෙතත් ඉන් ටික කලකට පසු මොස්කව් හි සපතේරුවාගේ නිවසටත් මාරු කෙරිණි.

“අනේ සීයේ කොහොම හරි එන්න,” වන්කා දිගටම ලිපිය ලියන්නට විය. “දෙවියන්ගේ නාමෙට මාව මෙතැනින් ගලවා ගන්න. මම වගේ අසරණ අනාථ දරුවෙකුට අනුකම්පා කරන්න. මෙහෙ හැම කෙනෙක්ම මට කරදර කරනවා, මම හැම තිස්සෙම බඩගින්නේ ඉන්නේ, මට පුදුම දුකක් දැනෙන්නේ, මට නිතරම ඇඬෙනවා. ලඟදි දවසක් ලොකු මහත්තයා ගහද්දි මාව බිම ඇදගෙන වැටුණා. මගේ ජීවිතය බල්ලෙකුගේ ජීවිතේටත් අන්තයි… 

සීයේ අල්යෝනාවත්, එකැස් යෙගෝකාවත්, අශ්ව කරත්තකාරයාත් මම මතක් කළා කියන්න. සීයේ මගේ සර්පිනාව කාටවත් දෙන්න එපා. මම නවතිනවා, ඔබේ මුණුබුරා ඉවාන් ශුකොව්. අනේ සීයේ ඉක්මණින් එන්න.”

වන්කා තම ලිපිය ලියූ කඩදාසිය දෙවරක් නවා, පෙර දිනයේදී කොපෙක් එකක් දී මිළදී ගත් ලියුම් කවරයට බහාලූයේය. මඳක් කල්පනා කළ ඔහු පෑන තීන්ත කූඩුවේ ඔබා ලිපිනය ලියන්නට විය. 

ගමේ ඉන්න සීයාට

ඉනික්බිති ඔහු හිස කසමින් මඳක් කල්පනා කර ඊට මෙලෙස එකතු කළේය. 

කොන්ස්ටන්ටින් මාකරිච්

බාධාවකින් තොරව තම ලිපිය ලියාගැනීමට හැකි වීම ගැන සතුටු වූ වන්කා, තම තොප්පිය හිස ලාගෙන, කබාය පළඳින්නට වත් තාවර නොවී, කමිසය පිටින්ම වීදියට දිව ගියේය. 

පෙර දිනයේදී ඔහු මස් වෙළඳ සැලේ සේවකයන්ගෙන් තැපෑල ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය විමසා තිබිණි. ලියුම් පෙට්ටි වලට දමන ලද ලියුම්, බේබදු අසරුවන් එළවනු ලබන, සීනු සවිකරන ලද තැපැල් අස් රිය මඟින් ලෝකය පුරාවට රැගෙන යන බව ඔවුහු කීහ. වන්කා කිට්ටුවෙන්ම තිබුණු ලියුම් පෙට්ටිය වෙතට ගොස් එහි විවරය තුළින් තම වටිනා ලියමන ඇතුල් කළේය. 

ඉන් පැයක් ගතවෙද්දී, මිහිරි බලාපොරොත්තු හද පොදි බැඳගෙන ඔහු නිදන්නට විය. ඔහු සිහිනෙන් දුටුවේ ඔහුගේ සීයාවයි. සීයා ගිනි උදුන අසල හිඳගෙන දෙපා පද්දමින් තමන්ගේ ලියමන කියවනවා ඔහු දුටුවේය. සීයාගේ දෙපා අසල, තම වලිගය වනමින් ඊල් වැතිර සිටියේය. 

පරිවර්තනය- හෙල්මලී ගුණතිලක 

Translation of the short story ‘Vanka’ by Anton Chekov

සිසිල සඟරාව - ජූලි 2025 කලාපය 

(සිසිල සඟරාව ඕස්ට්‍රේලියාවේ, නිව් සවුත් වේල්ස් හි සිංහල සංස්කෘතික හමුවේ ලේඛක සංසදයේ ප්‍රකාශනයකි)

Image generated by Meta AI

'ප්‍රේමයේ දහමේ හැටි'

සමහර සින්දු මට මුණගැහෙන්නේ ඒවා එළි දක්වලා අවුරුද්දක් හමාරක් ගියාම, සමහර වෙලාවට ඊටත් වැඩියි. එහෙම පස්සේ, අහම්බෙන් මුණ ගැහෙන එකෙත් විශේෂ බවක් තියෙනවා, එතකොට ඒක discovery එකක් වගේ දැනෙනවා. මේ එහෙම සින්දුවක්. 

සඳ දිය ගලා අතුරන හැටි 

Artist | Nipuna Randula
Lyrics | Neluka S Fernando
Melody & Music Director | Kapila Aparakka

(සින්දු + visual වලට මගේ වැඩි මනාපයක් නැති නිසායි සින්දුව link එකක් හැටියට දාන්නේ)

වැසි දිනක දී

මෝනිං ග්ලෝරි මල් ගාලේ
ඇදී යන ගොළුබෙල්ලන්
රෝස පැහැති හිම යානා පදවන්නන් මෙනි
රාස්බෙරි පඳුරේ
රත් පැහැ ඇඟිලි වන් එල මැද
මකුළුවෙකු තද නින්දේ ය
මා කුමක් කළ යුතු ද?
මා කුමක් කළ යුතු ද?

වැස්ස සෙමෙන් ඇද හැලේ
ඒ මැද පුංචි කුරුල්ලන් පමණක් නොව
කුරුමිණියන් පවා ප්‍රීතියෙනි
හරිත පැහැ පත්‍ර
වැසි දිය සියල්ල උරාගනිමිනි
මා කුමක් කළ යුතු ද?
මා කුමක් කළ යුතු ද?

දෙබෙරෙකු,
තම කඩදාසි මාලිගාවේ පිල උඩ සිටී
නිල් පැහැති කෙකින්න වළාකුලකින් පාව එමිනි
අඳුරු දියෙන් ඉහළට පනින මාළුන්ගේ 

පෙනෙන්නේ මුව සහ දේදුන්නක් පමණි

අද උදෑසන
විලේ වූ නෙලුම් මල්
මොනේ ගේ චිත්‍රයේ නෙලුම් මල් වලට නොදෙවෙනි විය
දෙනියේ ගැවසෙන කුඩා දරුවන්
ඉන් ඉවතට කැඳවාගෙන විත්
කීකරු ලෙස, ප්‍රයෝජනවත් ලෙස
ශිෂ්ටත්වයේ අකුරු වෙත යොමු කරන්නට
මට තවදුරටත් උවමනා නැත
ඔවුන් තෘණ පැලයකට වඩා උසස් යැයි උගන්වන්නට
මට අවශ්‍ය නැත
(ඔවුන් ඊට වඩා උසස් නැත)

Translation of the poem 'Early Morning, My Birthday' by Mary Oliver

පරිවර්තනය - හෙල්මලී ගුණතිලක 

Digital art

"ඉතින් මම ඉන්නවා..."

මෑතක ජනප්‍රිය වුණු සනුක වික්‍රමසිංහ ගේ 'ඉතින් මම ඉන්නවා' ගීතය අහන්නත් දකින්නත් ලැබුණු නිසා ඒ ගැන පුංචි සටහනක් හිතුණා. 

සනුකගේ සින්දුවක් මම 'හරියට' ඇහුව පළවෙනි වතාව මේක. මේ සින්දුවේ පද, තනු සහ ගායනය තුනම සනුකගෙන්. ඒක සුවිශේෂී දක්ෂකමක්. මොකද ඒ වචන බොහොම හැඟීම්බරයි, ඒ වගේම ලගන්නාසුළුයි. තනුවත්, හඬත් ඊටම ගැලපෙනවා.

අලුතෙන් නිකුත් වෙන සින්දුවලට අරුත්බර visual එකක් එකතු කරන එක මෑත කාලේදී ඇතිවෙලා තියෙන හොඳ ට්‍රෙන්ඩ් එකක්. පහුගිය කාලේ ජනප්‍රිය වුණු සින්දු කීපයක්ම මේ ක්‍රමය අනුගමනය කරලා තිබුණා. සමහර වෙලාවට සින්දුවේ පද යටපත් වෙන තරමට රූප රාමු ප්‍රබල වුණු අවස්ථා නැත්තෙත් නැහැ. අද කාලේ visual එකක් නැතිව සින්දුවක් මාකට් කරගන්න බැරිවත් ඇති. 

මේ සින්දුවටත් බොහොම දක්ෂ රංගන ශිල්පීන් පිරිසක් එකතු කරගෙන කළ visual එකක් තියෙන්නේ. පාසල් දැරියක් තරුණ ගුරුවරයෙක් ගැන හිතේ ඇතිවුණු අහිංසක crush එකක් සහ නොහිතූ විදිහට ඒක නිසා ඇතිවෙන ලොකු ප්‍රශ්නයක් මේ සින්දුවේ පුංචි ඉඩේ දී පෙන්නනවා. ඒ වගේම ඒ තරුණ ගුරුවරයා ඒ ප්‍රශ්නය ඇතිවෙන්න කළින් ඉඳන්ම anxiety, panic attacks වගේ දේවල් වලට ලක් වෙන කෙනෙක් බවත් බොහොම සියුම් ව පෙන්නනවා. පුංචි සිද්ධියක් නිසා මහා විනාසයක් වෙන්න පුළුවන් හැටි, ජීවිත පවා විනාස වෙන්න පුළුවන් හැටි හැබෑම දක්ෂයෝ ටිකක් එකතු වෙලා අපූරු නිර්මාණයකට එකතු කරලා. ධනුෂ්ක ඩයස්, කුෂන්‍යා ෆොන්සේකා, චන්ද්‍රලේඛා පෙරේරා රංගනයෙන් දායක වෙන මේ visual එක උසස් මට්ටමක වැඩක් බවට විවාදයක් නැහැ.

දැන් මේ ටික තමයි ඒ සින්දුව ගැන unpopular opinion වර්ගයට වැටෙන මගේ අදහස. මට නම් සින්දුවක වචන- තනුව- හඬ තමයි වැදගත්ම. visuals ඕනෑම නැහැ. සින්දුවේ පද වලට visual එකකින් බලෙන් අර්ථකථනයක් ඔබ්බනවට මගේ නම් වැඩි මනාපයක් නැහැ. මේ සින්දුවේ පද බොහොම හිත කම්පනය කරන සුළුයි, ඒ වගේම අනන්‍යයි. ඒවාට පවතින්න, ප්‍රසිද්ධ වෙන්න රූප රාමු අත්‍යවශ්‍ය නැහැ කියන එකයි මගේ අදහස.

තමන් ආදරෙන් ඇදහූ රුවත්, හිතේ රැව් දුන්නු හඬත් නොඇසෙන නොපෙනෙන මානෙක ඉන්න වීම කෙනෙකුට කරන්න වෙන අමාරුම දෙයක් වෙන්න පුළුවන්. ඒත් සමහර වෙලාවට ඒ වගේ දුෂ්කර දේවල් වලින් අපිට ගැලවීමක් නැහැ. 

අනේ මං ආදරෙන් ඔපලූ
හඬින් රැව්දෙයි වදන් තෙපලූ
ඉතින් මම ඉන්නවා
නුඹේ හඬ නෑසෙනා මානේ

අනේ මං ආදරෙන් ඇදහූ
රුවින් රුදු වේදනා කැඳවූ
ඉතින් මම ඉන්නවා
නුඹේ රුව නොපෙනෙනා මානේ

//සදාතන පෙම් කතා අතරේ අපේ පෙම මැකීයයි කතරේ// මේකත් මේ පද අතරේ තියෙන බොහොම සිත රිදවනසුළු කාරණාවක්. ලෝකයේ තියෙන සදාකාලික පෙම් කතා අතරේ සමහර අයගේ කතන්දර වටිනාකමක් නොලබාම මැකිලා යනවා. ඒත් ඊට සම්බන්ධ අයගේ රිදුම නොවෙනස් ව පවතිනවා. //නුඹේ සුවඳින් පිරී හසරේ හඹා එමි හැම භවේ සසරේ// අන්තිමට ඉතුරුවෙන්නේ එහෙම ප්‍රාර්ථනාවක් විතරයි.

visual එක කොයිතරම් ලස්සන වුනත් මම නම් මේ සින්දුව අහන්න කැමති රූප රාමු නැතිව. සනුක ගේ පද, තනු වගේම හඬ හොඳටම හිතට දැනෙන්නේ එතකොටයි. මේ සින්දුවේ තරමක 'රූකාන්තමය' ලක්ෂණ තියෙන බවට සනුකට පොඩි චෝදනාවක් කරලා තියෙනවාත් මම කොහේ හරි දැක්කා. එහෙම බවක් නම් ගීතය අහද්දී දැනෙනවා තමයි. ඒත් මම නම් ඒකෙ වැරද්දක් දකින්නේ නැහැ. එකිනෙකා ඇසුරේ ඉන්දැද්දී නිර්මාණකරුවෝ එකිනෙකාගේ ආභාෂය ලබන එක සාමාන්‍ය දෙයක්. කොහොම කළත් සනුකත්, රූකාන්ත ත් දෙන්නෙක් මිසක් කවදාවත් එක්කෙනෙක් වෙන්නේ නැහැ, ඒ වගේම මේකට සනුකට රූකාන්තගේ ආශිර්වාදය ලැබුණු බව පැහැදිලියි.

හිත කම්පනය කරන්න පුළුවන් සින්දු වලට මගේ විශේෂ කැමැත්තක් තියෙනවා. මේ සින්දුවත් අනිවාර්යයෙන් ඒ වර්ගයට අයිති වෙනවා.

.

.

.

සඳේ මම ඉන්නවා
නුඹේ රුව නොපෙනෙනා මානේ
නුඹේ හඬ නෑසෙනා
අසල්වැසි තාරුකා මඬලේ
.
.
.

ඉතින් මම ඉන්නවා
Lyrics - Sanuka Wickramasinghe
Composition, Music Arrangement, Programming & Production - Sanuka Wickramasinghe
Mix & Master - Sanuka Wickramasinghe
Music Video Created by Chamil Pathirana

ඩිජිටල් චිත්‍ර- 2

මගේ ඩිජිටල් චිත්‍ර ප්‍රදර්ශනයක් තියන්න කියලා ගිය අවුරුද්දේ යෝජනා කළේ මගේ බ්ලොග් මිතුරු මිතුරියෝ තමයි. ඒ නිසා මම ඒ වෙද්දී ඇඳලා තිබුණු චිත්‍ර එකතු කරලා වීඩියෝ එකක් දැම්මා. මේ අවුරුද්දෙත් තව වීඩියෝ එකක් දාන්න හිතුණේ ඊටපස්සේ ඇන්ද චිත්‍ර සෑහෙන්න තියෙන බව තේරුණු නිසා. මෙතැන චිත්‍ර 52ක් තියෙනවා. ගණන් හදලා බැලුවාම මම සතියට එක චිත්‍රයක් විතර ඇඳලා කියලා තේරුණේ තව මීට ඇතුළත් නොකළ ඩිජිටල් චිත්‍ර ටිකකුත් තියෙන නිසා! අතින් අඳින චිත්‍ර නම් sketch books පිරෙද්දී තියෙන ගාණ තේරුණත් ඩිජිටල් චිත්‍ර ටික මෙහෙම එක තැනකට එකතු කරනකම් මේ තරම් තියෙයි කියලා හිතුණේ නැහැ.

මෙහෙම චිත්‍ර අඳින්න වෙලාව කොයින්ද කියන එක මට නිතර අහන්න ලැබෙන ප්‍රශ්නයක්. බහුතරයක් ඩිජිටල් චිත්‍ර මම හරි ඉක්මණින් අඳිනවා. (සියුම් වැඩ කිඩ නැති ඒවා) මම සමහර චිත්‍ර අඳින්නේ තව දෙයක් කරන ගමන්. ඒ කියන්නේ audio book එකක් අහද්දී, නැත්නම් කෝල් එකක් අතරතුර. මට ඒ වැඩ දෙකම පටලවා ගන්නේ නැතිව එක සැරේ කරගන්න පුළුවන්. ඉස්සර ස්ටයිලස් එකෙන් ඇන්දාට ඒ කම්පියුටරේ ඇණ හිටි නිසා මේවා නම් ඔක්කොම වගේ mouse හෝ touch pad එකෙන් ඇන්ද ඒවා.

මම ඩිජිටල් චිත්‍ර ඇඳීම ගැන කිසිම හැදෑරීමක් කරලා නැති බවත්, තනිකරම self taught බවත්, හරියට අඳින්න පටන් අරන් තාම අවුරුද්දක් දෙකක් වගේ බවත් මේ එක්කම කියන්න ඕන. පොදුවේ කොයි මාධ්‍යයෙන් චිත්‍ර ඇන්දත් ඒක මට බොහොමත්ම හිත නිවන වැඩක්. මම ලියන, පරිවර්තනය කරන දේවල් ලස්සන කරන්න ඒවා පාවිච්චි කරන්න පුළුවන් වීම බෝනස් එකක්. 

ඉතින් මේ අවුරුද්දේ මගේ ඩිජිටල් චිත්‍ර ප්‍රදර්ශනය රස විඳින ගමන් තමන් කැමතිම චිත්‍ර ගැන කියන්න කියලා මගේ ෆෑන්ස්ලාට ආරාධනා කරනවා! 

Digital Art HG by Malie G

වැහි ලිලී මල්

වැහි ලිලී මලක පින්තූරයක් අහම්බෙන් ඇහැ ගැටිලා මට ඒක බලාගෙන චිත්‍රයක් අඳින්න ලොකු ආසාවක් ආවා. වැහි ලිලී මල් දකිද්දී මට මතක් වෙන්නේ අපේ ලංකාවේ ගෙදර මිදුල. අපේ අම්මා ඒ මිදුල පුංචි මල් වත්තක් කරලා තිබුණේ. ලස්සනට මල් හිටවලා තිබුණු පාත්ති වල ගැට්ටේ එක දිගට රෝස පාටත් සුදු පාටත් වැහි ලිලී මල් පඳුරු සිය ගාණක් තිබුණා. මේ මල් ජාතියට මේ නම ලැබිලා තියෙන්නේ ඒවා වැස්ස එක්කම පිපෙන නිසා කියලා තමයි කියන්නේ. ලංකාවේ වැස්සෙන් හිඟයක් නැති නිසාද කොහෙද මේ පඳුරු වල නිතරම මල් පිරිලා තිබුණා. 

අපේ ගෙදර මිදුල සුදු වැලි අතුරලා තිබුණේ. බොහොම කාලෙකට ඉස්සර, ඒ ගෙදරට පදිංචි වුණු අලුත, තාත්තා මිදුලේ කෙළවරක හිටවපු යාපනේ අඹ පැළය පස්සේ කාලෙක මුළු මිදුලම වැහෙන්න අතු විහිදලා අපට හෙවනත්, රසම රස අඹත් දුන්නා. අපි පොඩි කාලේ ඉඳන්ම හැමදාම ඒකෙ අත්තක ඔන්චිල්ලාවක් තිබුණා. මුලදී අපිත්, පස්සේ කාලෙක අපේ ළමයිනුත් මේ ඔන්චිල්ලාව පැද්දා. අඹ ගහෙන් නිතර කොළ වැටිලා මිදුල හැඩි වුණ නිසා ඒ දවස්වල අපේ ගෙදර කවුරු හරි ඉඩක් ලැබුන විදිහට දවසට සැරයක් දෙකක් මිදුල අතු ගෑවා. අක්කලාත් මාත් ඒ දවස්වල මිදුල අතුගාන්නෙ තරඟෙට. පොල් අත්තේ රටාවට මිදුල අතුගාන එක මම ආසාම වැඩක්. 

වැහි ලිලී මල් වලට අමතරව අපේ ගෙවත්තේ ආරුක්කුවකට යවපු rain of gold කහ මල් වැලකුත්, තව සුදු රෝස මල් ආරුක්කුවකුත් තිබුණා. ඒ වගේම ඒ මතකය දිගේ යද්දී අම්මාගේ ආදර සාත්තුව ලබලා මල් පුරවාගෙන හිටිය ඉට්සෝරා සහ ඇන්තූරියම් පඳුරුත්, පෙබරවාරි මාසෙට මනමාලියක් වගේ සැරසෙන නිසා වැලන්ටයින් කියලා අඳුන්වපු රෝස පාට මල් පොකුරු පිරුණු ගහත්, පේර ගහ වැහෙන්න හැදිලා තැඹිලි පාට මල් කිණිති පුරවාගත්ත මකුළු මල් වැලත් මට මතක් වෙනවා. අඹ ගහේ දෙබලක තාත්තා රඳවලා තිබුණු ඕකිඩ් මල් වර්ග එකිනෙකාට තරඟෙට වගේ පිපුණා. හැම පෝයටම 'පරෙවි මල්' කියලා අපි කියපු පරෙවියෙකුගේ හැඩේ ඕකිඩ් මලුත්, වෙසක් මාසෙට විතරක් පිපෙන රෝස පාට ඕකිඩ් මල් වර්ගයකුත් මේ අතර තිබුණා. වත්තේ එක කෙළවරක තිබුණු බට පඳුරු හැඩේට කපලා තියාගන්න එක ඒ කාලේ ලොකු අක්කා ස්වේච්ඡාවෙන්ම භාර අරගෙන කරපු වැඩක්. ඒ කාලේ අක්කලාත් මාත් මේ මල් වලටත් ගේ පිටිපස්සේ තිබුණු එළවලු වගාවටත් වතුර දාන්න උදවු වෙනවා. සමහර වෙලාවට එක පාරට හයියෙන් වැහලා පාත්තිවල වැහි ලිලී මලුත් යටකරගෙන මිදුලේ වතුර පිරුණු දවසුත් තිබුණා. එහෙම දාට පොඩි අක්කායි මායි වැස්සේම උදලු අරගෙන මිදුලේ වාරි මාර්ග හදලා වතුර බැස්සුව හැටි මතක් වෙද්දී දැන් නම් හිනා.

අපේ ගෙදර තිබුණේ ටවුමට බොහොම කිට්ටුවෙන් උනත්, මල් හිටවලා, සාත්තු කරලා ගෙවත්ත ලස්සනට තිබුණු නිසා ගේ ඉස්සරහා පාරේ යන එන අය, බස් වල යන අයගේ අවධානයට නිතරම ලක් වුණා. අඳුරන්නේ නැති අයත් ගේ ඉස්සරහින් යද්දී නැවතිලා, මල් වලට සාත්තු කරමින් ඉන්න අම්මාට කතා කරලා ඒ ලස්සන හරියට අගය කළ බව මට මතකයි. ඒ වචන අම්මාට ලොකු සතුටක් ගෙනාවා. ලංකාවේ නොවුනත්, දැන් මමත් මගේම ගෙවත්තක මල් හිටවමින්, පෝර දමමින්, ඒවායේ ලස්සන බලමින් ඉන්න කෙනෙක්. ඉස්සර අපේ ගෙවත්තේ තිබුණු ලස්සන උපද්දන්න අම්මාත් තාත්තාත් කොයිතරම් මහන්සි උනාද, ඒ ගස් වැල් වලට කොයිතරම් ආදරය දුන්නාද කියලා මට හරියටම තේරෙන්නේ දැන්.

දැන් අපේ ඒ මහගෙදරත්, ඒ ලස්සන මල් පිරුණු ගෙවත්තත්, ඒ මල් වලට ආදරය දුන්නු අම්මාත් නැහැ. ඒත් අදටත් වැහි ලිලී මලකින් මතුවෙලා හරි ලේසියෙන් මතක ගොන්නකට පිවිසෙන්නට අපිට තාම පුළුවන් නිසා ඒ කිසිදෙයක්, කිසි කෙනෙක් කවදාවත් මැකිලා යන්නේ නැහැ කියලා මට සහතිකයි. 

Digital painting

A House for Mr. Biswas by V. S Naipaul

මිස්ටර් බිස්වාස් ට හැමදාම වුවමනා වුණේ තමන්ටම කියලා ගෙයක්. මුල ඉඳලාම එක එක්කෙනාගේ අගු පිල් වල ජීවත් වෙලා, පස්සේ කාලෙකදී බිරිඳගේ පවුලේ මහා සෙනඟක් එක්ක එකම ගෙදර ජීවත් වෙන්න සිද්ධ වෙලා, මේ ‘තමන්ගේම ගෙදරක්’ කියන හීනය එයාගේ හිත රිදවමින්, හිතට තදින් කා වැදිලා තිබුණේ. ඒත් ඒ හීනය එළි කරගන්න එයාට ජීවිත කාලයක්ම ගත වුණා. අපි කතාවට කියන විදිහට ඒ හීනේ එළි කරගන්න ගිහින් මිස්ටර් බිස්වාස් ට ‘හෙණ ගැහුවේ නැතිවා විතරයි’! 

A House for Mr. Biswas, V. S Naipaul 1961දී ලියූ නවකතාවක්. Naipaul ගේ නිර්මාණ ලෝකය පුරා ප්‍රචලිත වුණේ මේ පොත නිසා බවයි විශ්වාස කෙරෙන්නේ. උපහාසය, සෝපාහසය, හාස්‍යය වගේම නිර්මාණ රසය එකිනෙකට නොදෙවෙනි මාත්‍රා වලින් මේ වගේ කැටිවුණු වෙනත් පොතක් නම් මම මීට කලින් කියවලා නැහැ. ඒ වර්ණනාවන්, රූපක, උපමා! මේක ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝහි පදිංචි ඉන්දියානු සම්භවයක් ඇති පවුල් කීපයක කතාවක්. මේ කතාව පුරාවටම-ඒ කියන්නේ ළමා කාලයේ පටන් වැඩිහිටි වයස දක්වාම- කතා නායකයාව හඳුන්වන්නේ ‘මිස්ටර් බිස්වාස්’ නමින්. A House for Mr. Biswas පොතේදී මිස්ටර් බිස්වාස් ජීවිත ගමනේ ගිරි දුර්ග, දිනුම් කණු පහු කරන් යන ගමන පාඨකයාවත් එක පෙළට කැඳවාගෙන යන්න Naipaul සමත් වෙලා තියෙනවා. කියවාගෙන යද්දී මිස්ටර් බිස්වාස්ගේ ජීවිතයේ කරදර වැඩිහරියකට හේතුව එයාගේම උද්ධච්චකමත්, පණ්ඩිතකමත් බව තේරුණත් මොකක්දෝ නොතේරෙන හේතුවකට කියවන අපිත් වශී වෙලා ලේඛකයාගේ පස්සෙන් මේ ගමන යනවා. 

There is, in some weak people who feel their own weakness and resent it, a certain mechanism which, operating suddenly and without conscious direction, releases them from final humiliation. Mr. Biswas, who had up till then been viewing his blasphemies as acts of the blackest ingratitude, now abruptly lost his temper. “The whole pack of you could go to hell!” he shouted. “I not going to apologize to one of the damn lot of you.” Astonishment and even apprehension appeared on their faces. He noted this for a lucid moment, turned and ran up the stairs to the long room, where he began to pack with unnecessary energy. (Page 50)

මේ කතාවේදී ලේඛකයා ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ වල ආර්ථික, දේශපාලනික අර්බුද වගේම සමාජ ගැටළු ස්පර්ශ කරන්නේ තමන්ට ආවේනික සැහැල්ලු ලිවීමේ ආරෙන්මයි. තමන්ගේ උපන් බිමින් වෙන රටකට සංක්‍රමණය වෙලා කොයි තරම් කාලයක් ගත වුණත්, ඒ මුල් රටේ සිරිත් විරිත් සහ ජීවන ක්‍රම කරපින්නාගෙන යන, ඒවායේ බරින් හෙම්බත් වන මනුස්ස ස්වභාවය ගැන හාස්‍යයෙන් කතා කරන්න ඔහු සමත්.  

He put fresh sandalwood paste on the foreheads of the gods, on the smooth black and rose and yellow pebbles, and on his own forehead; lit the camphor, circled the flame about the shrine with his right hand while with his left he tried to ring the bell; blew at the conch shell, emitting a sound like that of a heavy wardrobe scraping on a wooden floor; then, his cheeks aching from the effort of blowing the conch shell, he hurried out to eat. (Page 199)

මේ හැම දේටම වැඩිය මගේ නම් හිත ගන්නේ මේ කතාවේ තියෙන විචිත්‍ර විස්තර. ලේඛකයා විස්තර කරන්නේ දූවිලි පිරුණු අර්වකාස් ගමද, පොර්ට් ඔෆ් ස්පේන් නගරයේ මුඩුක්කු පේළියක්ද, සැඩ සුළං හමන සන් සුසී වෙරළ තීරයද, තනි කොළ පාටට පේන ෂෝට්හිල්ස් වතු යාය ද එහෙම නැත්නම් ඒ කොයි තැනක හරි තියෙන, හැම කාමරේම උතුරන තරමට සෙනඟ පිරුණු ගෙයක්ද කියන එක වැදගත් නැහැ. ඒ හැම තැනින්ම හමන හඳුන් කූරු සුවඳ, දාඩිය ගඳ, මුහුදු හුළඟ, පිළුණු කෑම ගඳ, බෙරි වුණු පළතුරු සුවඳ දැනි දැනී, දිය සෙවෙල් වල ලෙස්සමින්, මඩේ එරෙමින්, ලී බඩු වල හැප්පෙමින් මේ කතාව කියවන අපිවත් එකතු කරගෙන යන ගමන හරිම අපූරුයි.

The land between the road and the gully widened; the gully grew shallower. Beyond it Mr. Biswas saw the tall immortelles and their red and yellow flowers. And then the untrodden road blazed with the flowers. Mr. Biswas picked one up, put it between his lips, tasted the nectar, blew, and the bird-shaped flower whistled. Even as they stood flowers fell on them. Under the immortelles he saw the cocoa trees, stunted, their branches black and dry, the cocoa pods gleaming with all the colours between yellow and red and crimson and purple, not like things that had grown, but like varnished wax models stuck on to dead branches. Then there were orange trees, heavy with leaf and fruit. (Page 190)

නවකතා සහ සංචාරක සටහන් ඇතුළු වෙනත් කෘති තිහකට වඩා ලියලා තියෙන ලේඛක Naipaul ට 1990දී ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ රාජ්‍යයේ උසස්ම සාහිත්‍ය සම්මානයත්, 2001 දී සාහිත්‍යය පිළිබඳ නොබෙල් ත්‍යාගයත් හිමි වුණා. මේ තරම් කීර්තියක් ලැබුව Naipaul මුලදී තමන්ගේ ලේඛන ජීවිතයේ කොයි තරම් පසු බෑම් වලට ලක් වුණාද කියනවා නම් එයා A House for Mr. Biswas පොතේ සාර්ථකත්වය ගැන කිසිම විශ්වාසයක් නැතිව ඒක සම්පූර්ණයෙන්ම ලීවේ පැන්සලෙන් ලු. 

A House for Mr. Biswas කෘතිය විසි වන ශතවර්ෂයේ පළ වුණු හොඳම නවකතා සීයට අයිති බව පිළිගත් කාරණාවක්. මේ කතාව Naipaul ගේ තාත්තාගේ ජීවිතය ඇසුරෙන් ලියවුණු එකක් බව ඔහු කියලා තියෙනවා. ඒ බව දැනගත්තාම මේ පොතේ මිස්ටර් බිස්වාස් ගේ එකම පුත්‍රයා වන ආනන්ද් ගේ මුරණ්ඩු කම්, දක්ෂකම්, මෝඩකම්, මුඛරිකම් ගැන ඔහු ලියලා තියෙන්නේ ස්වයං චරිතාපදානයක් හැටියට නේද කියලා අපට හිතෙන්න ගන්නවා. තමන්ගේත්, තාත්තාගේත් ජීවිතවල කටුක අත්දැකීම්, දුකත් සතුටත් තවරලා, අපේ ඇස් ඉස්සරහා මවලා දීලා අකුරු කළ V. S Naipaulගේ ලේඛන හැකියාව අති විශිෂ්ඨ බවට මේ පොත හොඳ සාක්කියක්. 

A House for Mr. Biswas (1961)
By V.S. Naipaul (1932-2018)
Published by André Deutsch

පැක්ල්ටයිඩ් මහත්මියගේ කොටියා

පැක්ල්ටයිඩ් මහත්මියට කොටියෙකු මැරීමට නොතිත් ආශාවක් තිබිණි. මේ ආශාව හදිසියේ ඇතිවූවක් නම් නොවේ. එමෙන්ම ඉන්දියාවේ ජන සංඛ්‍යාවෙන් මිලියනයකට එහි සිටින රුදු සතුන් ගණන අඩු කර ඈ එහි පැමිණෙද්දීට වඩා ඉන් පිටවෙද්දී එහි සුරක්ෂිත බව වැඩි කර තබා යන්නට ඇයට අවශ්‍යතාවයක් තිබුණේ ද නැත. මේ අමුතු ආශාවට හේතු වූයේ ලූනා බිම්බර්ටන් මෑත දිනයක ඇල්ජීරියානු ගුවන් නියමුවෙකු සමඟ හැතැප්ම එකොළහක් ගුවන් යානයක ගමන් කර තිබීමත්, නොනවත්වාම ඒ ගැන විස්තර කීමත් ය. මෙවැනි උදම් ඇනීමක් යටපත් කළ හැකි වූයේ තමන්ම කොටියෙකු වෙඩි තැබීම, ඒ ගැන පුවත්පත්වල ඡායාරූප පල වීම සහ කොටි හමෙන් පලසක් ලබා ගැනීම වැනි කාරණා වලින් පමණක් බව පැක්ල්ටයිඩ් මහත්මිය දැන සිටියාය. තම කර්සන් වීදියේ නිවසේ ලූනා බිම්බර්ටන් වෙනුවෙන් භෝජන සංග්‍රහයක් සූදානම් කරන අයුරුත්, එදින එහි සභාවේ කතාබහ කෙරෙද්දී බිම කොටි හම් පලස අතුරා තිබෙන අයුරුත් මේ වෙද්දී පැක්ල්ටයිඩ් මහත්මිය සිතෙන් මවාගෙන අවසන් ව තිබිණි. මීට අමතරව කොටියාගේ නිය පහුරින් හාරිච්චියක් නිර්මාණය කිරීමට මෝස්තරයක් ඈ දැනටමත් සිතා තිබුණු අතර එය ලූනා බිම්බර්ටන්ගේ ඊළඟ උපන්දිනයට තෑගි දීම ඇගේ අදහස විය. සාමාන්‍යයෙන් ලෝකයේ සිදුවීම් තීරණය වූයේ කුසගින්නත්, ප්‍රේමයත් මත වූවත් පැක්ල්ටයිඩ් මහත්මියගේ ලෝකයේ නම් ඇගේ ක්‍රියාවන් සහ අරමුණු මූලික වශයෙන් තීරණය වූයේ ලූනා බිම්බර්ටන් වෙත ඇගේ තිබුණු නොකැමැත්ත මතයි. 

පැක්ල්ටයිඩ් මහත්මියට වාසි වන අයුරින් සියලු දේ පෙළගැස්වෙන්නට විය. වැඩි මහන්සියක් හෝ අවදානමක් රහිතව කොටියෙකු වෙඩි තැබීමේ අවස්ථාව වෙනුවෙන් ඈ රුපියල් දහසක මුදලක් ගෙවීමට කැමැත්ත පළ කර තිබිණි. වයස්ගත වීම නිසා ඇතිවූ දුර්වලකම් හේතුකොටගෙන වන සතුන් දඩයම් කිරීම නවතා අවට ගම්මානවල නිවෙස්හි ඇතිකරන සතුන් දඩයම් කිරීමට තෝරාගෙන තිබුණු කොටියෙකු ගැන ආරංචියක් ලැබුණේ මේ වකවානුවේදී ය. රුපියල් දහසක් ලැබීමේ පොරොන්දුව නිසා ඒ ගම්වැසියන්ගේ වාණිජමය සහ ක්‍රීඩාකාරී සහජාශය පිබිදී තිබිණි. මේ නිසා ඔවුන් දිවා රෑ නොබලා වනයේ මායිම් හි ගැමි දරුවන් රැඳවූයේ කොටියා තම ගොදුරු බිමින් ඈතට යාම වැළක්වීමටයි. මීට අමතරව මිළෙන් අඩු එළුවන් නොපරීක්ෂාකාරී ලෙසින් තැන තැන රඳවා තිබුණේ කොටියා ව තවදුරටත් ගම්මානය වෙතට ආකර්ෂණය කර ගැනීමේ අදහසිනි. නගරයේ නෝනා ගේ කොටි දඩයම් දිනයට පෙර වයෝවෘද්ධ බව නිසාම කොටියා මිය යයිද යන්න ගම්වැසියන්ගේ එකම ගැටලුව විය. ගැමි ගැහැනුන් කුඹුරු වැඩ කිරීමෙන් පසු කැලය මැද්දෙන් තම බිළිඳුන් වඩාගෙන ගමන් කරද්දී ගී ගැයීම නැවත්වූයේ ගරු කටයුතු ගව පට්ටි පහරන්නාගේ නින්ද කැඩේවි යන බියෙනි. 

අන්තිමේදී වැදගත් දවස උදා විය. එය සඳ එළිය දිලිසුණු, වළාකුළු රහිත දිනයක් විය. ගසක් මත තැනූ වේදිකාවක පැක්ල්ටයිඩ් මහත්මියත් ඇගේ පඩි ලබන සේවිකාවක් වන මෙබින් මෙනෙවියත් උක්කුටිකව වාඩි වී සිටියෝය. නියමිත දුරකින් වූ ගසක බැඳ තිබුණු එළුවා උපතින්ම තියුණු හඬක් හිමි වූ එකෙකු වූ අතර උගේ හඬ නිහඬ රාත්‍රියක තරමක් බිහිරි කොටියෙකුට වුව ඇහෙන මට්ටමේ විය. දඩයම් ක්‍රීඩාවේ යෙදෙන්නිය රයිෆලයක් සහ කාලය ගත කිරීමට කාඩ් කුට්ටමක් අතැතිව දඩයම පැමිණෙන තුරු බලා සිටියාය. 

“අපිට මොකක් හරි අනතුරක් වෙන්න පුලුවන්ද?” මෙබින් මෙනෙවිය විමසුවාය.

ඇත්ත වශයෙන්ම ඈ තුළ වන සත්ත්වයා ගැන බියක් නොතිබුණු අතර ඇයට මාරාන්තික බියක් තිබුණේ තමන්ට ගෙවන ලද ගාස්තුවට වඩා ක්ෂුද්‍ර හෝ සේවාවක් සැපයීම ගැනයි. 

“පිස්සුද?” පැක්ල්ටයිඩ් මහත්මිය පිළිතුරු දුන්නාය. “මේ හොඳටම වයසක කොටියෙක්. ඌට උවමනා උනත් මේ තරම් උසකට පැනගන්න බැරිවෙයි.”

“කොටියා වයසයි නම් ඔයිට ලාබෙට ඔය වැඩේ කරගන්න තිබුණා කියලා මට හිතෙනවා. රුපියල් දාහක් කියන්නේ ලොකු ගාණක්නේ.”

කවර රටක කොයි වර්ගයක මුදලක් ගැනත් ලුවීසා මෙබින් දැක්වූයේ පරීක්ෂාකාරී ආකල්පයකි. ඇගේ උනන්දු සහගත මැදිහත් වීම නිසා මොස්කව් නගරයේ හෝටල් වලදී සන්තෝසම් ලෙස රූබල් අතුරුදන් වීම වැළකුණු අතර, ප්‍රංශයේදී අනුකම්පා විරහිත ඩැහැගැනීම් වලින් බේරෙන්නට ෆ්‍රෑන්ක් නෝට්ටු ඇගේ අතේ එල්ලිණි. කොටියා වෙනුවෙන් ගෙවිය යුතු වෙළඳපොල මිල ගැන ඇගේ ගණනය කිරීම් හදිසියේ නැවතුණේ අදාළ සත්ත්වයා හදිසියේම පෙනී සිටි බැවිනි. ගැට ගසා තිබුණු එළුවා දුටු සැණින් කොටියා බිමට පහත් වනු පෙනිණි. ඌ මෙසේ කළේ මුවා වීමේ අරමුණකට වඩා කඩා පනින්නට පෙර විවේකයක් ගැනීමේ අරමුණින සේ විය.

“මම හිතන්නේ ඌ අසනීපෙන්’ ලුවීසා මෙබින් හින්දි බසින් හඬ නඟා කීවේ යාබද ගසක උන් ගම්මුලාදෑනියාට ඇසෙන්නයි. 

“ෂ් ෂ් ..” පැක්ල්ටයිඩ් මහත්මිය කීවාය. මේ මොහොතේ ම කොටියා හෙමි හෙමින් ගොදුර වෙත කිට්ටු වන්නට විය. 

“දැන්!.. දැන්!” මෙබින් මහත්මිය උද්යෝගයෙන් කෑ ගැසුවාය. “කොටියා එළුවාගේ ඇඟට පැනලා නැත්නම් අපි එළුවා වෙනුවෙන් ගෙවන්න ඕන නැහැ.” (ඇම සඳහා අයකිරීම වෙනම සිදුවිය.)

රයිෆලය මහා හඬක් නඟමින් පත්තු වූ අතර කොටියා පසෙකට පැන මරණයේ නිසොල්මන් බව පාමින් බිම වැතිරුණි. මොහොතින් උද්යෝගිමත් ගම් වැසියන් එහි රොක් වූ අතර ඔවුන්ගේ කෑ ගැසීම් වලින් මේ සතුටු ආරංචිය ගම්මානයට සැළ වී, එහි බෙර හඬ නැඟෙන්නත්, ප්‍රීති ඝෝෂා ඇසෙන්නත් විය. කර්සන් වීදියේ නිවසේ සැලසුම් කළ සාදය සැබෑ වෙමින් තිබුණු නිසා මේ ජය හඬ පැක්ල්ටයිඩ් මහත්මියගේ සිත තුළ ද දෝංකාර දෙන්නට විය. 

එළුවා වෙඩිල්ලක් වැදීම නිසා මාරාන්තික තුවාල ලබා සිටි බව මුලින්ම දුටුවේ ලුවීසා මෙබින් ය. කොටියාගේ සිරුරේ රයිෆලය සිදු කළ කිසිම හපන්කමක් දක්නට තිබුණේ නැත. වෙඩිල්ල වැදී තිබුණේ වැරදි සතාට බවත්, වයස්ගත කොටියා මිය ගියේ වෙඩි හඬ නිසා ඇතිවූ හෘදයාබධයකින් බවත් අවසානයේදී නිගමනය විය. මේ සොයාගැනීමෙන් පැක්ල්ටයිඩ් මහත්මියට යම් නොරිස්සීමක් ඇති වූවද ඈ මියගිය කොටියාගේ අයිතිකාරිය නිසාත්, රුපියල් දහස ලබාගැනීමට ගම්වැසියන් විශාල උනන්දුවක් දැක්වූ නිසාත්, ඈ විසින් කොටියා ව වෙඩි තබා මරණ ලද බව ප්‍රසිද්ධ කරන්නට එකඟතාවයක් ඇති විය. මෙබින් මෙනවිය වැටුප් ලබන සේවිකාවක් පමණක් වූ බැවින් ඈ ගැන වධ වීමක් සිදු වූයේ නැත. අවසානයේදී පැක්ල්ටයිඩ් මහත්මිය ප්‍රීතිමත් මුහුණින් කැමරාවට මුහුණ දුන් අතර ඇගේ සේයාරූ ටෙක්සාස් සිට රුසියාව දක්වා පරාසයක පුවත්පත්වල පළ විය. ලූනා බිම්බර්ටන් නම් දෙසතියක්ම ගත වන තුරු පුවත් පතක් දෙස බැලීම පවා ප්‍රතික්ෂේප කළ අතර කොටියාගේ නිය පහුරින් තැනූ හාරිච්චිය තෑගි ලැබූ විට ඊට ස්තූති කර පිළිතුරු යැව්වේ මැඩගත් ආවේගයෙනි. 

කොටි හමෙන් තැනු පලස කර්සන් වීදියේ නිවසේ සිට පළාතේ ප්‍රභූ මන්දිරය වෙත ගමන් කර ප්‍රභූවරුන් ගේ ප්‍රශංසාවට ලක් විය. මේ නිසා මන්දිරයේ පැවැත්වූ බාල් නැටුම වෙනුවෙන් පැක්ල්ටයිඩ් මහත්මිය දඩයමට අධිපති ඩයනා දෙවඟන ලෙස සැරසී යාම ඉතා ගැලපෙන බව පිළිගැනිණි. ඇගේ මිතුරෙකු වන ක්ලොවිස් යෝජනා කළ ලෙස ඔවුන්ගේ මිතුරු කණ්ඩායමේ හැම කෙනෙකුම තමන් මෑතක දඩයම් කළ සතෙකුගේ ලොමින් සෑදුණු ඇඳුමක් ඇඳගෙන බාල් නැටුමට යාම නම් ඈ ප්‍රතික්ෂේප කළා ය. 

“එහෙම කළොත් හැබැයි මට නම් අත දරුවෙක් වගේ තමයි ඇඳගෙන යන්න වෙන්නේ,” ක්ලොවිස් පාපොච්චාරණය කළේය. “මොකද මට අඳින්න වෙන්නේ ළඟදී දඩයම් කළ හාවෙක්ගේ දෙන්නෙක්ගේ ලොමින් හැදුව පොඩි ඇඳුමක්.”

“ඇත්තටම සිද්ධ වුණු දේ දැනගත්තොත් නම් හැමෝම හරි විනෝදයට පත් වේවි නේද?” බාල් නැටුමට දින කීපයකට පසු ලුවීසා මෙබින් කීවාය.

“ඒ කියන්නේ මොකක්ද?” පැක්ල්ටයිඩ් මහත්මිය ඉක්මණින් ඇසුවාය.

“නෑ ඉතින්, ඔයා එළුවා ට වෙඩි තියලා ඒකට බය වෙලා කොටියා මළා කියලා,” මෙබින් මෙනවිය කීවේ ප්‍රසන්න සිනාවකිනි.

“දැනගත්තත් කවුරුවත් විශ්වාස කරන එකක් නැහැ.” පැක්ල්ටයිඩ් මහත්මිය කියද්දී ඇගේ මුහුණේ පැහැය වෙනස් විය.

“ලූනා බිම්බර්ටන් නම් විශ්වාස කරයි,” මෙබින් මෙනවිය කීවාය.

එය අසා පැක්ල්ටයිඩ් මහත්මියගේ මුව කොළ පැහැය මුසු සුදුමැලි පාටක් විය. 

“ඔයා මගේ රහස එළි කරන්නේ නැහැනේ?” ඈ ඇසුවාය.

“ඩොර්කින්ග් කිට්ටුව මම සල්ලිවලට ගන්න කැමත්තක් තියෙන පොඩි බංගලාවක් තියෙනවා,” මාතෘකාවට අදාළ නැතිව මෙබින් මෙනවිය කියවාගෙන ගියාය. “හයසිය පනහක් දුන්නාම නිරවුල් අයිතිය ලැබෙනවා, සෑහෙන්න ලාබයි. එකම ප්‍රශ්නේ මගේ අතේ සල්ලි නැති එක.” 

----------------------

ලුවිසා මෙබින් ගේ අලංකාර බංගලාවට ඈ දුන් නම ‘වන සත්ත්ව පියස’යි. ගිම්හාන කාලයේදී එහි ගෙඋයනේ ටයිගර්-ලිලී මල් පිපී අලංකාර ව දිස් වෙද්දී ඊට ඇගේ මිතුරු මිතුරියන්ගේ විශ්මය ත් ප්‍රශංසාවත් හිමිවිය. 

“ලුවීසා කොහොම මේවා කරගන්නවාද මන්දා,” පොදු මතය එය විය. 

පැක්ල්ටයිඩ් මහත්මිය නම් නැවත සත්ත්ව දඩයමේ ගියේ නැත. 

“ඒකට යන අමතර වියදම් වැඩියි,” ඒ ගැන විමසන මිතුරියන්ට ඈ පිළිතුරු දුන්නාය.

පරිවර්තනය- හෙල්මලී ගුණතිලක 

Translation of the short story ‘Mrs Packletide’s Tiger’ by Saki 

සිසිල සඟරාව - ජුනි 2025 කලාපය 

(සිසිල සඟරාව ඕස්ට්‍රේලියාවේ, නිව් සවුත් වේල්ස් හි සිංහල සංස්කෘතික හමුවේ ලේඛක සංසදයේ ප්‍රකාශනයකි)